Anticonceptiepillen worden nog wel eens gemist en condooms kunnen scheuren. Na onbeschermde seks kan je met noodanticonceptie zoals de morning-afterpil een zwangerschap voorkomen, maar hoe werkt morning-afterpil?

Dit artikel vertelt je wanneer de morning-afterpill effectief is, wanneer niet, de verschillende soorten morning-afterpillen inclusief het effect van zwaarlijvigheid op de werkzaamheid.

De eisprong en de morning-afterpill

Twee dagen voorafgaand aan de eisprong en tijdens de eisprong is de kans op een zwangerschap het grootst.

De bevruchting kan dagen na de seks nog plaatsvinden aangezien de eicel een dag overleeft en spermacellen 3-5 dagen overleven.

In de volgende situaties kan de morning-afterpil gebruikt worden:

1. na onbeschermde seks
2. het kapotgaan van een condoom
3. na diarree, overgeven of het gebruik van antibiotica (anticonceptiepillen niet meer werkzaam)
4. na het overslaan van een of meer anticonceptiepillen 
5. seksueel misbruik

Koperspiraal. Tot wel 5 dagen na onbeschermde seks kan een koperen spiraal worden ingebracht. Dit is dus een alternatieve anticonceptiemethode. Een spiraal kan wel 5-10 jaar lang zwangerschappen voorkomen.

morning-afterpil en innesteling

Vroeger dacht men dat de morning-afterpil de innesteling van de bevruchte eicel kon verhinderen. Het werd toen ook wel een abortivum genoemd.

Dit is echter onjuist. Er is geen bevruchting dus ook geen innesteling. De morning-afterpil voorkomt dat de eicel bereikt kan worden en er zal dus ook geen bevruchting van de eicel met de zaadcel plaatsvinden.

Soorten morning-afterpill

De morning-afterpil bevat levonorgestrel of ulipristalacetaat. Levonorgestrel kun je zonder recept krijgen terwijl ulipristalacetaat alleen op recept verkrijgbaar is.

1. levonorgestrel (binnen 3 dagen)
2. ulipristal (binnen 5 dagen)

De levonorgestrel is een één-dosis kuur van 1,5 milligram. 

Postinor. Deze morning-afterpil bevat progestageen en is in twee doeltreffende doseringen verkrijgbaar.

1. 1,5 mg (enkele dosis) 
2. 0,75 mg (twee doses, 12 uur na elkaar) 

Wanneer morning-afterpil innemen?

Hoe eerder je de morning-afterpil inneemt hoe beter, idealiter binnen 72 uur na de onbeschermde seks. De werkzaamheid bedraagt in dat geval 85%.

Na 72 uur neemt de werkzaamheid af en na 120 uur zal het zwangerschapsrisico maar liefst 5 keer hoger zijn dan wanneer je het binnen een dag had ingenomen.

Je moet het dus zo snel mogelijk na onbeschermde seks innemen. De naam “morning-afterpil.” is daarom onjuist. Als je tot de volgende ochtend zou wachten kan de effectiviteit al afgenomen zijn.

Nadat je de morning-afterpil hebt ingenomen zul je de rest van je cyclus een condoom moeten gebruiken of andere barrière-anticonceptiemethode.

Houd er rekening mee dat de morning-afterpil je volgende menstruatie zou kunnen uitstellen. Echter, wanneer je na 21 dagen nog niet ongesteld bent is het verstandig om een zwangerschapstest te doen.

Zwaarlijvigheid morning-afterpil

Uit studies blijkt dat het gewicht van de vrouw invloed heeft op de werkzaamheid van de morning-afterpil.

Hoe zwaarder de vrouw is, hoe minder goed de morning-afterpil werkt. Bij een BMI van 30 of hoger zal de morning-afterpil 4 keer minder effectief zijn in vergelijking met degenen met een gezond gewicht.

In dat geval is een koperspiraal mogelijk de betere oplossing. Bespreek dit met je arts.

De volgende geneesmiddelen kunnen de afbraak van de morning-afterpill versnellen en daarmee effectiviteit van de morning-afterpil mogelijk verlagen:

1. sint-janskruid
2. epilepsie medicatie
3. hiv-medicatie
4. tuberculose geneesmiddelen

Take home message

Na onbeschermde seks of het mislukken van de anticonceptiemethode zoals het scheuren van een condoom kan de morning-afterpill gewenst zijn. De morning-afterpil valt onder de noodanticonceptie.

Dus hoe werkt morning-afterpil?

De morning-afterpil zorgt ervoor dat de eierstok de eicel vertraagd afgeeft zodat de spermacel de eicel niet kan bereiken. Het vrijgeven van de eicel kan ook gestopt worden. Je bent te laat als de spermacel de eicel al bevrucht heeft. 

Je kunt de morning-afterpil zonder recept krijgen, je hoeft je hierbij niet te legitimeren. Hoe de apotheker ook over het staken van de zwangerschap denkt, de apotheker zal de morning-afterpil altijd moeten verstrekken.

Stel dat je toch zwanger wordt na de morning-afterpil, dan zal de foetus hoogstwaarschijnlijk geen schade opgelopen hebben.