Donker tandvlees, ook wel genoemd “gingivitis” in medische termen, is een aandoening waarbij de tandvlees rond de tanden en kiezen gezwollen, geïrriteerd en donkerder van kleur zijn. 

Dit kan pijn, bloeden en een onaangename geur veroorzaken. Donker tandvlees is vaak het gevolg van een slechte mondhygiëne, zoals het niet goed poetsen of flossen van de tanden, of het roken. 

Het is belangrijk om het tandvlees gezond te houden, omdat dit kan leiden tot ernstige problemen zoals tandvleesontstekingen en zelfs tandverlies.

Dit artikel vertelt je de mogelijke oorzaken van donker tandvlees en wat je er allemaal tegen kunt doen.

1. Slechte mondhygiëne

Een van de belangrijkste oorzaken van donker tandvlees is een slechte mondhygiëne. 

Dit betekent dat mensen niet goed hun tanden poetsen of flossen, of zelfs helemaal niet poetsen. 

Tandplak en tandsteen, die zich ophopen op de tanden en tandvleeslijnen, bevatten bacteriën die ontstekingen kunnen veroorzaken. 

Wanneer deze bacteriën zich op de tandvleeslijnen ophopen, kan dit zwellingen, bloedingen en donkere verkleuring van het tandvlees veroorzaken. 

Dit is het beginstadium van gingivitis. Het is belangrijk om dagelijks de tanden te poetsen en te flossen om het tandvlees gezond te houden en ontstekingen te voorkomen.

2. Roken

Roken is een andere belangrijke oorzaak van donker tandvlees. 

Roken kan de bloedtoevoer naar het tandvlees verminderen, waardoor het tandvlees geen voedingsstoffen en zuurstof krijgt. 

Hierdoor kunnen ontstekingen ontstaan en kan het tandvlees donkerder van kleur worden. Roken kan ook leiden tot tandbederf en mondkanker. 

Naast de impact op de tandvlees, kan roken ook leiden tot een slechte adem, geelverkleuring van tanden en tandbederf. 

Rokers hebben een grotere kans om tandvleesproblemen te ontwikkelen dan niet-rokers. Het is belangrijk om te stoppen met roken om gezonde tanden en tandvlees te behouden.

3. Gebruik van bepaalde medicijnen

Sommige medicijnen kunnen ook leiden tot donker tandvlees. 

Bepaalde medicijnen kunnen de bloedtoevoer naar het tandvlees verminderen, waardoor de tandvlees geen voedingsstoffen en zuurstof krijgt. 

Sommige medicijnen kunnen ook bijdragen aan het ophopen van tandplak en tandsteen, wat kan leiden tot ontstekingen. 

Het is belangrijk om te overleggen met je arts of tandarts als je medicijnen gebruikt en te vragen of er bijwerkingen zijn die invloed kunnen hebben op je tandvlees. 

Zij kunnen je adviseren hoe je deze bijwerkingen kunt verminderen. Sommige medicijnen zoals bepaalde bloeddruk of bloedsuikerverlagende medicijnen kunnen leiden tot gingivitis. 

Het is belangrijk om de bijwerkingen van de medicijnen op je tandvlees in de gaten te houden en maatregelen te nemen om gezonde tanden en tandvlees te behouden.

4. Hormonale veranderingen

Ook hormonale veranderingen, zoals zwangerschap, kunnen donker tandvlees veroorzaken. 

Hormonale fluctuaties kunnen de bloedtoevoer naar het tandvlees verhogen, waardoor de tandvlees gezwollen en donkerder van kleur kan worden. 

Dit kan ook leiden tot bloedingen en ontstekingen. 

Tijdens de zwangerschap kan het tandvlees gevoeliger worden voor bacteriën, waardoor het risico op tandvleesontstekingen toeneemt. 

Het is belangrijk om extra goed voor je tanden en tandvlees te zorgen tijdens de zwangerschap. 

Dit kan door extra vaak te poetsen en te flossen, tandartsbezoeken te plannen en gezonde voeding te eten. 

Sommige zwangere vrouwen kunnen zich beter voelen door het gebruik van een tandenborstel met zachte haren of het gebruik van een elektrische tandenborstel.

5. Erfelijkheid

Erfelijkheid kan ook een rol spelen bij het ontwikkelen van donker tandvlees. 

Sommige mensen hebben nou eenmaal een grotere kans op het ontwikkelen van tandvleesproblemen als een familielid het ook heeft. 

Dit kan te maken hebben met erfelijke aandoeningen die de tandvleesgezondheid beïnvloeden of met een neiging om een bepaald patroon van slechte mondhygiëne te volgen. 

Hoewel erfelijkheid een risicofactor kan zijn, is het belangrijk om te beseffen dat goede mondhygiëne en tandartsbezoeken nog steeds belangrijk zijn om tandvleesproblemen te voorkomen. 

Erfelijkheid kan geen excuus zijn voor slechte mondhygiëne. Het is belangrijk om een gezonde levensstijl te behouden, regelmatig controle te hebben bij de tandarts en op de hoogte te zijn van de familieanamnese om eventuele aandoeningen op tijd op te sporen.

6. Behandelingen voor kanker

Behandelingen voor kanker, zoals chemotherapie of bestraling, kunnen ook leiden tot donker tandvlees. 

Deze behandelingen kunnen de mond droogmaken en de bloedtoevoer naar het tandvlees verminderen. Dit kan ontstekingen veroorzaken en het tandvlees donkerder van kleur maken. 

Deze behandelingen kunnen bovendien ook leiden tot veranderingen in de smaak en de smaakbeleving, waardoor mensen minder eetlust hebben en gewicht verliezen. 

Het is belangrijk om tijdens de behandeling voor kanker goed voor je tanden en tandvlees te zorgen. Dit kan door regelmatig te poetsen, te flossen en tandartsbezoeken te plannen. 

Sommige mensen kunnen baat hebben bij speciale mondhygiëneproducten zoals een mondspoelmiddel of een speciaal tandenborstel. 

Het is belangrijk om met de behandelend arts of tandarts te overleggen om te bepalen welke maatregelen het beste zijn voor jouw situatie.

7. Medische aandoeningen zoals diabetes

Ook medische aandoeningen zoals diabetes kunnen donker tandvlees veroorzaken. 

Bij mensen met diabetes kan de bloedsuikerspiegel onstabiel zijn, waardoor het tandvlees gevoeliger wordt voor ontstekingen. 

Mensen met diabetes hebben vaak ook een verminderde bloedcirculatie en een slechter immuunsysteem, waardoor ze vatbaarder zijn voor tandvleesproblemen. 

Het is belangrijk om tijdens diabetes goed voor de tanden en tandvlees te zorgen. Dit kan door regelmatig te poetsen, te flossen en tandartsbezoeken te plannen. 

Het is ook belangrijk om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden en een gezonde levensstijl te behouden. 

Mensen met diabetes moeten ook extra alert zijn op hun tandvlees en eventuele veranderingen snel aan hun tandarts rapporteren.

8. Gebrek aan vitamines en mineralen

Een gebrek aan vitamines en mineralen kan ook een oorzaak zijn van donker tandvlees. 

Vitamines en mineralen zijn belangrijk voor de gezondheid van het tandvlees, vooral vitamine C en calcium. 

Wanneer je niet genoeg van deze voedingsstoffen binnenkrijgt, kan dit leiden tot een vermindering van de weerstand van het tandvlees en een verhoogde kans op ontstekingen. 

Het kan ook leiden tot een verminderde bloedcirculatie naar het tandvlees, waardoor het tandvlees geen voedingsstoffen en zuurstof krijgt. 

Een gebrek aan voedingsstoffen kan leiden tot verlies van bindweefsel en bot en dus tandvleesafbraak. 

Het is belangrijk om een gevarieerde en gezonde voeding te eten, voldoende groenten en fruit te eten, en supplementen te gebruiken als dat nodig is.

9. Overmatig alcoholgebruik

Overmatig alcoholgebruik kan ook een oorzaak zijn van donker tandvlees. Alcohol kan de bloedtoevoer naar het tandvlees verminderen en ontstekingen veroorzaken. 

Bovendien kan alcohol leiden tot een droge mond, waardoor er minder speeksel is om de tanden en tandvlees te beschermen tegen bacteriën. 

Het kan ook leiden tot een verminderde gevoeligheid voor pijn, waardoor mensen niet opmerken dat er iets mis is met hun tandvlees. 

Overmatig alcoholgebruik kan ook leiden tot een slechte adem, geelverkleuring van tanden en tandbederf. 

Het is belangrijk om alcoholgebruik in de hand te houden om gezonde tanden en tandvlees te behouden.

10. Stress

Stress kan leiden tot donker tandvlees doordat het kan leiden tot een slechte mondhygiëne. 

Mensen onder stress hebben vaak minder aandacht voor hun mondhygiëne, zoals minder regelmatig poetsen en flossen. 

Bovendien kan stress leiden tot een droge mond, waardoor er minder speeksel is om de tanden en tandvlees te beschermen tegen bacteriën. 

Stress kan ook leiden tot een verminderde afweer tegen infecties, waardoor mensen vatbaarder zijn voor tandvleesontstekingen.

Daarnaast kan stress ook leiden tot een slechtere mondgezondheid doordat het kan leiden tot bruxisme (tandenknarsen) en parafunctie (ongewenste gewoonten zoals het knijpen of trekken van de lippen of tong). 

Dit kan leiden tot tandbederf, pijn in het kaakgewricht en zelfs kaakontstekingen.

Take home message

Donker tandvlees kan veroorzaakt worden door een aantal factoren, zoals roken, gebruik van bepaalde medicijnen, hormonale veranderingen, erfelijkheid, behandelingen voor kanker, diabetes, gebrek aan vitamines en mineralen, overmatig alcoholgebruik en slechte mondhygiëne. 

Het is belangrijk om te weten dat veel van deze oorzaken voorkomen of behandeld kunnen worden door een goede mondhygiëne, gezonde voeding, regelmatige tandartsbezoeken en het aanpassen van slechte gewoonten. 

Als je vermoedt dat je donker tandvlees hebt, is het raadzaam om een tandarts te raadplegen om de oorzaak te identificeren en de juiste behandeling te krijgen.