Maar liefst 50% van de vrouwen en 40% van de mannen heeft een gevoelige huid. Dit blijkt uit onderzoek. 

Iedereen kan er last van hebben. Van een droge, rijpere huid tot een vette acnegevoelige huid, letterlijk elk huidtype kan gevoelig zijn.

Dit kan nogal vervelend zijn. Om de huid snel en effectief te kalmeren moet je de onderliggende oorzaken weten. 

Dit artikel vertelt je alles over een gevoelige huid, wat er precies mee bedoelt wordt, de oorzaken, symptomen, oplossingen en wat je eraan kunt doen.

Wat is een gevoelige huid?

Veel mensen weten niet eens dat ze een gevoelige huid hebben, totdat ze in aanraking komen met een cosmetisch product. 

Een gevoelige (of reactieve) huid is niet gemakkelijk te definiëren. Een gevoelige huid is namelijk een beschrijvende term en dus geen medische diagnose, dus wat wordt er precies bedoeld met een gevoelige huid?

Een gevoelige huid reageert sneller en raakt gemakkelijker geïrriteerd. Veel mensen hebben last van een gevoelige huid bij aanraking.

Een gevoelige huid wordt meestal veroorzaakt door een combinatie van factoren waaronder: 

1. een overreactie van de huid
2. aangetaste huidbarrière  
3. versterkte immuunreactie

Er wordt vaak gesproken van een gevoelige huid wanneer je het aanbrengen van huidverzorgingsproducten en cosmetica niet zo goed kan verdragen, je huid heeft dus als het ware een verminderde tolerantie. 

Kortom, een gevoelige huid is een lekenterm waarmee mensen aangeven dat hun huid niet zo veel kan verdragen. 

Gevoelige huid symptomen 

Een gevoelige huid is in de meeste gevallen droog, jeukerig en vlekkerig. De huid kan soms ook prikken. 

Een zeer droge huid is een belangrijke veroorzaker van een gevoelige huid. Hierbij zijn de zenuwuiteinden in de huid niet goed beschermd waardoor er gevoeligheid kan optreden. 

Maar er zijn nog meer symptomen. Een gevoelige huid is een containerbegrip dat een of meerdere symptomen kan omvatten:

1. huiduitslag
2. eczeem
3. roodheid en rode vlekken
4. prikkende of jeukende huiduitslag 
5. branderig gevoel
6. jeuk, brandende of stekende sensatie zonder zichtbare huiduitslag
7. netelroos

Door uitdroging, omgevingsfactoren of een onderliggende aandoeningen kan je beschermde huidbarrière afbreken. Tekenen van een gevoelige huid zijn onder andere:

1. ruwe plekken 
2. schilferige huid
3. ruwe textuur
4. gerimpelde textuur
5. zwelling
6. roodheid
7. gele korstjes
8. open zweertjes

Je huid kan ook gevoelig zijn zonder dat je deze uiterlijke tekenen hebt. Het kan frustrerend zijn als de buitenwereld je symptomen en ongemak dan niet erkend. 

Het kan hierdoor voor de arts ook lastiger zijn om een oorzaak te vinden. En ook voor jou om elk symptoom te herinneren tijdens een kort consult.

Het is daarom verstandig om alle subjectieve symptomen van te voren goed op te schrijven zodat je het beste geholpen kan worden.

Oorzaken gevoelige huid

Zowel interne als externe factoren kunnen gevoeligheid veroorzaken. Een gevoelige huid kent meerdere oorzaken en soms ligt er een aandoening aan ten grondslag. Dit kan nogal verwarrend zijn.  

Specifieke huidsymptomen helpen bij het achterhalen van een eventuele onderliggende huidconditie. We zullen de meest voorkomende oorzaken bespreken:

Droge huid

Je huid zit vol met zenuwuiteinden. Echter, als je huid beschadigd of droog is worden deze zenuwuiteinden niet langer beschermd. Hierdoor kunnen er huidreacties optreden.

Wanneer de huid onvoldoende vocht en olie bevat zal het droog en ruw gaan aanvoelen waarbij het ook schilferig kan worden. Een ernstige droge huid kan zelfs gaan bloeden.

Een droge huid wordt voornamelijk op de handen, armen, voeten en onderbenen gezien.

Veel voorkomende oorzaken van een droge huid:

1. winter: droge gure weersomstandigheden met een lage luchtvochtigheid 
2. warme douches: uitdroging van de huid
3. warmte: lagere luchvochtigheid door kachels, centrale verwarming en open haarden 
4. harde zepen 
5. huidaandoeningen 
6. detergenten 

Gelukkig kan je hier veel aan doen. Breng twee tot drie maal daags een vochtinbrengende crème aan. Alle behandelmethoden komen later nog uitgebreid aan bod.

Eczeem

Mensen met eczeem hebben een extra gevoelige huid en zijn minder goed beschermd tegen irriterende stoffen, chemicaliën en bacteriën.

Eczeem wordt ook wel atopische dermatitis genoemd. Veel voorkomende symptomen van eczeem:

1. droogheid
2. schilferige huid
3. jeuk
4. korstjes
5. kleine bultjes
6. ruwheid
7. vlekken op de huid
8. dikke of gebarsten huid
9. gezwollen huid

Met vochtinbrengende crème en anti-jeukcrème kunnen de symptomen verlicht worden. 

Een veel voorkomende vorm van eczeem is contactdermatitis. 

Contactdermatitis

Na blootstelling aan een irriterende stof kan je huid ontstoken raken. Er wordt dan gesproken van een contactdermatitis.

Als je huid in contact komt met een irriterende stof ontstaan er kleine beschadigingen. Je immuunsysteem probeert de bedreiging uit te schakelen. Door deze immuunreactie ontstaan de kenmerkende symptomen. 

Binnen een paar weken zullen de symptomen over het algemeen verdwijnen. Breng alle wasmiddelen en cosmetische producten die je thuis gebruikt in kaart om het in het vervolg te voorkomen.

Allergische reactie 

Jeuk en roodheid kan ook duiden op een allergische reactie. Net zoals bij een contact dermatitis is je immuunsysteem actief geworden.

Niet door een irriterende stof maar door een allergeen, oftewel een stof waarvoor je allergisch bent.

Veel voorkomende boosdoeners:

1. lotions
2. zeep
3. cosmetica
4. parfums
5. planten
6. nikkel (sieraden)

Met een antihistamincium kunnen allergische symptomen zoals onsteking en jeuk verlicht worden. Overleg dit met een arts.

Ouderdom

Naarmate je ouder wordt kan de huid ook gevoeliger worden. Hier zijn vier hoofdoorzaken voor:

1. veranderde olieproductie van de huid
2. een dunnere opperhuid
3. hormonale onevenwichtigheden 
4. gevoelig worden voor stoffen wol, conserveringsmiddelen, plastics, bleekmiddelen, detergenten en zepen.

Allodynie

Een gevoelige huid bij aanraking is een veelgehoorde klacht. Maar bij sommigen is dit nog heftiger.

Wanneer je pijn bij aanraking ervaart die normaal gesproken geen ongemak zou veroorzaken heb je mogelijk allodynie. Hierbij is er sprake van een verhoogde gevoeligheid voor aanraking. 

Bij allodynie kunnen er pijnprikkels optreden bij:

1. aanraking
2. warme of koude temperaturen
3. lichte druk op de huid
4. borstelen van het haar

Overige oorzaken

Er zijn ook een aantal minder voorkomende oorzaken van een gevoelige huid:

1. hormonale veranderingen: bijvoorbeeld tijdens de menstruatiecyclus
2. bepaalde medicijnen: bloeddrukverlagers kunnen de huid uitdrogen
3. roken: versnelde huidveroudering en huidirritatie
4. bijwerking kankerbehandeling
5. Huidaandoeningen: acne, rosacea, psoriasis

Het komt niet vaak voor, maar een gevoelige huid kan duiden op een ernstige onderliggende aandoening, bijvoorbeeld van de nieren.

Verhoogd risico bij vrouwen 

Studies over de hele wereld hebben vastgesteld dat vrouwen vaker last hebben van een gevoelige huid. Resultaten:

• Vrouwen: 50% tot 61%
• Mannen: 30% tot 44%

Maar hoe kan dat precies? De precieze oorzaak is niet bekend maar het kan mogelijk aan de huiddikte liggen. 

Daarnaast spelen hormonale veranderingen tijdens de menstruatie en ouderdom een rol. Toekomstige onderzoeken zullen dit nader moeten onderzoeken.

Een gevoelige huid kalmeren

Een gevoelige huid is vaak goed te behandelen. Door simpelweg je huidverzorgingsroutine aan te passen kan je de meeste symptomen vaak al onder controle krijgen en houden.

Een balans is cruciaal. De huid moet niet te droog maar ook niet te vettig zijn. Een normale huid voelt evenwichtig en gelijkmatig.

Crèmes en lotions 

Een gezonde huid is een natuurlijke lichaams barrière. Het houdt irriterende stoffen buiten terwijl het vocht vasthoudt. Mensen met een gevoelige huid kunnen baat hebben bij crèmes en lotions. 

Ze kunnen je helpen het vocht vast te houden. Een hoge kwaliteit ongeparfumeerde vochtinbrengende crème kan de gevoeligheid tijdelijk verlichten en de droge huid kalmeren. Daarnaast kan dit het krabben helpen voorkomen. 

Bij aanschaf van huidverzorgingsproducten moet je op een aantal punten letten. Ga voor een parfumvrij product dat maar een paar ingrediënten bevat. 

Vermijd de volgende ingrediënten:

1. alcohol
2. deodorant ingrediënten
3. antibacteriële ingrediënten
4. alfahydroxyzuren
5. retinoïden

Goede keuzes zijn onder andere crèmes of lotions met:

1. glycerine
2. minerale oliegelei (petrolatum)
3. hyaluronzuur
4. lipiden
5. ceramiden

Dikke crèmes zijn over het algemeen beter dan lotions en gaan langer mee. Probeer het de hele dag door aan te brengen. 

Overige methoden:

1. havermoutbad: uit studies blijkt dat colloïdaal havermout een droge en geïrriteerde huid kan verbeteren. Daarnaast kan havermoutlotion de huidbarrière beschermen.

Huidvriendelijke cosmetica 

Met een gevoelige huid zal je irriterende cosmetica moeten vermijden. Gelukkig zijn er een aantal soorten minder irriterend. The American Academy of Dermatology raadt de volgende cosmetica aan: 

1. foundation op basis van siliconen
2. gezichtspoeder met weinig conserveringsmiddelen 
3. potlood wenkbrauwvullers en eyeliner: bevatten geen latex 
4. zwarte mascara en eyeliner (zijn het minst allergeen)

Preventietips voor de gevoelige huid 

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Met een aantal eenvoudige tips kan je de vervelende symptomen helpen voorkomen:

1. genoeg water drinken
2. vermijd hete baden en douches: niet langer dan 5 minuten 
3. niet te veel zonlicht
4. zonnebrandcrème 
5. kleding: ga voor zijde en fijn katoen
6. verruil parfums voor essentiële oliën
7. ga voor geurvrije, zachte zepen en wasmiddelen 
8. niet wrijven, in plaats daarvan de huid droog deppen na het douchen 
9. vermijd samentrekkende middelen
10. vermijd exfoliërende middelen
11. ruimzittende kleding
12. vermijd detergenten
13. stressmanagement 
14. goed insmeren

Test nieuwe producten op een klein stukje huid uit voordat je het op je gehele lichaam aanbrengt. Doe dit ten minste één dag van te voren.

Als deze tips niet voor verlichting zorgen is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Eventueel kan je naar een dermatoloog doorverwezen worden.

Take home message

Je huid is het grootste orgaan. Een gevoelige huid kan daarom erg vervelend zijn. 

Het is niet altijd even duidelijk wat iemand precies bedoelt. Een gevoelige huid is namelijk een containerbegrip en dus geen medische diagnose.

Mensen met een gevoelige huid kunnen onder andere last hebben van jeukend, brandend of prikkend gevoel. Hierbij kan er droogheid, roodheid, jeuk, schilfers gezien worden. 

Een gevoelige huid is dus niet één specifieke gezondheidstoestand. Het hangt er vanaf of er wel of niet een oorzaak gevonden kan worden. Dit betekent dat de dokter niet altijd een diagnose kan stellen. 

De arts kan bepaalde aandoeningen uitsluiten en een behandelplan opstellen voor de jeuk of pijn.

Bescherm jezelf in de toekomst tegen irriterende stoffen. Een aantal aanpassingen in de huidroutine en levensstijl kunnen de klachten aanzienlijk verbeteren.