Er bestaan nogal wat misverstanden over de kleurstof titaniumdioxide, met name doordat kranten veel over de schadelijkheid van titaniumdioxide hebben geschreven. Maar wat zegt de wetenschap? 

Het natuurlijke mineraal titaandioxide (TiO2) wordt uit de aarde gedolven, geraffineerd, verwerkt en vervolgens aan een verscheidenheid van voedingsmiddelen toegevoegd. De witte kleur kan namelijk de glans van levensmiddelen verbeteren.Titaniumdioxide wordt ook in zonnebrandcrèmes gebruikt.

Wellicht heb je ergens over titaniumdioxide gelezen en vraag je je nu af in hoeverre het je gezondheid kan aantasten. Kortom, is titaniumdioxide schadelijk?

Afhankelijk van het gebruik kan titaniumdioxide zowel veilig als onveilig zijn. Bij inademing kan titaniumdioxide mogelijk kankerverwekkend zijn. Titaniumdioxide wordt met name gevaarlijk wanneer de nanodeeltjes groot zijn. 

Je kunt titaniumdioxide veilig op je huid gebruiken, wanneer de nanodeeltjes omhuld zijn door aluminiumoxide, silica, en dimethicone. Hierdoor kunnen ze niet diep in je huid doordringen. Vermijd de vorming van stof en vermijd het droog op vegen ervan. Titaniumdioxide is niet brandbaar en is chemisch stabiel. Er zijn geen gevaarlijke reacties bekend.

Dit artikel vertelt je over alle schadelijke effecten, wat je moet doen bij titaniumdioxide blootstelling en hoe je het veilig kan opruimen. 

Gezondheidsinstanties en titaniumdioxide 

Volgens meerdere wereldwijde regelgevende instanties, waaronder de FDA, kan titaniumdioxide veilig worden gebruikt voor het kleuren van levensmiddelen. 

Er bestaan strikte richtlijnen, die de hoeveelheid titaandioxide in levensmiddelen beperken, waardoor de hoeveelheid uiterst gering is. 

Het limiet van titaandioxide voor levensmiddelen is, door de FDA, op 1 procent vastgesteld. Tot op heden zijn er bij dit niveau geen gezondheidsrisico’s in verband gebracht met titaniumdioxide blootstelling. 

Uit wetenschappelijke studies blijkt dat titaniumdioxide veilig gebruikt kan worden. 

Schadelijke gezondheidseffecten titaniumdioxide

Tijdens het verwerkingsproces wordt titaniumdioxide tot een zeer fijn poeder vermalen. De nanodeeltjes van titatiniumocide zijn ongeveer 1000 keer kleiner dan de breedte van menselijke haren. 

Hierdoor ga je je al snel afvragen wat de schadelijke effecten ervan kunnen zijn. Blootstelling aan titaniumdioxide vindt meestal plaats via de huid of ogen of door inademing. 

Huidcontact. Blootstelling kan lichte huidirritatie veroorzaken.

Inademing. De neus en keel kunnen geïrriteerd raken bij inademing van hoge concentraties.

Contact met de ogen. Wanneer je ogen in contact komen met titaniumdioxide kan het aanvoelen als een vreemd voorwerp en irritatie veroorzaken. Terwijl je ogen het middels tranen proberen weg te spoelen, kan je lichte pijn voelen. 

Inslikken. Het inslikken van titaniumoxide is niet schadelijk.

Langdurige blootstelling. Op het moment zijn er weinig studies beschikbaar en kunnen er geen uitspraken worden gedaan over lange termijn effecten. 

Carcinogeniteit. Op basis van dierenstudies is titaniumdioxide mogelijk kankerverwekkend (carcinogeen). Zo zou het mogelijk longkanker kunnen veroorzaken. Het Internationaal Instituut voor Kankeronderzoek heeft titaniumdioxide in Groep 2B geplaatst, ofwel mogelijk kankerverwekkend bij mensen.

Overig. Het is niet bekend of titaniumdioxide schadelijk voor het kind is (teratogeniciteit) gedurende de zwangerschap. Het is niet bekend of het de voortplanting kan belemmeren en het is ook niet bekend of het mutaties kan veroorzaken.  

Wat te doen bij schadelijke blootstelling 

Hier volgen de eerstehulpmaatregelen bij titaniumdioxide blootstelling. 

Huidcontact. Wanneer je huid met titaniumdioxide in contact is gekomen, moet je snel maar  voorzichtig het overtollige titaniumdioxide wegborstelen of afdeppen. Gedurende 5 minuten moet je de huid met zacht stromend, lauw water en niet schurende zeep grondig maar voorzichtig wassen. 

Inademing. Voordat je iemand anders gaat helpen en een reddingspoging onderneemt, moet je eerst voorzorgsmaatregelen treffen om zo je eigen veiligheid te garanderen. Draag beschermingsmiddelen en breng het slachtoffer vervolgens in de frisse lucht.

Contact met de ogen. Probeer het titaniumdioxide voorzichtig en snel van het gezicht af te borstelen en te deppen. Spoel onmiddellijk, gedurende 5 minuten, het besmette oog met zacht stromend lauw water. Houd tijdens het spoelen het ooglid open. Raadpleeg een arts als de pijn of irritatie aanhoudt.

Inslikken. Spoel je mond met water. Als je je onwel voelt, moet je een arts of antigifcentrum bellen. 

Insluitings- en reinigingsmethoden. Neem het titaniumdioxide op met een schep of een goedgekeurde stofzuiger. Eventueel kan je een stof onderdrukkend middel gebruiken zoals water. Gebruik bij het opruimen geen perslucht. Deponeer het titaniumdioxide vervolgens in een geschikte container.

Take home message 

Op het gebied van voedingsmiddelen hoef je je geen zorgen te maken om titaniumdioxide. Uit alle onderzoeken en aanbevelingen blijkt namelijk dat titaniumdioxide een veilig voedingsadditief is. 

Het is natuurlijk prima als je het alsnog wilt vermijden, sommige voedingsmiddelen zullen dan minder helder, glad en wit zijn.

Als je bezorgd of blootgesteld bent aan zeer grote hoeveelheden, ga dan voor medisch advies naar een arts. Een arts die bekend is met titaniumdioxide zal de eerste hulp procedures periodiek moeten beoordelen.