Heb ik HPV? Symptomen, Oorzaken en Behandeling

Maar liefst 80% van de seksueel actieve mensen hebben op een gegeven moment HPV. Zowel mannen als vrouwen kunnen HPV hebben. 

Van laag risico tot hoog risico, er zijn meer dan 100 HPV-varianten. Sommige soorten veroorzaken wratten terwijl andere kankers kunnen veroorzaken.

Zo zijn er 14 hoogrisicostammen geïdentificeerd die mogelijk tot kanker kunnen leiden. HPV kan kanker in de baarmoederhals, penis, vulva, anus, vagina, en in de achterkant van de keel veroorzaken.

Gelukkig zullen HPV-infecties meestal niet tot kanker leiden, maar bij sommige genitale HPV-varianten moet je voorzichtig zijn.

Het is dus belangrijk om te weten of je HPV hebt. Aan de hand van een aantal symptomen en diagnostische test kan je daar achter komen.

De symptomen en diagnostische tests kunnen ook tussen mannen en vrouwen verschillend zijn. We zullen daarom de verschillende tests van vrouwen en mannen bespreken.

Dit artikel vertelt je symptomen van HPV bij zowel mannen als vrouwen, de oorzaken, diagnose en behandelingsmogelijkheden.

hpv-virus

HPV symptomen

Genitale wratten en een afwijkend baarmoederhalsuitstrijkje zijn de meest voorkomende symptomen van HPV. Afhankelijk van de HPV-variant kunnen er verschillende soorten wratten verschijnen:

Genitale wratten:

  1. kleine bloemkoolvormige bultjes
  2. platte laesies
  3. kleine steelvormige uitsteeksels
  4. ze kunnen ook heel klein en moeilijk zichtbaar zijn

Genitale wratten zijn kleine rode, roze of vleeskleurige gezwellen die zich in of rondom de geslachtsorganen bevinden. Ze komen vaak in clusters van drie of 4 voor.

Bij vrouwen zullen genitale wratten meestal op hun vulva verschijnen, maar ze kunnen ook bij de anus, vagina of baarmoederhals voorkomen.  

Bij mannen verschijnen de genitale wratten op de penis, scrotum of rondom de anus. Er zal zelden pijn of ongemak optreden, maar ze kunnen wel jeuken of teder aanvoelen.

Overige wratten

  1. Gewone wratten: zijn verheven ruwel bultjes die meestal op je vingers en handen voorkomen
  2. Platte wratten: licht verheven platte wratten die bij vrouwen meestal op de benen verschijnen en bij mannen meestal in de baardstreek
  3. Plantaire wratten: korrelige harde gezwellen die meestal op de ballen of hielen van je voeten verschijnen

De meeste mensen met HPV zijn zich er niet bewust van omdat het nog niet met het blote oog gezien wordt. Dit wordt ook wel subklinisch genoemd.

Gelukkig er zijn meerdere manieren op HPV op te sporen.

Diagnose HPV Vrouwen

Aan de hand van een uitstrijkje, HPV-test of biopsie kan een diagnose gesteld worden. 

Bij een HPV test wordt het virus opgespoord terwijl er bij een uitstrijkje gekeken wordt naar veranderingen in de baarmoederhalscellen (ook wel dysplasie genoemd). 

HPV-test. Bij het vermoeden op HPV of tijdens een routinematig gynaecologisch onderzoek kan er een HPV-test gedaan worden. Een HPV-test kan ook tegelijkertijd met een uitstrijkje gedaan worden. 

Uitstrijkje. Bij een zogeheten uitstrijkje (PAP-test) worden er cellen van de baarmoederhals geschraapt en vervolgens microscopisch onderzocht. 

Mogelijk kunnen de wratten al met visueel onderzoek gevonden worden. Ze zien er meestal bloemkoolachtig uit. Ook kunnen ze vleeskleurig en plat zijn.

Hoe je gescreend wordt is afhankelijk van je leeftijd, geslacht en seksuele geaardheid. Bij een HPV-infectie treden er vaak geen duidelijke tekenen op waardoor de test uitgesteld kan worden. 

Diagnose HPV Mannen

Bij mannen kunnen de meeste HPV-infecties opgespoord worden door te kijken of er één of meer wratten verschijnen op de balzak, penis, liezen, dijen of anus.

De wrat kan ook inwendig zijn. In dat geval kan er met een anoscoop in het anale kanaal gekeken worden. 

Hierbij kan een anaal uitstrijkje verricht worden waarbij er net zo als bij een cervicaal uitstrijkje wordt gekeken of er celveranderingen zijn (dysplasie).

Hoe HPV zich verspreid

Wratten zijn dus besmettelijk. Als je iets aanraakt wat in contact is gekomen met een wrat, kun je het HPV-virus al oplopen.

Het HPV-virus wordt meestal door huid-op-huidcontact overgedragen. Het kan zich via een schaafwond, snee of huidscheurtje het lichaam binnendringen. 

Genitale HPV-infecties verspreiden zich door huid-op-huidcontact in de genitale streek zoals geslachtsgemeenschap en anale seks 

Ook door orale seks kan het HPV-virus zich via mond- of luchtweglaesies het lichaam infecteren. Bij zwangeren kunnen genitale wratten zelfs de baby infecteren.

HPV vrouwen

Verschillende type HPV veroorzaken verschillende soorten symptomen. 

Laag risico HPV. Zo kunnen er bij laag risico HPV zich wratten op de baarmoederhals ontwikkelen die voor pijn en irritatie zorgen. De wratten kunnen ook gaan bloeden. 

Hoog risico HPV. Bij hoog risico HPV ontstaan er aanvankelijk meestal geen symptomen. Echter, na vele jaren kunnen de geïnfecteerde cellen in kwaadaardige cellen veranderen en kanker veroorzaken.

Aangezien je in de vroege stadia van baarmoederhalskanker geen symptomen ervaart is het belangrijk dat je elke 3-5 jaar een uitstrijkje laat doen (Pap-test).

Gevorderde baarmoederhalskanker kan de volgende symptomen veroorzaken:

  1. pijnklachten in het bekkengebied
  2. pijn tijdens de geslachtsgemeenschap 
  3. ongewoon bloedverlies, bijvoorbeeld na het vrijen
  4. ongewone vaginale afscheiding

Wanneer het zich verder vordert kunnen de volgende symptomen optreden:

  1. plasproblemen
  2. gewichtsverlies
  3. bloed in de urine
  4. moeilijke stoelgang

Je wilt natuurlijk dat een hoog risico HPV in een zo vroeg mogelijk stadium opgespoord wordt.

Risicofactoren

Risicofactoren HPV-infecties

  1. aantal seksuele partners
  2. huidbeschadigingen
  3. verzwakt immuunsysteem
  4. persoonlijk contact
  5. leeftijd

Je kunt het risico op genitale wratten verminderen door condooms te gebruiken, het aantal seksuele partners te verminderen en een monogame relatie te hebben.

Behandeling HPV

Je immuunsysteem zal in de meeste gevallen de HPV-infectie verslaan voordat wratten zich kunnen ontwikkelen.

Helaas is er geen behandeling voor HPV, maar gelukkig zal het meestal geen problemen veroorzaken. Bovendien worden de meeste HPV-infecties binnen 2 jaar door het lichaam geëlimineerd. 

Als de HPV-infectie klachten veroorzaakt zoals genitale wratten of afwijkende cellen in de baarmoederhals is er behandeling nodig.

Met het HPV-vaccin kun je jezelf tegen nieuwe HPV-infecties beschermen die tot genitale wratten of kanker kunnen leiden.

Genitale wratten kunnen operatief of met cryotherapie (bevriezing) behandeld worden. Thuisbehandeling is ook mogelijk. Overleg met je arts over eventuele behandelingsmogelijkheden.

Take home message 

Het humaan papillomavirus (HPV) kan tot verschillende gezondheidsproblemen leiden zoals baarmoederhals kanker en peniskanker. HPV kan via seksueel en huid-op-huid contact overgedragen worden. Heb ik HPV?

De meest voorkomende symptmen van HPV zijn genitale wratten en een afwijkend baarmoederhalsuitstrijkje (baarmoederhalsdysplasie).

Echter, de meeste mensen met een HPV infectie hebben geen merkbaren tekenen of symptomen, dit wordt ook wel symptomatisch genoemd.

Met een HPV test, baarmoederhalsuitstrijkje (PAP-Test) of biopsie kan HPV vastgesteld worden. Tijdens het een routine onderzoek van het bekken kan bijvoorbeeld een HPV-test gedaan worden. 

Met vaccins kun je tegen bepaalde HPV-stammen beschermd worden die genitalte wraten of baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Dochez, C., Bogers, J. J., Verhelst, R., & Rees, H. (2014). HPV vaccines to prevent cervical cancer and genital warts: an update. Vaccine, 32(14), 1595-1601.

Molijn, A., Kleter, B., Quint, W., & van Doorn, L. J. (2005). Molecular diagnosis of human papillomavirus (HPV) infections. Journal of clinical virology, 32, 43-51.

Gross, G., Pfister, H., Hagedorn, M., & Gissmann, L. (1982). Correlation between human papillomavirus (HPV) type and histology of warts. Journal of Investigative Dermatology, 78(2), 160-164.