Waarom is Buikvet Gevaarlijk? 5 Redenen

Ongeveer 50% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder heeft matig of ernstig overgewicht, en elke 10 centimeter toename in buikvet zal de kans op overlijden bij vrouwen met 8% en bij mannen met 12% verhogen. Maar waarom is buikvet gevaarlijk?

KORT ANTWOORD

Buikvet beperkt zich niet tot onder de huid, het omringt je interne organen, wat de kans op ernstige gezondheidsproblemen verhoogt.

Een groot risico is het ontwikkelen van diabetes type 2. Buikvet zorgt ervoor dat de cellen in je alvleesklier die insuline produceren minder goed werken. Hierdoor maakt je lichaam minder insuline aan en reageert het ook minder goed op de insuline die nog wel wordt afgegeven. Dit resulteert in een te hoge bloedsuikerspiegel na de maaltijd, wat je bloedvaten en zenuwen op de lange termijn kan beschadigen.

Daarnaast is te veel lichaamsvet gekoppeld aan verschillende vormen van kanker, waaronder borstkanker, darmkanker, slokdarmkanker, nierkanker, galblaaskanker, baarmoederkanker, alvleesklierkanker en leverkanker. Ongeveer 4 tot 8% van alle gevallen van kanker wordt toegeschreven aan obesitas. 

Bovendien kan je door buikvet sneller artrose ontwikkelen, omdat er ontstekingsbevorderende stoffen vrijkomen die het gewrichtsvloeistof laten ontsteken, wat het kraakbeen aantast. 

Redenen genoeg om overtollig buikvet aan te pakken. Maar wat is precies te veel? Buikvet moet ongeveer 10% van je totale lichaamsvet zijn. Bereken je totale lichaamsvetpercentage en trek er ongeveer 10% van af om je buikvet te schatten.

Dit artikel belicht nog meer gevaren van buikvet.

buikvet dikke buik

Depressie, verminderde vruchtbaarheid en ademhalingsproblemen

Naast de reeds genoemde gevaren van buikvet, zijn er nog enkele belangrijke aspecten waar je van op de hoogte moet zijn.

Ontstekingsreactie. Buikvet staat bekend als een actief endocrien orgaan dat ontstekingsbevorderende moleculen produceert, zoals cytokines. Deze ontstekingsreactie in het lichaam kan bijdragen aan verschillende chronische ziekten, waaronder hartziekten, artritis en zelfs depressie.

Hormonale disbalans. Te veel buikvet kan leiden tot een verstoring van de hormonale balans in het lichaam, met name bij vrouwen. Dit kan resulteren in problemen zoals onregelmatige menstruatiecycli, verminderde vruchtbaarheid en een verhoogd risico op hormoongerelateerde kankers.

Impact op ademhaling. Overmatig buikvet kan druk uitoefenen op de longen en het diafragma (middenrif), waardoor ademhalingsproblemen ontstaan, zoals slaapapneu. Dit kan leiden tot ernstige vermoeidheid en een verhoogd risico op cardiorespiratoire problemen.

Hoe buikvet leverschade veroorzaakt

leverAls er te veel vet rond je buik wordt opgeslagen, komt er constant een stof genaamd adipokines vrij in je bloedbaan. 

Dit kan schadelijk zijn en leiden tot leverschade, wat kan resulteren in een aandoening genaamd niet-alcoholische leververvetting (NAFLD). 

Mensen met veel buikvet hebben vaak ook een ophoping van vet in hun lever, wat wordt veroorzaakt door een langdurig hoog cholesterolgehalte in het lichaam. 

Dit kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken en het risico op leverziekten en andere aandoeningen verhogen. 

Het is dus belangrijk om te begrijpen dat overtollig buikvet niet alleen een cosmetisch probleem is, maar ook een serieuze bedreiging vormt voor je gezondheid. 

Buikvet en het metabool syndroom

Mensen met een teveel aan visceraal vet, het vet dat zich rondom de organen in de buikholte bevindt, hebben een verhoogd risico op verschillende gezondheidsproblemen. 

Dit type vet kan ontstekingen veroorzaken en leiden tot insulineresistentie, wat betekent dat het lichaam moeite heeft om insuline effectief te gebruiken. 

Hierdoor kan het metabool syndroom ontstaan, gekenmerkt door een combinatie van hoge bloeddruk, verhoogde bloedsuikerspiegel, abnormale cholesterolniveaus en overtollig buikvet. 

Mensen met veel visceraal vet hebben vaak een lage HDL (“goede”) cholesterol en hoge triglyceriden. 

Al deze risicofactoren kunnen uiteindelijk leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals diabetes, hart- en vaatziekten, en beroertes.

Hoe buikvet artrose veroorzaakt

Buikvet vormt een risico voor het ontwikkelen van artrose omdat het ontstekingsbevorderende stoffen afgeeft die het synovium, het membraan dat de gewrichten omhult, kunnen laten ontsteken. 

Deze ontstekingen hebben een direct effect op het kraakbeen, wat uiteindelijk kan leiden tot artrose, een degeneratieve aandoening van de gewrichten. 

Recent onderzoek heeft aangetoond dat overgewicht of obesitas significant geassocieerd zijn met een hogere prevalentie en ernst van beeldvormende biomarkers die synoviale ontsteking aangeven. 

Dit wijst erop dat overgewicht of obesitas kan bijdragen aan het ontstaan en verergeren van ontstekingen in de gewrichten, wat vervolgens kan leiden tot artrose. 

Hoe buikvet wegtrainen

Ik zal een aantal effectieve manieren bespreken om van buikvet af te komen zonder in clichés te vervallen zoals aanpassingen in je dieet en portiecontrole.

Minder alcohol. Alcohol bevat veel calorieën en kan leiden tot de opslag van buikvet. Probeer je alcoholinname te verminderen of te beperken tot speciale gelegenheden.

Verhoog eiwitinname. Eiwitten helpen bij het opbouwen en behouden van spiermassa, wat op zijn beurt je metabolisme kan verhogen en de vetverbranding kan stimuleren. Voeg magere eiwitbronnen toe aan je dieet, zoals kip, vis, eieren en peulvruchten.

Cardio-oefeningen. Oefeningen zoals wandelen, joggen, zwemmen of fietsen kunnen helpen bij het verbranden van calorieën en het verminderen van buikvet. Probeer minstens 150 minuten matige cardio per week te doen.

Krachttraining. Spieren verbranden meer calorieën dan vetweefsel, zelfs in rust. Door krachttraining toe te voegen aan je routine, kun je niet alleen spieren opbouwen, maar ook je metabolisme verhogen en vet verbranden, inclusief buikvet.

Stress verminderen. Langdurige stress kan leiden tot gewichtstoename, vooral rond de buikstreek. Zoek naar manieren om stress te verminderen, zoals meditatie, yoga, wandelen of tijd doorbrengen met vrienden en familie.

Voldoende slaap. Onvoldoende slaap kan leiden tot gewichtstoename en kan de hormonen die de eetlust reguleren beïnvloeden. Zorg voor voldoende slaap, idealiter 7-9 uur per nacht.

Drink veel water. Water drinken kan helpen bij het verminderen van calorie-inname, het onderdrukken van de eetlust en het verbeteren van de stofwisseling. Probeer elke dag minstens 8 glazen water te drinken.

Wees geduldig en consistent. Het verliezen van buikvet kost tijd en vereist consistente inspanning. Verwacht geen snelle resultaten en wees geduldig terwijl je gezonde gewoonten ontwikkelt die op de lange termijn duurzaam zijn.

Take home message

Waarom is buikvet gevaarlijk? En hoe slecht is buikvet eigenlijk?

Buikvet vormt een ernstig gezondheidsrisico, aangezien elke 10 centimeter toename in buikvet de kans op overlijden bij vrouwen met 8% en bij mannen met 12% verhoogt. 

Het is gevaarlijk omdat het zich niet alleen onder de huid bevindt, maar ook de interne organen omringt, wat de kans op hartaandoeningen, diabetes en leverproblemen vergroot. 

Daarnaast kan buikvet het risico op verschillende vormen van kanker verhogen en het ontstaan van artrose versnellen. 

Het is cruciaal om bewust te zijn van deze gevaren en actie te ondernemen om overtollig buikvet te verminderen. 

Dit kan worden bereikt door aanpassingen in dieet, het verminderen van alcoholconsumptie, het verhogen van eiwitinname, het doen van cardio- en krachttraining, het verminderen van stress, voldoende slaap en het drinken van voldoende water. 

Het is belangrijk om geduldig en consistent te zijn, aangezien het verliezen van buikvet tijd en consistente inspanning vereist.

Neem een kijkje op mijn youtube kanaal waarin ik de meest gestelde vragen zoals deze in 1 minuut beantwoord.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Kanthawang, T., Bodden, J., Joseph, G. B., Lane, N. E., Nevitt, M., McCulloch, C. E., & Link, T. M. (2021). Obese and overweight individuals have greater knee synovial inflammation and associated structural and cartilage compositional degeneration: data from the osteoarthritis initiative. Skeletal radiology, 50, 217-229.

Pati, S., Irfan, W., Jameel, A., Ahmed, S., & Shahid, R. K. (2023). Obesity and cancer: A current overview of epidemiology, pathogenesis, outcomes, and management. Cancers, 15(2), 485.

C. Shelton, R., & H. Miller, A. (2011). Inflammation in depression: is adiposity a cause?. Dialogues in clinical neuroscience, 13(1), 41-53.