Na een tekenbeet gaan bij veel mensen de alarmbellen af. Zo kan de ziekte van Lyme zich uitbreiden naar je zenuwstelsel, hart en gewrichten. Maar kan je dood gaan aan de ziekte van Lyme?
KORT ANTWOORD
De ziekte van Lyme is zelden levensbedreigend. Er zijn wel fatale gevallen gerapporteerd, maar veel daarvan waren ook met andere ziekteverwekkers besmet zoals B microti en Ehrlichia species. Een uitgestelde behandeling kan ook tot een ernstige ziekte en (dodelijke) complicaties leiden. In Amerika zijn er tussen 1999 en 2003 114 mensen doodgegaan aan Lyme. Eén sterfgeval daarvan was veroorzaakt door een aangetast centraal zenuwstelsel wat een acuut ademhalingsfalen en uiteindelijk de dood veroorzaakte.
Dit artikel vertelt je de symptomen van Lyme, de latere complicaties die op kunnen treden, inclusief diagnose en behandelingsopties.
Indirect fataal
Mogelijke fatale gevallen:
- De ziekte van Lyme is zelden levensbedreigend.
- Er zijn wel fatale gevallen gerapporteerd, maar vaak waren er ook andere ziekteverwekkers zoals B. microti en Ehrlichia species aanwezig.
- Een uitgestelde behandeling van de ziekte kan leiden tot ernstige ziekte en mogelijk dodelijke complicaties.
Specifiek geval in Amerika:
- Tussen 1999 en 2003 zijn in Amerika 114 sterfgevallen gemeld in verband met de ziekte van Lyme.
- Eén van deze sterfgevallen werd veroorzaakt door een aangetast centraal zenuwstelsel, wat resulteerde in acuut ademhalingsfalen en uiteindelijk de dood.
Symptomen van Lyme
Je wilt Lyme natuurlijk zo vroeg mogelijk opsporen. Zo zal in 70-80% van de gevallen een kenmerkende langzaam groeiende cirkelvormige uitslag verschijnen, ook wel Erythema migrans genoemd.
De typische symptomen van de ziekte van Lyme zijn hoofdpijn, vermoeidheid, koorts en Erythema migrans.
Na de tekenbeet zullen de meeste mensen na 1-4 weken symptomen vertonen.
De vroege symptomen kunnen 3-30 dagen na de tekenbeet optreden en de latere symptomen kunnen dagen tot maanden na de tekenbeet optreden.
De vroege symptomen zijn:
- koorts, rillingen, gezwollen lymfeklieren
- vermoeidheid, spierpijn, hoofdpijn, gewrichtspijn
- Erythema migrans
De kenmerkende uitslag op de plaats van de tekenbeet heet dus Erythema migrans. De kenmerken hiervan zijn:
- lijkt op een schietschijf
- verschijnt bij 70 tot 80 procent van de besmette personen
- over meerdere dagen breidt het zich geleidelijk uit
- op elk lichaamsdeel mogelijk
- er is niet altijd een klassieke Erythema migrans uitslag
- kan warm zijn maar is niet pijnlijk zijn en zal zelden jeuken
- gemiddeld een week na tekenbeet
- diameter kan 30 cm of groter worden
- “bull’s-eye” verschijning bij het verdwijnen
Latere symptomen:
- een stijve nek
- Erythema migrans uitslag bij andere lichaamsdelen
- ernstige hoofdpijn
- intermitterende pijn spieren, botten, pezen en gewrichten
- gezichtsverlamming
- gewrichtsontsteking: ernstige gewrichtspijn, zwelling, met name grote gewrichten
- duizeligheid
- ontstoken hersenen en ruggenmerg
- onregelmatige hartslag, hartkloppingen
- kortademigheid
- pijnscheuten, zenuwpijn
- tintelingen of gevoelloosheid in de handen of voeten
De diagnose
De diagnose Lyme kan aan de hand van de symptomen, geschiedenis van de symptomen en speciale bloedonderzoeken vastgesteld worden. Een huidbiopsie of ruggenmergpunctie behoren ook tot de mogelijkheden.
Er kunnen speciale bloedonderzoeken gebruikt worden na 3-4 weken. Daarvoor kan het maar in 29-40% van de gevallen opgespoord worden.
Je lichaam moet namelijk eerst de antilichamen aanmaken voordat ze aangetoond kunnen worden. Ze kunnen soms pas na 4-6 weken opgespoord worden.
Besmetting met de ziekte van Lyme
Normaal gesproken wordt de ziekte van Lyme door de Borrelia Burgdorferi-bacterie veroorzaakt die door de besmette zwartbenige teek overgebracht wordt.
De kans dat je na een tekenbeet de ziekte van Lyme oploopt ligt tussen de 0-50%. Gelukkig zullen de meeste mensen geen Lyme krijgen.
Tijd doorbrengen in bosrijke en grasrijke omgeving verhoogt de kans op de ziekte van Lyme.
De behandeling
In de meeste gevallen kan de ziekte van Lyme met een paar weken antibiotica goed behandeld worden. Door een eerdere behandeling zal het herstel over het algemeen sneller en vollediger zijn.
De standaardbehandeling in een vroeg stadium is orale antibioticakuur die meestal 14-21 dagen zal duren. Doxycycline, amoxicilline of cefuroxime kan hiervoor gebruikt worden.
Er kan voor intraveneuze antibiotica gekozen worden als het centrale zenuwstelsel is aangedaan. Dit kan 14-28 duren.
Echter, een klein aantal zal symptomen overhouden en dus het post Lyme syndroom krijgen.
Take home message
Als je na een tekenbeet hoofdpijn, koorts, vermoeidheid en de karakteristieke cirkelvormige huiduitslag hebt, denk je al snel aan Lyme.
Als de ziekte van Lyme niet in een vroeg stadium wordt behandeld kan het zich naar je gewrichten, zenuwstelsel en hart uitbreiden. Dan vraag je je al snel af of het fataal kan zijn.
De ziekte van Lyme is zelden fataal. Veel van de mensen die na de ziekte van Lyme zijn overleden, waren ook met andere ziekteverwekkers besmet.
Aan de hand van de symptomen, geschiedenis van de symptomen, speciale bloedonderzoeken kan het vastgesteld worden.
In de meeste gevallen zal een paar weken antibiotica voldoende zijn. Als je er vroeg bij bent zal je waarschijnlijk ook sneller en vollediger genezen.
Over Diederik
Bronnen
Sigal, L. H. (1995). Early disseminated Lyme disease: cardiac manifestations. The American journal of medicine, 98(4), 25S-29S.
Schoen, R. T. (2020). Lyme disease: diagnosis and treatment. Current opinion in rheumatology, 32(3), 247-254.