Het is algemeen bekend dat zonnestralen gevaarlijk zijn, dus wat gebeurt er met ons zicht als mensen direct in de zon kijken?

Rechtstreeks in de zon kijken kan al na een paar seconden tot ernstige oogschade leiden. In minder dan twee minuten kan er blijvende netvliesschade optreden. Wanneer de schade precies optreedt is afhankelijk van onder andere de intensiteit van de zon en de verwijding van de pupil. Hoewel je in theorie blind zou kunnen worden, zal dat in de praktijk waarschijnlijk niet gauw gebeuren, omdat zonne-retinopathie het perifere zicht doorgaans niet zal beschadigen. 

Dit artikel vertelt je de gevaren van in de zon kijken, hoe lang het duurt voordat er schade optreedt en de gevaren van sungazing – een spirituele praktijk waarbij men rechtstreeks in de zon kijkt.

Consequenties van in de zon kijken

Het menselijk oog is zeer gevoelig. Als je rechtstreeks naar de zon kijkt zal er schade ontstaan. Je netvlies zal met UV-licht overspoelt worden waardoor het weefsel verbrand.

Zonne keratitis. De aandoening fotokeratitis staat algemeen bekend als zonverbrande ogen. In principe is het zonnebrand aan je oog. In de zon kijken kan zonnebrand van het hoornvlies veroorzaken. Deze kortetermijnschade wordt zonne keratitis genoemd. 

Zonne retinopathie. Wanneer het zonlicht in het netvliesweefsel een letterlijk gat brandt, treedt er ernstige schade op, dit staat ook wel bekend als retinopathie door zonlicht. Hierbij zullen zowel staafjes als kegeltjes in het nietvlies beschadigd raken waardoor er een kleine blinde vlek in je centrale gezichtsveld kan ontstaan. Deze blinde vlek wordt ook wel een scotoma genoemd. 

Netvliesontsteking. Wees voorzichtig, direct in de zon kijken kan tot netvliesontsteking leiden. 

Pterygium. Vlezige vergroeiingen van het bindvlies wordt een pterygium genoemd. Blootstelling aan de zon is in verband gebracht met pterygia. Dit verklaart waarom het bij bevolkingsgroepen in de buurt van de evenaar vaker voorkomt. Het wordt ook vaker gezien bij degenen die veel buiten zijn met warm weer. Door deze gegevens wordt gedacht dat de ultraviolette straling in zonlicht de oorzaak is.

Cataract. Blootstelling aan UV-stralen verhoogt de kans op het ontwikkelen van cataract. Hoe langer de blootstelling hoe groter de kans. Het zou zelfs kunnen leiden tot blindheid.

Lange termijn. Zonder de juiste bescherming naar de zon staren kan op de lange termijn het gezichtsvermogen aantasten en mogelijk tot blindheid leiden. 

Lasbrander. Naast de zon zijn er nog andere felle lichtbronnen zoals een lasbrander. Ook deze lichtstralen zijn schadelijk. 

Seconden. Er kan al ernstige oogschade optreden als je een paar seconden direct in het zonlicht kijkt.

Vergelijk het oog met een camera, waar je netvlies de film van het oog is. Te lang in de zon kijken kan je netvlies of film van het oog beschadigen.

Hoe lang duurt het voordat je blind wordt van het kijken naar de zon?

Als je rechtstreeks in de zon kijkt zal er al na 100 seconden permanente netvliesschade optreden. De schade is afhankelijk van de duur en of je het zonder bescherming doet.

In theorie zou je dan wel blind kunnen worden, maar in de praktijk zal dit waarschijnlijk niet gebeuren. De zonne-retinopathie die optreedt zal het perifere zicht in de meeste gevallen niet aantasten. 

Het kan uren tot dagen duren voordat de de tekenen van netvliesbeschadiging optreden. Soms merk je het direct terwijl het tot wel 24 uur kan duren voordat de tekenen verschijnen.

Zelfs tijdens de zonsopkomst en zonsondergang is het gevaarlijk om recht in de zon te kijken. Hoe prachtig het ook is, wees voorzichtig.

Wat is sungazing?

Sungazing, oftewel staren naar de zon is een gevaarlijke praktijk. Er wordt namelijk rechtstreeks in de zon gekeken. 

Het wordt bij zonsopgang of zonsondergang gedaan wanneer de zonnestralen minder intens zijn. Het vormt soms een onderdeel van een religieuze of spirituele praktijk.

Zo zou het de stress verminderen, de gemoedstoestand verbeteren, de energielevels verhogen en voor een meer gecentreerd gevoel zorgen. 

Er is echter maar weinig wetenschappelijk onderzoek naar beschikbaar.

Take home message 

Zelfs tijdens de zonsverduistering kunnen je ogen beschadigd raken. Dan vraag je je al snel af wat er met degenen gebeurt die direct in de zon kijken. 

Als je rechtstreeks in de zon kijkt kan er al na een paar seconden schade optreden. Het kan onder andere leiden tot zonnebrand aan je oog (zonne keratitis), zonne retinopathie en netvliesontsteking. 

Kortom, kijk niet rechtstreeks in de zon, zelfs niet tijdens de zonsopkomst of zonsondergang.