Jodium wordt gebruikt bij de behandeling van schildklieraandoeningen zoals een overactieve schildklier en schildklierkanker. Dit heeft te maken met de radioactiviteit van jodium.

Maar hoe zit dat met normaal jodium? Is jodium radioactief?

Dit artikel vertelt je de schadelijkheid van radioactief jodium, de bijwerkingen en hoe lang het in je lichaam blijft.

Wat is radioactief jodium?

Van jodium zijn 37 isotopen bekend waarvan slechts één niet radioactief is. 

Een isotoop vertoont vrijwel identiek chemisch gedrag terwijl het een andere atoommassa heeft of verschillende fysische eigenschappen.

Jodium is gemaakt van twee radioactieve jodium vormen:

• I-131: vernietigt schildkliercellen
• I-123: zal de schildkliercellen niet beschadigen

Waar wordt radioactief jodium voor gebruikt?

Voor de behandeling van een overactieve schildklier en bepaalde vormen van schildklierkanker wordt radioactief jodium gebruikt.

Daarnaast wordt radioactief jodium ook gebruikt om de onderliggende oorzaak van een overactieve schildklier te bepalen en om te kijken of schildklierkanker naar andere lichaamsdelen is uitgezaaid.

Schadelijkheid van radioactief jodium

Mensen die radioactief jodiumtherapie hebben ondergaan voor schildklierkanker hebben een iets hogere kans op het ontwikkelen van leukemie, speekselklierkanker en maagkanker.

Het is niet precies duidelijk hoeveel dit risico verhoogd is. Gelukkig is het een uiterst zeldzame complicatie, dit blijkt uit grote studies.

Hoe voelt radioactief jodium?

Een paar dagen na de behandeling met radioactief jodium kun je een zwelling in de hals hebben of een beklemmend gevoel in de hals ervaren.

Als een groot gedeelte van de schildklier met radioactief jodium wordt behandeld, neemt de kans hierop toe.

Mensen gaan soms ook blozen. Pijn in de nek wordt in zeldzame gevallen gevoeld. Dit brengt ons bij de bijwerkingen.

Bijwerkingen radioactief jodium

Kortetermijnbijwerkingen van een radioactief jodiumbehandeling:

1. zwelling
2. gevoelige nek
3. misselijkheid, braken
4. gevoelige speekselklieren, gezwollen speekselklieren
5. droge mond
6. smaakveranderingen

Het kan ook de traanvorming soms verminderen waardoor je droge ogen kunt krijgen.

Door een grote dosis straling kan het aantal zaadcellen bij mannen afnemen, er kan zelfs onvruchtbaarheid optreden.

Ook kunnen de eierstokken door jodium beïnvloed worden en kunnen er onregelmatige menstruaties optreden tot een jaar na de behandeling.

Zoals eerder besproken kan het risico op leukemie, maagkanker en speekselklierkanker licht verhoogd zijn.

Hoe lang blijft radioactief jodium in je lichaam

Na de behandeling zal je lichaam nog even straling afgeven.

Het radioactieve jodium blijft tijdelijk in je lichaam, binnen de eerste twee dagen zal het merendeel van het jodium dat niet door je schildklier is opgenomen, uitgescheiden worden.

Het zal hoofdzakelijk via je urine uitgescheiden worden. In het zweet, speeksel of ontlasting kunnen zeer kleine hoeveelheden nog achterblijven.

Misschien moet je na de behandeling nog een paar dagen in het ziekenhuis blijven. Dit is afhankelijk van:

1. dosis radio-jood
2. plaats van de behandeling

Hierbij zit je in een speciale isolatiekamer zodat anderen niet aan de straling blootgesteld worden.

Take home message

Radioactief jodium wordt gebruikt voor de behandeling van een overactieve schildklier, voor schildklierkanker en om te kijken of schildklierkanker is uitgezaaid.

Dan vraag je je al snel af hoe dat ook met normaal jodium het geval is. Dus is jodium radioactief?

Jodium dat in je voedsel zit is niet radioactief. Maar jodium kan door middel van kernsplitsing wel radioactief gemaakt worden. 

Het radioactieve jodium (I-131) dat hierbij wordt geproduceerd, wordt voor medische en industriële doeleinden gebruikt.

Zo wordt het toegepast bij schildklieraandoeningen, omdat de schildklier jodium opneemt om schildklierhormoon aan te maken. 

De korte termijn bijwerkingen van radioactief jodium zijn zwelling, misselijkheid, braken, gevoelige nek, gevoelige speekselklieren, gezwollen speekselklieren, droge mond en smaakveranderingen.