Alle coronathuistesten zijn antigeentesten. Ze verschillen dus van een PCR-test. Maar hoe werkt een antigeentest?
KORT ANTWOORD
Bij een antigeentest wordt gekeken of er ziekteverwekkers (antigenen) in je lichaam aanwezig zijn. Dit kan bij corona middels een neus- of keelslijmvliestest. Zo wordt er met een coronasneltest oppervlakte-eiwitten van het virus opgespoord. Binnen een kwartier kun je de uitslag al hebben. De antigeentest spoort dus de oppervlaktemoleculen van het virus op terwijl een PCR-test het genetisch virusmateriaal opspoort. In ongeveer 80% van de gevallen zijn antigeentesten accuraat. Een positieve antigeentest is zeer nauwkeurig terwijl een negatieve antigeentest de ziekte niet met zekerheid kan uitsluiten.
Dit artikel vertelt je hoe de antigeentest precies werkt, de betrouwbaarheid in verschillende situaties inclusief wanneer een antigeentest niet zo verstandig is.
Werking van een antigeentest
PCR-tests vereisen gespecialiseerde apparatuur en zijn daarom erg duur. Bovendien kunnen de testresultaten dagen op zich laten wachten.
Daarentegen kan de antigeentest binnen een kwartier in de spreekkamer van de dokter al binnen zijn.
Volgens de Food and Drug Administration (FDA) van Amerika kun je met een antigeentest een corona-infectie vaststellen.
Misschien heb je de antigeentest wel eens eerder bij je kind uitgevoerd, bijvoorbeeld tijdens een streptokokkentest.
Met een antigeentest spoor je de oppervlakte eiwitten van een virus op. Aan de andere kant kijkt de PCR-test naar het genetisch materiaal van een virus.
Bij een antigeentest kijk je als het ware naar het ‘’haar en oogkleur’’ van het virus terwijl je bij een PCR-test dus echt naar het DNA kijkt.
Het grote voordeel van een antigeentest is dat je de uitslag al binnen 15 minuten zult hebben. Bij een PCR-test moet je veel langer wachten.
Dit gaat echter wel ten koste van de gevoeligheid omdat er niet altijd genoeg oppervlakte eiwitten zijn.
Betrouwbaarheid antigeentest
In ongeveer 80% van de gevallen geeft de antigeentest een correcte uitslag.
Helaas is de antigeentest minder gevoelig dan de PCR-test. Als je er weinig virusdeeltjes aanwezig zijn kun je een negatieve testuitslag krijgen terwijl je het wel hebt.
Een antigeentest is dus een momentopname en geen vrijkaartje. Je zou dus de ene dag zonder symptomen een negatieve testuitslag kunnen krijgen terwijl je de volgende dag symptomen krijgt.
Wanneer zelftest?
Nu het virus afneemt wordt er minder getest, maar als je ziek bent en de loopneus van corona wilt onderscheiden, komt een antigeentest van pas.
Als je bij symptomen wilt weten of je corona hebt kan je een thuistest (of antigeentest) gebruiken.
Echter, als je geen symptomen ervaart moet je 5 dagen na blootstelling wachten voordat je een thuistest uitvoert.
Uitslag zelftest
Positieve test. Bij een positieve test moet je jezelf van anderen isoleren, ga er dus in dat geval van uit dat de test correct is. Als je tot de hoogrisico groep behoort kan je met de huisarts contact opnemen voor een eventuele behandeling. Bij ernstige symptomen zoals ademhalingsproblemen moet je direct medische hulp inschakelen.
Negatieve test. Het zou kunnen zijn dat je wel symptomen hebt maar dat de testuitslag negatief is. In dat geval moet je een PCR ter bevestiging laten uitvoeren. Verkijk je dus niet op een negatieve test. Als corona heerst, je symptomen hebt, maar de test negatief uit de bus komt, moet je echt een PCR laten doen. Laat de negatieve test je gezonde verstand niet verstoren.
Afwegingen antigeentest of PCR
De antigeentest mist soms de mensen die daadwerkelijk geïnfecteerd zijn terwijl een PCR-test mensen foutief als positief kan bestempelen.
Een positieve antigeentest is zeer nauwkeurig terwijl een negatieve test het helaas niet volledig uitsluit.
De zwakte van de antigeentest is het gebrek aan gevoeligheid. Zo kunnen mensen met een negatieve test het virus dus toch hebben.
Het kan mogelijk een middel zijn voor een wijdverspreide screening van de mensen die geen symptomen hebben.
Ze hebben allebei zijn voors en tegens maar de PCR-test is dus in ieder geval gevoeliger. Echter, de PCR-test is tergend langzaam en ook nog eens peperduur.
De keuze van de precieze test hangt af van de nauwkeurigheid en snelheid.
Antistoffen antigenen
Antigenen en antistoffen worden nog wel eens door elkaar gehaald. Antigenen zijn de ziekteverwekkers die je lichaam binnenkomen en de antistoffen zijn je immuuncellen die die antigenen onschadelijk maken en neutraliseren.
Antigenen zijn bijvoorbeeld virus stukjes waar je lichaam tegen in actie komt. De antistoffen passen precies op de antigenen.
Als je wilt weten of iemand nog goed beschermd is kijk je bijvoorbeeld of diegene nog antistoffen in het bloed heeft, zodat je adequaat op de ziekteverwekkers kunt reageren.
Take home message
Van DNA replicaties van de PCR-test tot de antigeentest, om alles in de coronatijd te begrijpen, moet je haast een viroloog zijn.
De antigeentest wordt vaak gebruikt, maar wat is het werkingsmechanisme? Hoe werkt een antigeentest?
Een antigeentest detecteert de oppervlakte-eiwitten van een ziekteverwekker, dit worden ook wel antigenen genoemd. Het zijn als het ware de haren van het virus.
Wees je er wel van bewust dat er soms te weinig ‘haren’ zijn om de ziekteverwekker op te sporen.
Houd ook rekening met de hierboven beschreven situaties of een antigeentest wel of niet geschikt is.
Over Diederik
Bronnen
Mak, G. C., Cheng, P. K., Lau, S. S., Wong, K. K., Lau, C. S., Lam, E. T., … & Tsang, D. N. (2020). Evaluation of rapid antigen test for detection of SARS-CoV-2 virus. Journal of Clinical Virology, 129, 104500.