Melatonine tijdens de zwangerschap

Veel zwangere vrouwen ervaren slaapproblemen, maar met een baby op komst kunnen sommige slaapmiddelen soms meer kwaad dan goed doen.

Met een typische dosis melatonine van 1 tot 3 milligram zal het melatoninegehalte maar liefst 20 keer hoger worden. Maar is dit wel veilig? Je wilt natuurlijk geen risico’s lopen. 

Het melatonine van de moeder kan namelijk de placenta passeren en in de bloedsomloop van de foetus terechtkomen.

Wellicht heb je ergens over melatonine gelezen en vraag je je nu af of dat de groei van je baby kan beïnvloeden. Kortom, is melatonine tijdens de zwangerschap veilig?

Op de korte termijn kan je melatonine veilig gebruiken. De lange termijn effecten zijn echter nog niet goed onderzocht. Dierstudies suggereren dat melatonine een negatieve invloed kan hebben op het geboortegewicht van de baby en op het gewicht van de moeder. Melatonine kan mogelijk ook de babysterfte verhogen. Een studie uit 2018 toonde aan dat melatonine juist ernstige zwangerschapsvergiftiging zou kunnen tegengaan. 

Dit artikel vertelt je alles over melatonine en de zwangerschap inclusief de effecten van melatonine op de baby en handige alternatieven.

Melatonine liever vermijden tijdens de zwangerschap 

Elke nacht woelen en draaien is tijdens de zwangerschap heel normaal. De voorheen normale slaaphouding kan ongemakkelijk worden omdat de groeiende baby je normale houding belemmert.

Daarnaast kan het moeder worden ook wat angstgevoelens oproepen wat de slaap niet ten goede komt. Dit zijn misschien een van de redenen waarom je melatonine wilt gaan innemen. 

De rol van melatonine in de eierstokken en de placenta

Het lichaam maakt melatonine aan waarmee het circadiaanse ritme wordt gereguleerd, ofwel je interne klok.

Tijdens de zwangerschap maken de eierstokken en placenta ook melatonine aan, met name in het tweede en derde trimester. Melatonine zit dan zelfs in het vruchtwater. 

Om deze redenen zijn melatoninesupplementen omstreden geworden, omdat het dus mogelijk de moeder en baby zou kunnen beïnvloeden. Artsen weten nog niet precies de mate van invloed.  

Hoewel melatonine tot de natuurlijke slaapsupplementen behoort, is het dus nog onduidelijk of melatonine tijdens de zwangerschap volledig veilig gebruikt kan worden. 

Melatonine en ovulatie 

Melatonine heeft niet alleen invloed op de slaap, melatonine kan zelfs de ovulatie beïnvloeden. Hoge dosis melatonine kan in combinatie met progesteron de menselijke ovulatie onderdrukken. 

Tijdens de zwangerschap stijgt de progesteronspiegel gelijktijdig met de melatoninespiegel  waardoor de ovulatie sterk wordt onderdrukt.

Bijwerkingen van melatonine 

Hoewel sommigen mensen melatonine tot wel 2 jaar lang veilig hebben gebruikt, kunnen er ook zeker enkele bijwerkingen optreden, waaronder hoofdpijn, slaperigheid overdag, kortdurende depressieve gevoelens, buikkrampen, duizeligheid, en prikkelbaarheid. Vier tot 5 uur na melatonine inname wordt autorijden en het gebruik van machines sterk afgeraden. 

Invloed van melatonine op de baby

Het maternale (moederlijke) melatonine kan dus de bloedsomloop van de groeiende foetus betreden. Hier is een reden voor. 

Omdat de foetus zich in de buik bevindt zal het niet blootgesteld worden aan licht waardoor de foetus geen dag en nachtritme kan ontwikkelen.

Gelukkig verschaft het melatonine van de moeder informatie over de ‘’fotoperiodiciteit’’, oftewel de periodes van licht.

De nakomelingen ontwikkelen hierdoor een gezond circadiaans dag- en nachtritme en een gezond seizoensgebonden ritme.

Alternatieven van melatonine 

Melatonine is slechts één van de tientallen manieren waarmee je makkelijker in slaap komt tijdens de zwangerschap. De volgende alternatieven zijn even effectief en op de lange termijn waarschijnlijk veilig. 

Natuurlijke slaapmiddelen:

1. Valeriaanwortel
2. Lavendel
3. Magnesium
4. Glycine
5. Passiebloem

Slaaptips: 

1. Regelmatig slaapschema: dezelfde bed en wektijd
2. Lichaamsbeweging: 30 minuten per dag
3. Krachtige lichaamsbeweging alleen in de ochtend of middag en de ontspannende oefeningen, zoals yoga voor het slapengaan 
4. Natuurlijk licht: probeer overdag aan voldoende natuurlijk licht blootgesteld te worden, doe de gordijnen open en probeer elke dag naar buiten te gaan.
5. Warm bad of douche voor het slapengaan 
6. Ontspanningsoefeningen voor het slapen: ademhalingsoefeningen en progressieve spierontspanning.
7. Aangename slaapomgeving
8. Associeer het bed alleen met een goede nachtrust en seks. kijk geen tv in bed, eet niet in bed en werk ook zeker niet in bed 
9. Zet alle notificaties van je smartphone uit
10. Draai je klok om, omdat veel mensen onrustig worden wanneer ze de tijd zien 
11. Zorgen dagboek: als je je ergens zorgen over maakt of ergens aan denkt terwijl je in slaap probeert te komen, schrijf het dan uit zodat je er de volgende dag iets mee kunt doen
12. Installeer scherm verduisterende software op je computer
13. Als je na 20 minuten nog niet in slaap bent gevallen, ga dan uit en bed en doe iets ontspannends zoals lezen

Kortom, je kan melatonine tijdens de zwangerschap gemakkelijk vervangen. 

Take home message 

Gelukkig is de meest voorkomende bijwerking van melatonine slaperigheid. Echter, we kunnen geen uitspraken doen over onveilige bijwerkingen.

Hoewel melatonine veilig lijkt te zijn, zijn er geen langetermijnstudies verricht naar de effecten van melatonine op baby’s of kinderen. 

Raadpleeg altijd een arts voordat je bepaalde kruidenpreparaten in gaat nemen. Probeer dagelijks gebruik van slaapmiddelen voor de zekerheid te vermijden.