Zowel de combinatiepillen als de minipil kunnen menstruatiekrampen verminderen en de menstruatie verlichten. 

Echter, de pil komt steeds meer onder vuur te liggen, met toenemende negatieve berichtgeving op nieuws- en sociale-mediaplatforms. 

Elon Musk plaatste bijvoorbeeld deze tweet die maar liefst 40 miljoen keer werd bekeken. Maar kloppen deze uitspraken wel? Is de pil echt slecht voor je?

Dit artikel belicht de effecten van de pil op je lichaam, wie het beter niet kan gebruiken, en bespreekt minder schadelijke anticonceptiemethoden.

Wat doet de pil met je lichaam?

De hormonen in de anticonceptiepil hebben verschillende effecten op je lichaam:

Hormonale balans. De pil bevat hormonen, meestal oestrogeen en progestageen, die je natuurlijke hormoonspiegels beïnvloeden. Deze hormonen voorkomen ovulatie (het vrijkomen van een eicel uit de eierstokken), waardoor je niet zwanger kunt worden. Ze stabiliseren ook je hormoonspiegels door de natuurlijke hormoonschommelingen tijdens je menstruatiecyclus te reguleren.

Veranderingen in cervixslijm. De pil kan de consistentie van cervixslijm veranderen, waardoor het moeilijker wordt voor sperma om de baarmoederhals te bereiken en een eicel te bevruchten.

Effect op de baarmoederwand. De hormonen in de pil kunnen de bekleding van de baarmoederwand dunner maken, waardoor het moeilijker wordt voor een bevruchte eicel om zich aan de baarmoederwand te hechten en zich te ontwikkelen tot een zwangerschap.

Regulering van menstruatieklachten. Naast het voorkomen van zwangerschap kan de pil ook de frequentie en ernst van menstruatieklachten verminderen, zoals krampen, bloedingen en PMS-symptomen (premenstrueel syndroom).

Gezondheidsvoordelen. Sommige vrouwen ervaren positieve bijwerkingen van de pil, zoals verminderde acne, verlichting van menstruatiegerelateerde hoofdpijn, en een verminderd risico op bepaalde vormen van kanker, zoals eierstok- en baarmoederkanker.

Bijwerkingen. Aan de andere kant kunnen sommige vrouwen bijwerkingen ervaren, zoals misselijkheid, gewichtstoename, stemmingswisselingen, veranderingen in libido en gevoelige borsten. Deze bijwerkingen variëren sterk van persoon tot persoon en kunnen tijdelijk zijn terwijl je lichaam zich aanpast aan de hormonen in de pil.

Het is belangrijk om te onthouden dat de anticonceptiepil niet voor iedereen geschikt is en dat het effect ervan van persoon tot persoon kan verschillen.

7 Contra-indicaties van de pil

Voor veel vrouwen is de combinatiehormoonanticonceptiepil een effectieve en handige vorm van anticonceptie. Echter, voor vrouwen met specifieke gezondheidsproblemen kunnen de hormonen in de pil risico’s met zich meebrengen. 

Hieronder bespreken we waarom vrouwen met hypertensie, borstkanker, bekende ischemische hartziekte, migraine met aura’s, endometriumkanker, cirrose, hepatocellulair adenoom of kwaadaardig hepatoom worden afgeraden om de combinatiepil te gebruiken.

Het is van essentieel belang om deze informatie te begrijpen en met een arts te overleggen over de meest geschikte anticonceptiemethode als je een van deze aandoeningen hebt.

Hypertensie (hoge bloeddruk). Als je al hoge bloeddruk hebt (140/90 mmHg of hoger volgens de CDC), is het gebruik van de combinatiepil riskant. De hormonen in de pil kunnen je bloeddruk verder verhogen en het risico op ernstige hart- en vaatziekten vergroten.

Borstkanker. Als je borstkanker hebt (of in het verleden hebt gehad), kan het gebruik van de combinatiepil de groei van borstweefsel stimuleren en het risico op terugkeer van de kanker verhogen. Daarom wordt het niet aanbevolen voor vrouwen met borstkanker.

Ischemische hartziekte. Vrouwen met bekende ischemische hartziekte (een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar het hart wordt belemmerd) lopen een verhoogd risico op ernstige hartcomplicaties. De hormonen in de pil kunnen het risico op bloedstolsels vergroten, wat gevaarlijk kan zijn voor mensen met deze aandoening.

Migraine met aura. Als je migraine hebt met aura (visuele, sensorische of spraakstoornissen die voorafgaan aan de hoofdpijn), kan het gebruik van de combinatiepil het risico op beroerte verhogen. Daarom wordt het niet aanbevolen voor vrouwen met deze vorm van migraine.

Endometriumkanker. Endometriumkanker is een vorm van kanker die begint in het baarmoederslijmvlies. Omdat hormonen in de combinatiepil de groei van endometriumweefsel kunnen bevorderen, wordt het gebruik ervan afgeraden voor vrouwen met deze vorm van kanker.

Cirrose. Cirrose is een ernstige leveraandoening die de leverfunctie aantast. Het gebruik van de combinatiepil kan de leverbelasting vergroten en het risico op complicaties verhogen, daarom wordt het niet aanbevolen voor vrouwen met cirrose.

Hepatocellulair adenoom of kwaadaardig hepatoom. Levergezwellen zoals adenomen of kwaadaardige tumoren kunnen hormoonafhankelijk zijn. Het gebruik van de combinatiepil kan de groei van deze gezwellen bevorderen en het risico op complicaties vergroten, daarom wordt het niet aanbevolen voor vrouwen met deze aandoeningen.

In alle gevallen is het essentieel om met een arts te praten over alternatieve anticonceptiemethoden die veiliger zijn als je een van deze aandoeningen hebt.

Wat is de minst schadelijke anticonceptie?

Over het algemeen worden anticonceptiemethoden die geen hormonen bevatten, beschouwd als de minst schadelijke opties, omdat ze minder kans hebben op bijwerkingen zoals hormonale schommelingen, gewichtstoename en stemmingswisselingen. Enkele voorbeelden van niet-hormonale anticonceptiemethoden zijn:

Koperhoudend spiraaltje (koperspiraal). Dit is een kleine T-vormige kunststof die koper bevat en wordt in de baarmoeder geplaatst. Het koper zorgt ervoor dat sperma niet goed kan bewegen, wat zwangerschap voorkomt. Het fijne is dat het geen hormonen bevat, dus het heeft geen invloed op je hormoonbalans.

Barrièremethoden. Condooms en diafragma’s vallen hieronder. Ze zijn vrij eenvoudig te gebruiken en voorkomen dat sperma de eicel bereikt. Deze bevatten ook geen hormonen, waardoor er dus geen hormonale bijwerkingen zijn.

Natuurlijke methoden. Dit omvat methoden zoals de kalendermethode, waarbij je je menstruatiecyclus volgt om vruchtbare dagen te identificeren, of het observeren van veranderingen in cervixslijm en lichaamstemperatuur. Het vereist aandacht en consistentie, maar het is hormoonvrij en kan effectief zijn als je je cyclus goed begrijpt.

Sterilisatie. Dit is een permanente vorm van anticonceptie voor zowel mannen (vasectomie) als vrouwen (tubal ligation). Het blokkeert de eileiders bij vrouwen of de zaadleiders bij mannen, waardoor het onmogelijk wordt voor zaadcellen of eicellen om elkaar te bereiken. Het is definitief, maar het is ook hormoonvrij.

Het beste is om met een dokter te praten voordat je een keuze maakt, zodat je kunt bespreken welke methode het beste bij je past en of er nog andere gezondheidsfactoren zijn waarmee rekening moet worden gehouden.

Take home message

Zowel combinatiepillen als de minipil kunnen menstruatiekrampen verminderen en de menstruatie verlichten. 

Echter, door toenemende negatieve berichtgeving op nieuws- en sociale-mediaplatforms, inclusief een tweet van Elon Musk die veel aandacht kreeg, rijzen er steeds meer vragen over de veiligheid van de pil.

Hoewel anticonceptiepillen over het algemeen veilig zijn, zijn er belangrijke aspecten om te overwegen. 

Denk aan zeldzame maar ernstige complicaties zoals hartaanvallen, beroertes en kanker. 

Daarnaast is er bewijs dat hormonale anticonceptie het risico op zelfmoordpogingen kan verhogen en invloed kan hebben op partnerkeuze. 

Dit benadrukt de krachtige effecten van hormonen op ons lichaam.