Met behulp van contrastvloeistof kunnen je organen zoals je slokdarm, maag of darmen beter zichtbaar gemaakt worden.

Dit kan echter ook een prijs hebben. Zo kan contrastvloeistof met jodium, hoofdpijn, misselijkheid, braken, jeuk, blozen en lichte huiduitslag veroorzaken. Er kunnen ook ernstige reacties optreden.

Dus is contrastvloeistof gevaarlijk?

Dit artikel vertelt je de mogelijke gevaren en bijwerkingen van de verschillende contrastvloeistoffen.

Milde en ernstige bijwerkingen van contrastvloeistoffen

Bijwerkingen en gevaren van contrastvloeistof met jodium kunnen variëren van milde tot ernstige reacties. Hier is een lijst met mogelijke bijwerkingen:

Milde bijwerkingen

Hoofdpijn: Sommige mensen ervaren na het gebruik van contrastvloeistof met jodium hoofdpijn als een reactie op de stof.

Misselijkheid en braken: Deze symptomen kunnen optreden als reactie op de contrastvloeistof.

Jeuk: Sommige mensen kunnen jeuk ervaren na het toedienen van contrastvloeistof.

Blozen: Contrastvloeistof kan leiden tot een gevoel van warmte en roodheid van de huid, ook wel bekend als blozen.

Lichte huiduitslag: Een milde uitslag kan optreden als reactie op de contrastvloeistof.

Ernstige bijwerkingen:

Ademhalingsmoeilijkheden: In zeldzame gevallen kan contrastvloeistof met jodium ernstige ademhalingsproblemen veroorzaken, zoals kortademigheid of benauwdheid.

Zeer lage bloeddruk: Sommige mensen kunnen een sterke daling van de bloeddruk ervaren na het gebruik van contrastvloeistof, wat ernstige gevolgen kan hebben.

Hartstilstand: Hoewel zeer zeldzaam, kan contrastvloeistof met jodium in sommige gevallen een hartstilstand veroorzaken.

Allergische reacties: Sommige individuen kunnen allergisch zijn voor contrastvloeistof met jodium. Dit kan variëren van milde allergische reacties, zoals huiduitslag en jeuk, tot ernstige allergische reacties zoals zwelling van het gezicht, de lippen of de keel, ademhalingsproblemen en anafylaxie.

Nierschade: Contrastvloeistof met jodium kan bij nierpatiënten, vooral diegenen met diabetes, nierschade veroorzaken. Het is belangrijk om dit risico te bespreken met een arts voordat de contrastvloeistof wordt toegediend.

Over het algemeen worden contrastvloeistoffen als veilige geneesmiddelen beschouwd en treden er in de meeste gevallen geen problemen op. 

Echter, gezien de mogelijke bijwerkingen en risico’s, is het belangrijk om de medische geschiedenis van een persoon en eventuele allergieën te bespreken met een arts voordat contrastvloeistof wordt gebruikt.

De verschillende contrastvloeistoffen

Door deze bijwerkingen en complicaties ga je je al snel afvragen welke contrastvloeistoffen er allemaal zijn.

Sinds de introductie van niet-ionogene contrastmiddelen zijn de vervelende bijwerkingen flink afgenomen, maar over het algemeen zijn intraveneuze jodiumhoudende contrastmiddelen veilig.

De alternatieven voor jodiumhoudend contrastmateriaal:

1. bariumsulfaat (meest gebruikte)
2. gadolinium
3. kooldioxide
4. verdunde jodiumhoudend contrastmiddel
5. Zout water en gas

Weet wel dat deze alternatieven hun eigen kenmerken en beperkingen hebben.

Bijwerkingen van contrastvloeistoffen

We zullen de bijwerkingen van de verschillenden contrastvloeistoffen op een rijtje zetten

Jodium

Milde reacties zijn onder andere:

1. hoofdpijn
2. lichte huiduitslag
3. misselijkheid, braken
4. jeuk
5. blozen
6. netelroos

Matige reacties:

1. ernstige huiduitslag
2. ernstige netelroos
3. abnormaal hartritme
4. ademhalingsmoeilijkheden
5. piepende ademhaling
6. lage bloeddruk, hoge bloeddruk
7. kortademigheid

Ernstige reacties zijn onder andere:

1. hartstilstand
2. zwelling: keel of andere lichaamsdelen
3. ademhalingsmoeilijkheden
4. stuiptrekkingen
5. zeer lage bloeddruk

Soms kan er na uren of dagen een vertraagde reactie met huiduitslag optreden. Gelukkig hebben maar weinig mensen hier last van en zijn de meesten ook mild. 

Jammer genoeg kunnen er in zeer zeldzame gevallen ook een ernstige huiduitslag optreden waarvoor medicatie nodig is.

Bariumsulfaat

Vaak voorkomende bijwerkingen van bariumsulfaat zijn onder andere:

1. misselijkheid, braken
2. lichte buikkrampen
3. lichte constipatie
4. losse ontlasting

BIj de volgende tekenen van een allergische reactie moet je medische spoedhulp inschakelen:

1. netelroos
2. moeilijke ademhaling
3. zwelling van uw gezicht, lippen,keel of tong

Bij de volgende klachten moet je onmiddellijk de arts bellen:

1. hevige buikkrampen
2. hevige maagpijn
3. hevige constipatie, of diarree
4. ademhalingsproblemen
5. verwardheid
6. pijn op de borst
7. problemen met slikken
8. zweten
9. rinkelen in uw oren
10. blauw gekleurde huid, bleke huid
11. snelle hartslag
12. zwakte

Gadolinium

De meest voorkomende bijwerkingen van gadolinium:

1. misselijkheid
2. hoofdpijn
3. gevoel van koude (injectieplaats)
4. duizeligheid van korte duur 

Meestal zijn de bijwerkingen dus minimaal.

Bij ongeveer 1 op 1000 mensen kan een jeukende huiduitslag optreden, waarschijnlijk door een milde allergie. Binnen een uur zal dit meestal vanzelf verdwijnen. 

Echter, soms kan het een waarschuwingsteken zijn van een zich ontwikkelende ernstige allergische reactie. Ernstige allergische reacties zijn gelukkig uiterst zeldzaam.

Take home message

Er zijn verschillende soorten contrastvloeistoffen zoals jodium, bariumsulfaat, gadolinium, kooldioxide, en een verdunde vorm van het jodiumhoudend contrastmiddel.

Maar is contrastvloeistof gevaarlijk?

Contrastvloeistoffen worden als veilig beschouwd, maar soms kunnen ze lichte tot ernstige bijwerkingen veroorzaken. In enkele zeer zeldzame gevallen kunnen er ernstige reacties optreden.