Net zoals vrouwen hebben ook mannen melkkanalen. Dan vraag je je al snel af of mannen melk kunnen geven.

Dit artikel vertelt je 6 situaties waarin mannen melk kunnen geven.

Hoe kunnen mannen melk geven?

Mannelijke tepels zijn niet alleen decoratief. Onder bepaalde omstandigheden zijn ze ook nog eens functioneel en kunnen ze dus melk afscheiden en borstvoeding geven.

Dit wordt door onze menselijke biologie mogelijk gemaakt. Ook het borstweefsel van mannen bevat holle holten die melk afscheidende cellen bevatten. 

Mannen worden geboren met hypofyses, melkkanalen en tepels. Oftewel, de basisuitrusting voor borstvoeding.

Of je daadwerkelijk melk kan geven is afhankelijk van het hormoon prolactine. Prolactine wordt door de hypofyse afgegeven wat vervolgens de melkklieren zal stimuleren om melk aan te maken.

Gewoonlijk produceert een niet-zwangere vrouw in vergelijking met een man ongeveer twee keer zoveel prolactine. Tijdens en na de zwangerschap kan deze concentratie maar liefst 10 keer hoger zijn.

Een spontane melkproductie bij de man wordt ook wel galactorroe genoemd. Dit duidt meestal op een medisch probleem.

1. Hypofysetumor

De hypofyse geeft prolactine af waarna er lactatie kan optreden. Wanneer er dus gezondheidsproblemem zijn die de hypofyse of hypothalamus beschadigen, kan een man melk geven.

Bijvoorbeeld wanneer de afgifte van prolactine niet meer wordt geremd. De prolactineconcentratie wordt te hoog waardoor mannen melk kunnen gaan produceren.

Zo kan een hypofysetumor tot lactatie leiden.

2. Gevangenen konden melk geven

Echter, ook bij mannen kan de prolactinespiegel dus stijgen. Dit kan na maandenlange honger optreden, bijvoorbeeld onder gevangen in de tweede wereldoorlog.

Toen ze eenmaal weer voeding kregen herstelden de hormoonklieren zich in een veel sneller tempo dan de lever. 

Aangezien de lever deze hormonen normaal gesproken metaboliseert en nu dus niet, piekten de hormonen die vervolgens lactatie veroorzaakten. 

3. Levercirrose 

De lever metaboliseert dus je hormonen. Wanneer er sprake is van levercirrose (verlittekening van de lever) kan de normale hormoonstofwisseling dus verstoord raken. Hierdoor kan er vervolgens lactatie bij de man ontstaan.

4. Medicatie

Een aantal medicijnen kunnen de prolactineconcentraties verstoren. Zo kan het populaire antipsychoticum thorazine de hypofyseklier aantasten. Daarnaast is lactatie ook een mogelijk bijwerking van digoxine, een hartmedicijn.

5. Tepelstimulatie

Zelfs door stimulatie van de tepels kan het prolactine hoger worden. Nauwe fysieke interactie met de baby verhoogt de prolactineconcentratie bij zowel de moeder als vader. Dit kan door knuffelen of frequente tepelstimulatie. 

6. Transitie man vrouw 

Niet elk mens dat als man is geboren is tevreden met het toegewezen geslacht. In dat geval kan het geslacht met feminiserende hormoontherapie veranderd worden.

Hierbij worden oestrogenen en testosteronblokkers gegeven. De grote hoeveelheden vrouwelijke hormonen (oestrogenen) die in dit overgangsproces gegeven worden stimuleren de  borstontwikkeling en kan leiden tot borstvoeding.

Maar kan een man borstvoeding geven?

In ongebruikelijke omstandigheden kan een man dus melk produceren. Er zijn zelfs gevallen bekend waarin de moeder aan het kraambed was overleden en de man melk voor de baby had geproduceerd. Echter, mogelijk hadden deze mannen een hypofysetumor.

Hoewel het mogelijk is zal er waarschijnlijk slechts een zeer kleine hoeveelheid melk geproduceerd worden. Alleen al het opwekken van mannelijke borstvoeding is uiterst moeilijk.

Hoewel mannen met melkkanalen en tepels worden geboren hebben ze niet de hormonale veranderingen in de puberteit en zwangerschap ondergaan. De periode waarin het lichaam op de bevalling en het geven van melk wordt voorbereid. 

Eén man produceert spontaan melk 

Het enige mannelijke zoogdier dat spontaan melk kan produceren is de Indonesische fruitvleermuis. Het is nog steeds onbekend waarom precies.

Take home message

Borstvoeding is het symbool van moederschap. Maar niet alles is wat het lijkt, want ook mannen kunnen melk geven.

Het melkproducerende hormoon prolactine komt namelijk ook bij mannen voor. Zij het in lagere concentraties.

In een aantal situaties kan dit prolactine veel hoger worden door bijvoorbeeld een hypofysetumor, verhongering, levercirrose, bepaalde geneesmiddelen en zelfs tepelstimulatie.

Mannelijke borstvoeding is ongewoon, daarom is er ook niet veel informatie over beschikbaar. We weten niet precies hoe lang het duurt voordat er melk geproduceerd wordt en hoeveel er precies aangemaakt zal worden. 

Bovendien weten we ook niet of de melk van een man dezelfde heilzame voedingsstoffen en antilichamen bevat. Er zijn dus nog veel onbeantwoorde vragen. 

In de toekomst kan de combinatie van hormonale behandelingen met tepelstimulatie mogelijk voldoende zijn om een baby daadwerkelijk te voeden. 

Kortom, borstvoeding is niet exclusief voor vrouwen. Wie weet zal er in de toekomst een grote verschuiving plaatsvinden en kunnen ook mannen in de juiste omstandigheden melk produceren en hun kinderen voeden.