De angst om dood te gaan is een van onze oerangsten. Iedereen is bang voor de dood, maar in bepaalde levensfases komt deze angst wat meer naar voren. 

Mijn kind is bang om dood te gaan, hoe komt dat?

Dit artikel vertelt je waarom kinderen bang voor de dood zijn, wanneer het vaak voorkomt, wat je er aan kunt doen en hoe je het bespreekbaar maakt.

Waarom is kind bang om dood te gaan? 8 Redenen.

Kinderen kunnen om verschillende redenen bang zijn om dood te gaan. Hier zijn enkele mogelijke oorzaken van deze angst:

1. Begrip van de dood: Naarmate kinderen ouder worden, ontwikkelen ze geleidelijk een beter begrip van de dood. Ze realiseren zich dat het betekent dat iemand voorgoed verdwijnt en niet meer zal terugkomen. Dit besef kan hen angstig maken.
2. Verlies van dierbaren: Als een kind al ervaring heeft gehad met het verlies van een familielid, vriendje of huisdier, kan dit de angst voor de dood vergroten. Ze hebben mogelijk gezien hoe anderen omgaan met verlies en kunnen zich zorgen maken over wie er na hen zou overblijven.
3. Angst voor pijn: Kinderen kunnen bang zijn voor de fysieke pijn die gepaard kan gaan met de dood. Ze kunnen zich zorgen maken over hoe het voelt om te sterven en wat er daarna gebeurt.
4. Angst voor het onbekende: De dood is een onbekend terrein, en dat kan angst veroorzaken. Kinderen kunnen zich zorgen maken over wat er met hen gebeurt na de dood en hoe het voelt om “niets” te zijn.
5. Religieuze overtuigingen: Religieuze opvoeding en overtuigingen kunnen ook van invloed zijn op de angst voor de dood bij kinderen. Ze kunnen vragen hebben over hemel, hel, wedergeboorte of andere concepten die in hun geloof worden genoemd.
6. Media-invloeden: Films, televisieprogramma’s, boeken of zelfs gesprekken met leeftijdsgenoten kunnen de angst voor de dood vergroten. Kinderen kunnen beelden zien of verhalen horen die hen angstig maken en hun begrip van de dood beïnvloeden.
7. Angst voor afscheiding: Kinderen zijn vaak afhankelijk van hun ouders of verzorgers voor hun veiligheid en welzijn. De angst om te sterven kan voortkomen uit de angst om gescheiden te worden van hun dierbaren en de onzekerheid over wie voor hen zal zorgen.
8. Existentiële vragen: Sommige kinderen kunnen zich bezighouden met diepere vragen over het leven en de dood, zoals de betekenis van het bestaan ​​en hun plaats in de wereld. Deze vragen kunnen angsten over de dood oproepen.

Rond welke levensfase speelt angst voor de dood op?

Kinderen beginnen tussen de 5-7 jaar geleidelijk aan te begrijpen dat de dood onomkeerbaar is en dat een geliefde dan niet meer zal terugkeren. 

Zo zien ze de personages in films en boeken na het sterven weer opstaan. Op deze leeftijd is het normaal om zo te denken.

Dit vormt een bruggetje naar de leeftijd waar angst voor de dood vaak voorkomt.

Maar rond 6- of 7-jarige leeftijd komt angst voor de dood vaak voor. 

Ze hebben zoals hierboven besproken dus nog niet alle cognitieve capaciteiten en geen verdedigingsmechanismen of religieuze overtuigingen die volwassenen wel kunnen hebben.

Beloop angst voor de dood

Gelukkig zullen kinderen snel over de meeste kinderangsten heen groeien en zal de angst om dood te gaan bij de meeste kinderen niet pathologisch worden.

Als een kind volwassen wordt zal er meer op het hier en nu gefocust worden.

Echter, als de symptomen een half jaar of langer aanhouden of het dagelijks leven aanzienlijk beïnvloeden, is er misschien sprake van thanatofobie.

Maak het bespreekbaar

Als je merkt dat je kind bang is om dood te gaan is het belangrijk dat je eerlijk en begripvol bent en de situatie met medeleven benadert.

Door de dood en het sterven bespreekbaar te maken kunnen eventuele angsten verzacht worden. 

Kinderen moeten namelijk het gevoel hebben dat ze er niet alleen voor staan. Luister dus goed naar ze als ze er vragen over stellen.

Het onderwerp zal herhaaldelijk ter sprake komen. Maar wat moet je dan precies zeggen? Hoe leg je zoiets überhaupt uit?

Hoe leg je de dood aan een kind uit?

Aan een kleuter de dood uitleggen is makkelijker gezegd dan gedaan. We weten er  immers zelfs weinig van af. De volgende tips zouden je er in ieder geval bij kunnen helpen:

1. vragen niet uit de weg gaan
2. verwacht uiteenlopende reacties
3. vermijd verbloemende uitdrukkingen
4. uit je eigen emoties
5. voorzichtig zijn met de hemel en god
6. miskramen bespreekbaar maken
7. overledenen herdenken

Dankzij een goed gesprek kunnen kinderen de dood beter in perspectief plaatsen waardoor de angstige gevoelens minder kunnen worden.

Je moet niet verwachten dat kinderen onder de 9 de dood over termen zoals de hemel zullen begrijpen.

Communiceer, ga de gespreksonderwerpen niet uit de weg en wees eerlijk. 

Angst voor de dood op latere leeftijd

Ook op middelbare leeftijd lijkt de angst voor het sterven en de angstaanjagende toestand van het niets het grootst te zijn. Het gaat hierbij om de leeftijd van 75-84 jaar.

Er is zelfs een naam voor de extreme angst voor het stervensproces of de dood, namelijk Thanatofobie. Met psychotherapie kunnen de meeste mensen geholpen worden.

Take home message

Je wilt natuurlijk dat je kinderen zorgeloos, onbevreesd en vrolijk rondfladderen, maar op een bepaalde leeftijd zullen ook kinderen een angst om dood te gaan ontwikkelen. 

Als ouder kan het lastig zijn om hiermee om te gaan. Het is nou eenmaal een moeilijk onderwerp en angst waar we zelf ook mee kampen.

Het is normaal dat kinderen bang zijn om dood te gaan. Kinderen kunnen ook bang zijn om een van de ouders te verliezen, of dat een huisdier doodgaat. 

De dood aan een kind uitleggen is makkelijker gezegd dan gedaan. Hopelijk kunnen de hierboven beschreven tips je daar een handje bij helpen zodat de angsten geminimaliseerd worden.

Als er sprake is van een ernstige of langdurige levensbeperkende angst kan er professionele hulp ingeschakeld worden.

Van scheidingsangst tot poepangst, kinderen zullen nou eenmaal verschillende soorten angsten ervaren waar ze waarschijnlijk overheen groeien.