Het mondslijmvlies zou normaal gesproken glad en vochtig moeten aanvoelen, maar sommige mensen ervaren dat het mondslijmvlies ruw aanvoelt. 

Hierbij kun je last hebben van ruwe plekken aan de binnenkant van de wangen. Voor anderen kan de binnenkant van de mond als schuurpapier aanvoelen. 

Als je er wat aan wilt doen, zul je eerst moeten weten waarom het mondslijmvlies ruw aanvoelt. 

Mijn mondslijmvlies voelt ruw aan, wat zou het kunnen zijn?

Van op de wangen bijten tot zelfs mondkanker, ruw mondslijmvlies kan door meerdere dingen veroorzaakt worden.

Dit artikel vertelt je mogelijke oorzaken van ruw mondslijmvlies, de mogelijke complicaties en hoe je het kunt behandelen.

1. Leukoplakie (witte vlekken)

Als er aan de binnenkant van je mond witte, dikke vlekken zitten, heb je mogelijk leukoplakie (leukos betekent wit).

Symptomen leukoplakie:

1. een of meer witte vlekken aan de binnenkant van de wangen, onder je tong, of op het tongoppervlak
2. je kunt de vlekjes niet wegwrijven
3. geen pijn of andere klachten
4. er kan geen andere oorzaak gevonden worden

Leukoplakie kan veroorzaakt worden door:

1. herhaaldelijke irritatie (roken, alcohol, kauwen)
2. herhaaldelijk letsel
3. precancereuze veranderingen
4. mondkanker

Mensen die regelmatig tabaksproducten tegen hun wang houden zullen vaak leukoplakie ontwikkelen.

Als de bron van de irritatie is weggenomen, zal leukoplakie gelukkig bij de meeste mensen verdwijnen.

Als ze niet verdwijnen of als het op een vroeg teken van kanker duidt, moeten de plekken mogelijk verwijderd worden. 

Gelukkig zullen de meeste plekken niet in kanker veranderen.

2. Je tanden

Wellicht zitten je tanden te dicht op de plek waar je mondslijmvlies ruw is. Het kan dus veroorzaakt worden door een overbezetting van je tanden.

De tanden kunnen eventueel goed uitgelijnd worden door middel van een extractieprocedure.

Hiermee kun je het op de wangen bijten ook helpen voorkomen. Door vaak op je wangen  te bijten kun je aan de binnenkant namelijk knobbels en blauwe plekken krijgen.

3. Droog mondslijmvlies

20% van de mensen heeft een droge mond, wat kan ontstaan als je speekselklieren onvoldoende speeksel aanmaken.

Symptomen van een droge mond:

1. droogheid
2. dik speeksel, draderig speeksel
3. droge keel, droge tong, tong met groeven
4. veranderde smaak, stinkende adem
5. plakkerig gevoel
6. moeilijker kunnen kauwen en slikken
7. heesheid, moeite met spreken
8. zere keel
9. een kunstgebit moeilijker kunnen dragen

Veelvoorkomende oorzaken van een droge mond zijn:

1. uitdroging: als je weinig drinkt, ziek bent of zweet.
2. medicijnbijwerkingen: antidepressiva, antihypertensiva en antihistaminica
3. veroudering
4. neveneffecten van bijvoorbeeld een behandeling

Er zijn nog meer oorzaken die de speekselproductie kunnen verminderen:

1. ouderdom
2. kankertherapie: bestraling en chemotherapie kunnen de speekselklieren beschadigen
3. zenuwbeschadiging in het hoofdhalsgebied 
4. suikerziekte, beroerte
5. spruw (schimmelinfectie)
6. auto-immuunziekten: syndroom van Sjögren , HIV/aids
7. de ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson
8. mondademhaling
9. snurken
10. bloedarmoede
11. tabak, alcohol
12. methamphetamine (“meth-mond”)
13. taaislijmziekte
14. reuma
15. bof

Erg verelend, want naast moeilijker kunnen kauwen en slikken, kan het ook de vertering belemmeren en voor meer bacteriegroei zorgen.

Bovendien kunnen er complicaties optreden zoals tandbederf, mondzweertjes, gistinfectie, gebarsten lippen en gespleten mondhoeken. 

Hoe je een droge mond kunt helpen verlichten:

1. minder cafeïne 
2. na elke maaltijd je tanden poetsen
3. suikervrije kauwgom: stimuleert de speekselstroom
4. stoppen met roken
5. vermijd decongestiva en antihistaminica
6. door de mond ademhalen 
7. genoeg drinken
8. luchtbevochtiger
9. eventueel gember: stimuleert de speekselproductie stimuleert
10. mondwater met alcohol vermijden
11. speekselvervanger: met xylitol, hydroxyethylcellulose of carboxymethylcellulose
12. lippenbalsem bij droge lippen

Uiteraard is de remedie ook afhankelijk van de precieze oorzaak.

Waarom mondslijmvlies belangrijk is

Ruw mondslijmvlies is vervelend, je wilt natuurlijk dat het optimaal functioneert. Je mondslijmvlies vervult namelijk meer functies dan je zou verwachten:

1. houdt het weefsel vochtig. 
2. beschermt het mondslijmvlies tegen prikkels 
3. reageert op temperatuurveranderingen, pijn en aanraking

Take home message

Je mondslijmvlies is als het ware de huid van je mond, wangen en lippen. Echter, net zoals de normale huid kan ook je mondslijmvlies ruw aanvoelen. 

Mogelijke oorzaken zijn witte dikke vlekken (leukoplakie) door bijvoorbeeld irritatie of letsel, een overbezetting van tanden, droge mond of in sommige gevallen zelfs mondkanker.

Als het als schuurpapier aanvoelt, maak je misschien te weinig speeksel aan. Van tandbederf en een slechte adem, tot mondzweertjes, een droog mondslijmvlies kan tot verschillende complicaties leiden.

Zoals je hebt gelezen zijn er tal van mogelijke oorzaken en dit lijstje is nog niet eens helemaal compleet. 

Alleen een dokter kan de juiste diagnose stellen. De precieze oorzaak beïnvloedt ook hoe je de klachten het beste kunt verminderen.