Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
De nieren filteren ongeveer 150 liter bloed per dag. De nieren zijn belangrijke organen in ons lichaam die verantwoordelijk zijn voor diverse functies. Maar hoe werken de nieren?
KORT ANTWOORD
De nieren filteren afvalstoffen uit het bloed, dit proces wordt ook wel ultrafiltratie genoemd. Ze helpen ook bij het reguleren van de bloeddruk en vochtbalans in het lichaam. Daarnaast produceren de nieren ook hormonen zoals erytropoëtine en calcitriol.
Als de nieren niet goed werken, kan dit leiden tot ophoping van afvalstoffen, verminderde hormonale regulatie en verhoogde bloeddruk.
Dit artikel vertelt je hoe de nieren werken, alle functies van de nieren en wat er gebeurt als de nieren niet meer goed werken.
Hoe de nieren bloed filteren
Hoe de nieren filteren:
- Het bloed wordt aangevoerd naar de nieren via de nieraders.
- In de nieren wordt het bloed gefilterd in de nierbekkens. Dit gebeurt via een proces genaamd ultrafiltratie. Hierbij worden kleine moleculen, zoals afvalstoffen, uit het bloed gefilterd en in de urine afgescheiden.
- De gefilterde vloeistof gaat vervolgens door naar de nierkanalen. Hier wordt de vloeistof nog verder gefilterd en afvalstoffen worden afgescheiden in de urine.
- De nieren helpen ook bij het reguleren van de vochtbalans in het lichaam. Ze helpen bij het vasthouden of afscheiden van vocht, afhankelijk van wat het lichaam nodig heeft.
- De nieren produceren ook hormonen zoals erythropoietine, dat de aanmaak van rode bloedcellen reguleert, en calcitriol, een vorm van vitamine D die helpt bij de opname van calcium in de botten.
De nieren werken continu om afvalstoffen uit het bloed te filteren. Dit gebeurt 24 uur per dag, 7 dagen per week.
Echter, bij nierziekte kan het filtratieproces worden belemmerd, waardoor afvalstoffen zich kunnen ophopen in het bloed.
Daarom is het belangrijk om je nieren gezond te houden door gezond te eten, voldoende te drinken en regelmatig naar de dokter te gaan voor controles.
Hoe de nieren de bloeddruk reguleren
Hoe de nieren de bloeddruk reguleren:
- De nieren produceren een hormoon genaamd renine. Dit hormoon wordt aangemaakt in de nieren wanneer de bloeddruk daalt.
- Renine activeert vervolgens het enzym angiotensineogen, dat wordt geproduceerd in de lever.
- Angiotensineogen wordt omgezet in het hormoon angiotensine I.
- Angiotensine I wordt dan omgezet in het actievere hormoon angiotensine II door een enzym dat ACE heet.
- Angiotensine II zorgt ervoor dat de bloedvaten samentrekken, waardoor de bloeddruk stijgt.
- Angiotensine II stimuleert ook de afscheiding van aldosteron, een hormoon dat helpt bij het vasthouden van natrium en water. Hierdoor wordt er meer vocht in het lichaam gehouden en stijgt de bloeddruk.
- De nieren reguleren ook de bloeddruk door de hoeveelheid urine die het produceert te regelen. Als de bloeddruk te hoog is, produceren de nieren meer urine om overtollig vocht en zouten te verwijderen. Hierdoor daalt de bloeddruk.
Hoe de nieren hormonen aanmaken
Hoe de nieren hormonen aanmaken:
- De nieren produceren een aantal hormonen, waaronder erythropoietine en calcitriol.
- Erythropoietine wordt aangemaakt in de nieren wanneer de hoeveelheid zuurstof in het bloed afneemt.
- Erythropoietine stimuleert de productie van rode bloedcellen in de beenmerg, waardoor de hoeveelheid zuurstof in het bloed kan toenemen.
- Calcitriol wordt aangemaakt in de nieren wanneer er voldoende vitamine D aanwezig is.
- Calcitriol helpt bij de opname van calcium in de botten en bij het reguleren van de bloeddruk.
- De nieren produceren ook andere hormonen zoals renine en aldosteron die zijn beschreven in de antwoorden hierboven.
Wat er gebeurt als je nieren niet meer goed werken
Als de nieren niet meer goed werken, kan dit verschillende gevolgen hebben voor het lichaam, zoals:
Ophoping van afvalstoffen: De nieren zijn verantwoordelijk voor het filteren van afvalstoffen uit het bloed. Als de nieren niet goed werken, kunnen afvalstoffen zich ophopen in het bloed. Dit kan leiden tot vermoeidheid, misselijkheid en een slechte eetlust.
Verminderde productie van hormonen: De nieren produceren verschillende hormonen die belangrijk zijn voor het reguleren van het lichaam. Als de nieren niet goed werken, kan de productie van deze hormonen afnemen. Dit kan leiden tot een verminderde aanmaak van rode bloedcellen, verminderde stofwisseling, en verminderde bloeddrukregulatie.
Verhoogde bloeddruk: De nieren zijn verantwoordelijk voor het reguleren van de bloeddruk. Als de nieren niet goed werken, kan de bloeddruk stijgen. Dit kan leiden tot hart- en vaatziekten.
Vermindering van de hoeveelheid urine: De nieren helpen bij het reguleren van de hoeveelheid urine die het lichaam produceert. Als de nieren niet goed werken, kan de hoeveelheid urine afnemen. Dit kan leiden tot vochtretentie en oedeem.
Verhoogd risico op nierstenen: Als de nieren niet goed werken, kan er een ophoping van bepaalde stoffen in de urine plaatsvinden, waardoor er een grotere kans is op het vormen van nierstenen.
Het is belangrijk om te weten dat nierziekte vaak geen symptomen vertoont in de beginstadium, daarom is het belangrijk om regelmatig naar de dokter te gaan voor controles, vooral als je risicofactoren hebt zoals hoge bloeddruk, diabetes, of een familiegeschiedenis van nierziekte.
Behandeling van nierziekte kan bestaan uit medicijnen, dialyse of een niertransplantatie.
Interessante feitjes over de nieren
Er zijn enkele interessante feitjes over de nieren die je misschien nog niet wist:
- De nieren zijn ongeveer de grootte van een vuist en wegen ongeveer 150 gram.
- De nieren bevinden zich in de rug aan weerszijden van de wervelkolom, ongeveer een handbreedte onder de ribben.
- De nieren produceren ongeveer 1-2 liter urine per dag.
- De nieren bevatten ongeveer een miljoen nefronen, kleine filtratie-eenheden die het bloed filteren.
- De nieren zijn essentieel voor de bloeddrukregulatie door het aanmaken van het hormoon renine.
- De nieren produceren ook hormonen zoals erythropoietine die de aanmaak van rode bloedcellen reguleert en calcitriol, een vorm van vitamine D die helpt bij de opname van calcium in de botten.
- De nieren kunnen ook functioneren met slechts één nier, de overgebleven nier neemt het werk van de andere over.
- In sommige culturen worden de nieren beschouwd als een symbool van moed en kracht.
Take home message
De nieren zijn belangrijke organen in ons lichaam. Ze helpen bij het filteren van afvalstoffen uit het bloed, het reguleren van de vochtbalans en het aanmaken van hormonen.
Maar hoe werken de nieren?
De nieren zijn in staat om ongeveer een liter bloed per minuut te filteren. Dit gebeurt in de nierbekkens en nierkanalen. Hier wordt het bloed gefilterd en afvalstoffen worden afgescheiden in de urine.
De nieren helpen ook bij het reguleren van de bloeddruk door het aanmaken van een hormoon genaamd renine.
Daarnaast zijn de nieren verantwoordelijk voor het reguleren van de vochtbalans in het lichaam. Ze helpen bij het vasthouden of afscheiden van vocht, afhankelijk van wat het lichaam nodig heeft.
Bovendien produceren de nieren ook hormonen zoals erythropoietine, dat de aanmaak van rode bloedcellen reguleert, en calcitriol, een vorm van vitamine D die helpt bij de opname van calcium in de botten.
In sommige gevallen kunnen de nieren echter niet meer goed werken, zoals bij nierziekte. Dit kan leiden tot een vermindering van de bloedfiltering en kan leiden tot verhoogde bloeddruk en ophoping van afvalstoffen in het bloed.
Daarom is het belangrijk om je nieren gezond te houden door gezond te eten, voldoende te drinken en regelmatig naar de dokter te gaan voor controles.
