Heb ik COPD? Symptomen en Oorzaken

Als je bij dagelijkse activiteiten vaak kortademig bent heb je mogelijk COPD.

COPD is een chronische progressieve longaandoening dat de luchtstroom uit je longen belemmert. Hierdoor zal het ademhalen steeds moeilijker worden.

Bij symptomen zoals hoesten, ademhalingsmoeilijkheden, slijmproductie en een piepende ademhaling maak je je al snel zorgen om COPD.

Omdat het zich langzaam ontwikkelt ben je je er in het begin misschien helemaal niet bewust van.

Met COPD is de kans op longkanker, hartaandoeningen en andere aandoeningen een stuk hoger. Het is dus belangrijk dat het vastgesteld wordt.

De klachten worden echter nog wel eens met andere aandoeningen zoals astma door de war gehaald. Aan de hand van een aantal lichamelijke symptomen kun je COPD herkennen.

Dit artikel vertelt je de symptomen van COPD, hoe het gediagnosticeerd wordt, de oorzaken inclusief behandelingsopties.

COPD-en-een-stethoscope

Symptomen COPD

Symptomen treden vaak pas bij aanzienlijke longschade op. In de loop van de tijd zullen deze symptomen meestal verergeren, met name als je niet stopt met roken.

Symptomen van COPD:

  1. kortademigheid, met name tijdens inspanning
  2. beklemmend gevoel op de borst
  3. piepen
  4. frequente luchtweginfecties
  5. chronische hoest: hierbij kun je wit, helder geel of groenig slijm produceren
  6. in latere stadia kun je onbedoeld gewicht verliezen
  7. energiegebrek
  8. gezwollen enkels, voeten of benen

Veelvoorkomende symptomen:

  1. toenemende ademnood
  2. een aanhoudende hoest op de borst met slijm
  3. aanhoudend piepen
  4. frequente borstinfecties

In een vergevorderd stadium kunnen er ook nog bijkomende symptomen optreden. Minder vaak voorkomende symptomen:

  1. vermoeidheid
  2. gewichtsverlies
  3. pijn op de borst
  4. gezwollen enkels (vochtophoping)
  5. bloed ophoesten (meestal teken van een andere aandoening, zoals een borstinfectie of longkanker

Als de symptomen verergeren en minstens een paar dagen aanhouden wordt er gesproken van een exacerbatie of opflakkering. Een paar keer per jaar kun je een exacerbatie hebben, met name in de winter.

De merkbare symptomen beginnen meestal pas eind 40 of 50 en zullen in de loop van de tijd steeds erger worden.

Met een behandeling kan de progressie vertraagd worden, maar dan zul je het eerst vast moeten laten stellen.

Diagnose COPD

De diagnose wordt gesteld aan de hand van de klachten en verschijnselen, medische voorgeschiedenis en aanvullende onderzoeken.

COPD kan vastgesteld worden met een ademtest, ook wel spirometrie genoemd. Hierbij moet je in een grote buis blazen en wordt er gemeten hoeveel lucht je longen bevatten en hoe snel je kunt blazen.

Andere longfunctietesten omvatten het longvolume, hoe snel het zuurstof in je bloed komt (diffusiecapaciteit), zuurstofsaturatie en de zes-minuten-wandeltest.

Andere onderzoeken:

  1. röntgenfoto van de borstkas: aantonen emfyseem en uitsluiten van hartfalen of longproblemen
  2. bloedgasanalyse: hoe goed je longen zuurstof opnemen en kooldioxide uitscheiden
  3. CT-scan: om emfyseem en longkanker op te sporen

Oorzaken COPD

COPD wordt meestal door langdurige blootstelling aan irriterende gassen of stofdeeltjes veroorzaakt. Meestal door sigarettenrook.

Ook kunnen luchtweginfecties zoals longontsteking de kans op COPD verhogen.

Emfyseem en chronische bronchitis komen meestal samen voor en dragen het meeste bij aan COPD.

Bij chronische bronchitis is de bekleding van de bronchiën ontstoken. Je bronchiën vervoeren lucht naar de luchtzakken van de longen. Chronische bronchitis wordt gekenmerkt door hoesten en veel slijmproductie.

Bij emfyseem worden je longblaasjes als gevolg van de schadelijke blootstelling irriterende gassen of stofdeeltjes (sigarettenrook) vernietigd. 

COP zal mettertijd verergeren, maar gelukkig zijn er behandelingen waarmee de meeste mensen de symptomen onder controle kunnen krijgen.

Behandeling COPD

Op de volgende manieren kun je de symptomen en kwaliteit van leven verbeteren:

  1. stoppen met roken
  2. tabaksrook en andere luchtverontreinigende stoffen vermijden

Behandelingsmogelijkheden:

  1. longrevalidatie: ademhalingstechnieken hoe je beter ademhaalt en energie kan besparen
  2. medicijnen voor het hoesten of piepende ademhaling
  3. draagbare zuurstoftank
  4. behandelen en voorkomen van longinfecties: antibiotica, vaccins

Veel mensen hebben een milde vorm waarbij er naast het stoppen met roken niet zoveel therapie nodig zal zijn. 

Bij vergevorderde COPD kunnen effectieve behandelingen de symptomen helpen beheersen, risico op complicaties en opflakkeringen (exacerbaties) verkleinen en achteruitgang vertragen.

Take home message

Tabaksrook is de belangrijkste veroorzaker van COPD.

Als je last hebt van hoesten, ademhalingsmoeilijkheden, slijmproductie en een piepende ademhaling, ben je al snel bang dat je COPD hebt. 

Bij veel mensen wordt de diagnose pas in een vergevorderd stadium gesteld. Dus heb ik COPD?

Veelvoorkomende symptomen zijn toenemende ademnood, een aanhoudende hoest op de borst met slijm, aanhoudend piepen en frequente borstinfecties.

Minder vaak voorkomende symptomen zijn vermoeidheid, gewichtsverlies, pijn op de borst, gezwollen enkels (vochtophoping), bloed ophoesten (meestal teken van een andere aandoening, zoals een borstinfectie of longkanker).

Als je rookt is het het belangrijkste dat je daarmee stopt. Met de juiste behandelingen kan het vermogen om een actief leven te leiden verbeterd worden.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Welte, T., Vogelmeier, C., & Papi, A. (2015). COPD: early diagnosis and treatment to slow disease progression. International journal of clinical practice, 69(3), 336-349.

Kessler, R., Partridge, M. R., Miravitlles, M., Cazzola, M., Vogelmeier, C., Leynaud, D., & Ostinelli, J. (2011). Symptom variability in patients with severe COPD: a pan-European cross-sectional study. European Respiratory Journal, 37(2), 264-272.