Momenteel zijn koude douches een ‘hot topic’ en ruilen steeds meer mensen een warme douche in voor een koude douche. 

Dit brengt verschillende lichamelijke en geestelijke gezondheidsvoordelen met zich mee waaronder een sterkere afweer. Maar klopt dat wel? Kan koud douchen immuunsysteem versterken?

Dit artikel vertelt je hoe koud douchen het  immuunsysteem sterker kan maken inclusief andere gezondheidsvoordelen van koud douchen.

Koud douchen kan afweer versterken: 4 Mechanismen

Koud douchen kan het immuunsysteem versterken door verschillende mechanismen. 

Hier zijn enkele manieren waarop koud douchen een positief effect kan hebben op het immuunsysteem:

1. Activering van het immuunsysteem: Blootstelling aan koud water zorgt voor een stressreactie in het lichaam, wat leidt tot de vrijlating van noradrenaline. Noradrenaline activeert het sympathische zenuwstelsel en stimuleert de productie van witte bloedcellen, die een essentiële rol spelen in het immuunsysteem. Een hoger aantal witte bloedcellen kan helpen bij het bestrijden van ziekteverwekkers en het versterken van de immuunrespons.
2. Verhoogde antioxidantactiviteit: Koud douchen kan de productie van antioxidanten in het lichaam verhogen. Antioxidanten helpen schadelijke vrije radicalen te neutraliseren en beschermen zo de cellen tegen oxidatieve stress. Een verbeterde antioxidantactiviteit kan het immuunsysteem ondersteunen en ontstekingen verminderen.
3. Verbeterde bloedcirculatie: Koud water zorgt voor een vernauwing van de bloedvaten, gevolgd door een verwijding wanneer je weer opwarmt. Dit proces, bekend als vasoconstrictie en vasodilatatie, kan de bloedcirculatie stimuleren. Een betere doorbloeding betekent dat voedingsstoffen en immuuncellen efficiënter door het lichaam worden vervoerd, wat het immuunsysteem ten goede kan komen.
4. Versterking van het zenuwstelsel: Blootstelling aan koude prikkels kan het zenuwstelsel trainen en versterken. Het kan leiden tot de afgifte van endorfines en andere feel-good hormonen die de stemming verbeteren en stress verminderen. Minder stress heeft op zijn beurt een positieve invloed op het immuunsysteem.

Het is belangrijk op te merken dat koud douchen niet noodzakelijkerwijs ziektes volledig kan voorkomen, maar het kan wel bijdragen aan een sterkere immuunrespons en een verminderde kans op het ontwikkelen van bepaalde ziektes. 

Het effect kan variëren van persoon tot persoon, afhankelijk van factoren zoals leeftijd, gezondheidstoestand en individuele gevoeligheid voor kou.

Studie koud douchen immuunsysteem

Door simpelweg dagelijks een koude douche te nemen kun je de kans op ziek worden met bijna 30% verlagen. Dit blijkt uit een studie waaraan 3000 mensen deelnamen.

Testgroep. Hierbij werd er eerst een warme douche genomen waarna ze gedurende 30-90 seconden op koud water overschakelden.

Controlegroep. De controlegroep nam alleen een warme douche en schakelde dus niet over op koud water.

De resultaten waren erg positief. Zo was de testgroep minder vaak ziek en waren er dus minder ziekmeldingen op het werk.

Er werd gedacht dat door het koude douchen de ziekte van iemand misschien minder ernstig aanvoelt en beter verdragen wordt.

Maar hoe kan koud douchen het immuunsysteem nou precies versterken?

Verhoogde stofwisseling. Door koud douchen zal je stofwisseling stijgen waardoor je meer witte bloedcellen gaat aanmaken. Als je meer witte bloedcellen hebt zul je dus beter beschermd zijn tegen ziektes.

Gezondheidsvoordelen koud douchen

Koud douchen kan verschillende lichamelijke en geestelijke gezondheidsvoordelen opleveren waaronder:

Lichamelijke gezondheidsvoordelen:

1. sterker immuunsysteem (meer witte bloedcellen)
2. verbeterde doorbloeding omdat je bloedvaten aan de oppervlakte vernauwen
3. makkelijker wakker worden door een lichte schok dat voor een verhoogde alertheid zorgt
4. minder ontstekingen in de bloedvaten
5. minder spierpijn dankzij regenererende eigenschappen
6. beter humeur en minder depressieve symptomen, mogelijk omdat het endorfine en noradrenaline verhoogt
7. sneller algemeen herstel (door warm water / koud water contrasttherapie)
8. mogelijk betere sportprestaties
9. minder vermoeidheid
10. minder ontstekingen door na intensieve sportactiviteiten versneld af te koelen
11. stimuleert gewichtsverlies door activatie van bruin vetweefsel
12. minder pijn door minder zwelling (bloedvatvernauwing) en vertraagde zenuwgeleiding
13. kalmeert de jeukende huid
14. goed voor je haar en huid omdat de bloedvaten in de periferie vernauwt

 Geestelijke gezondheidsvoordelen:

1. Meer discipline omdat je elke dag de moeilijke keuze maakt en in het oncomfortabele water stapt (deze zelfdiscipline kan naar je werk, financiën, gezondheid en persoonlijke leven extrapoleren)
2. Stressbestendigheid omdat elke koude douche voor een stressreactie zorgt waarbij je je ademhaling en spieren onder controle moet zien te houden
3. minder angst omdat je je interne angst dialoog overruled als je onder de koude douche stapt
4. je omarmt het ongemakkelijke wat groei en ontwikkeling in je leven kan bevorderen
5. verhoogde focus concentratie en focus omdat je alleen zo je ademhaling onder controle kunt krijgen
6. meer aanwezig zijn in het moment en omdat je op je ademhaling moet letten en geen gedachten heb kan het zelfs meditatie-achtige effecten hebben
7. de dag met het moeilijkste beginnen waardoor je andere moeilijke taken sneller en beter kan aanpakken

Take home message 

Koud douchen versterkt je immuunsysteem, verbetert de bloedsomloop, activeert het sympatische zenuwstelsel, stimuleert gewichtsverlies en bevordert het herstel van spieren.

Bovendien kan koud douchen meerdere mentale eigenschappen verbeteren zoals minder angst, discipline, stressbestendigheid, concentratie en meer aanwezigheid in het moment.

Koud douchen lijkt in vergelijking met warme douches meer fysieke en mentale voordelen op te leveren.