Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Aan de onderkant van je wervelkolom bevindt zich een driehoekig botje, namelijk het stuitbeen (of staartbeen).
Deze benige structuur kan pijn gaan doen en een doffe of scherpe pijn onder de ruggengraat veroorzaken. Bij het opstaan, naar het toilet gaan of tijdens het vrijen kan het pijn doen.
Maar waarom heb je last van stuitje?
KORT ANTWOORD
Stuitpijn kan veroorzaakt worden door een trauma (val), langdurig op smalle harde oppervlakken zitten en degeneratieve gewrichtsveranderingen. Zo kan het stuitje door bijvoorbeeld een val gekneusd of gebroken zijn. Het kan ook ontstaan door infecties bij vaginale bevalling. Overige oorzaken zijn overgewicht en aambeien waarbij de spieren rondom het stuitbeen zich aanspannen. Er moet ook rekening gehouden worden met zeldzame oorzaken zoals botkanker of uitgezaaide kanker. Afhankelijk van de precieze oorzaak omvatten de behandelingsmogelijkheden rust, vrij verkrijgbare pijnstillers, NSAID’s (zoals ibuprofen en naproxen) en een U-vormig stuitkussen. Eventueel zijn fysiotherapie, houdingscorrecties en steroïde-injecties nodig.
Dit artikel vertelt waarom je last van stuitje hebt, de symptomen, wanneer je naar de dokter moet inclusief de remedies.
Oorzaken last van stuitje
We zullen een aantal veelvoorkomende oorzaken van stuitpijn bespreken.
Hard oppervlak. Langdurig op een smal, hard oppervlak zitten kan stuitklachten veroorzaken. Bijvoorbeeld wanneer je in een lastige houding zit. Er kan pijnverlichting optreden als je gaat lopen of opstaan.
Verwonding. Een kneuzing, botbreuk of ontwrichting kan staartbeenpijn veroorzaken. Bijvoorbeeld als je tijdens het sporten valt. Het kan ook door voortdurende repetitieve belasting ontstaan, dit wordt ook wel Repetitive Strain Injury (RSI) genoemd. Denk hier bijvoorbeeld aan roeien en fietsen waarbij je ruggengraat strekt en je heen en weer leunt. Dit kan het stuitbeen overbelasten. Geef de lichaam tijd om te herstellen en neem eventueel een vrij verkrijgbare pijnstiller. Mogelijk zijn fysiotherapie en steroïde-injecties nodig.
Bevalling. Tijdens de bevalling kunnen bepaalde structuren rond het stuitbeen zoals de spieren en ligamenten gespannen en uitgerekt worden. Dit kan vervolgens tot pijnklachten leiden.
Weetje
Wist je dat de botten in het stuitbeen tijdens de bevalling kunnen breken? Gelukkig komt het zelden voor.
Symptomen last van stuitje
De last van stuitje kan dof en pijnlijk zijn en bij bepaalde activiteiten verscherpt worden zoals tijdens het zitten of het opstaan.
Symptomen van coccydynie zijn:
- na langdurig zitten een hevigere pijn
- bij het overgaan van zitten naar staan een hevigere pijn
- (doordringende) pijn in het stuitje
- pijn tijdens de geslachtsgemeenschap
- pijnlijke stoelgang
Bij coccydynie kunnen ook symptomen van angst, depressie, slechte nachtrust, rugpijn en pijn aan de billen voorkomen.
Bij vrouwen kan de staartbeenpijn de menstruatie vervelend maken.
Risicofactoren coccygodynie
Het komt vaker voor bij adolescenten en volwassenen. Vrouwen hebben een vijf keer hogere kans op coccydynie en mensen met overgewicht hebben een drie keer hogere kans.
Het klinkt misschien gek, maar als je snel gewicht verliest wordt je ook kwetsbaarder voor coccygodynie.
Het vet in je billen voorkomt namelijk dat je stuitje tegen de spieren, pezen en ligamenten aanwrijven.
Wanneer naar de dokter?
In de volgende situaties moet je een arts raadplegen:
- zeer hevige pijn
- bij geen pijnverlichting door de thuisbehandeling
- als er binnen enkele dagen geen verbetering van de pijn optreedt
- hoge temperatuur, pijn buiten het stuitbeen of bloedingen
Bij de volgende symptomen moet je direct een arts bellen:
- plotselinge pijn verergering
- plotselinge toename van zwelling
- plotselinge zwakte, tintelingen of gevoelloosheid in een of beide benen
- het verlies van de controle over de blaas of darmen
- lang aanhoudende constipatie
Met een röntgenfoto of CT-scan kunnen botbreuken aangetoond worden en met een botscan of MRI kunnen ontstekingen en zeldzame kankergezwellen aangetoond worden.
Wat Coccygodynie betekent
De term coccyx (stuitbeen) is het griekse woord voor koekoek. Het driehoekige stuitje lijkt namelijk op een snavel. ‘’dynie’’ is pijn, dus coccygodynie betekent een pijnlijk stuitbeen.
Take home message
Een pijnlijk stuitbeen (coccydynie) kan alledaagse taken belemmeren en soms zelfs ondraaglijk maken. Waarom heb je last van stuitje?
Mogelijk is je stuitje gekneusd, ontwricht (of zelfs gebroken), heb je te lang in een verkeerde positie op een hard oppervlak gezeten of heb je last van aambeien.
Het kan ook ontstaan tijdens de bevalling. Het wordt zelden door tumoren of uitgezaaide kankers veroorzaakt maar daar moet ook rekening mee gehouden worden.
Gelukkig gaat stuitpijn na een paar weken of maanden meestal vanzelf over. Ga naar de dokter als de pijn niet afneemt, wat de oorzaak ook moge zijn.
Houd ook rekening met de hierboven beschreven symptomen wanneer je naar de dokter moet. Staartbeenpijn blijft zelden levenslang aanwezig.
