Je tanden hebben levenslange zorg nodig, maar veel mensen weten niet precies wat goede mondverzorging inhoudt.

Zo hebben 3,5 miljard mensen, oftewel de helft van de wereldbevolking, last van mondziekten. 

Gelukkig kun je je mondgezondheid verbeteren en de boor van je tandarts op afstand houden.

Van huis uit heb ik hierover helaas geen goede adviezen meegekregen, wat als kind resulteerde in pijnlijke tandartsbezoeken. 

Ik heb ook nog eens drie melkkiezen waar geen kiezen onder groeien, dus ik moet extra voorzichtig zijn. 

Daarom heb ik zelf alles uitgezocht en uitgeprobeerd. Ik kwam er al snel achter dat tandenpoetsen en flossen slechts het topje van de ijsberg waren.

In dit artikel geef ik 11 mondverzorging tips voor een gezond gebit en gezond tandvlees, inclusief 9 extra tips voor een tandartsschoon gevoel.

1. Elektrische Tandenborstel

Een elektrische tandenborstel maakt maar liefst 2500-7500 rotaties per minuut en is daarom vaak handiger dan een gewone tandenborstel.

1. Verwijdert meer tandplak. De snelbewegende borstelkoppen kunnen tandplak en vuil beter verwijderen dan gewone tandenborstels. Dit kan tandbederf en tandvleesproblemen helpen voorkomen. Een elektrische tandenborstel kan in drie maanden, 21% meer tandplak verwijderen dan een tandenborstel.

2. Je hoeft niets te doen. De elektrische tandenborstel en borstelkop doen al het werk. Dit is handig voor mensen die moeite hebben met handmatig poetsen, zoals kinderen of ouderen.

3. Timer. Veel elektrische tandenborstels hebben timers of signalen die aangeven wanneer je moet wisselen naar een ander deel van je mond. Zo poets je de aanbevolen twee minuten.

4. Drukwaarschuwing. Sommige elektrische tandenborstels waarschuwen als je te hard op je tanden drukt, waarmee je tandvleesproblemen kan voorkomen.

5. Verschillende poetsstanden. Veel elektrische tandenborstels bieden verschillende standen, zoals specifieke standen voor gevoeligheid, wittere tanden en massage. Zo kies je wat het beste bij jou past.

Onthoud wel dat je niet per se een elektrische tandenborstel nodig hebt. Een gewone tandenborstel werkt prima. 

Tandenpoetsen, samen met raggen, vormt de essentiële basis voor een gezond gebit. Het verwijdert effectief tandplak en is makkelijker vol te houden dan flossen, waardoor de therapietrouwheid hoger is.

2. Raggen

Raggers, ook wel interdentale borstels of tandragers genoemd, zijn kleine borsteltjes die je mondgezondheid bevorderen.

Net zoals flosdraad kunnen raggers voedselresten, tandplak en bacteriën verwijderen uit de ruimtes tussen je tanden waar je tandenborstel moeilijk bij kan.

Door deze ruimtes regelmatig met raggers schoon te houden, kun je gaatjes, tandvleesproblemen en een slechte adem voorkomen. 

Ook als je een beugel hebt kunnen raggers voedselresten en plaque verwijderen.

Kies wel de juiste maat ragger voor de ruimtes tussen je tanden en wees voorzichtig om je tandvlees niet te beschadigen.

Vraag eventueel aan je tandarts of mondhygiënist welke maat ragger je het beste kunt gebruiken en welke kiezen of tanden je specifiek moet raggen in plaats van flossen.

Tip: houd raggers in je broekzak zodat je na elke maaltijd kan raggen.

De effectiviteit van raggen is beter onderbouwd dan die van flossen, en onderzoek toont aan dat raggen ook daadwerkelijk effectiever is dan flossen.

Toch is het nog steeds belangrijk om ook te flossen, omdat een ragger niet alle plekjes tussen je tanden bereikt waar ze tegen elkaar aan zitten.

3. Flossen

Flossen verwijdert voedselresten, tandplak en bacteriën waarmee je tandvleesproblemen en een slechte adem kan voorkomen.

De voordelen van flossen op een rijtje:

Verwijdert voedselresten. Door te flossen haal je restjes weg, waardoor je tandbederf en tandvleesproblemen kan voorkomen.

Verwijdert tandplak. Tandplak is een dunne laag bestaande uit bacteriën, speeksel en voedingsresten die zich op je tanden kan ophopen. Door regelmatig te flossen, kun je tandplak verwijderen voordat het problemen veroorzaakt, zoals tandsteen, tandvleesontsteking en tandbederf.

Voorkomt een slechte adem. Etensresten en bacteriën tussen je tanden kunnen een vieze adem veroorzaken. Met flossen verwijder je deze resten en houd je je adem fris.

Als je net begint met flossen kan gevoelig tandvlees een beetje pijn doen. Dit is normaal en zal stoppen als je een paar dagen hebt geflost.

Flossen kan ook lastig zijn, maar je kunt het makkelijker maken met bijvoorbeeld een kant-en-klare floss-stick.

Helaas is de effectiviteit van flossen slecht onderbouwd, maar dat kan te wijten zijn aan verschillende factoren, waaronder verkeerd flossen. 

Zo heb ik tien jaar lang verkeerd geflost waardoor er tandplak achterbleef en ik tandvleesproblemen ontwikkelde. De juiste flostechniek is dus cruciaal. 

Belangrijke tip: Begin met raggen en flossen voordat je poetst. Als je eerst poetst en daarna ragt, kan er weer vuil op je tanden komen, waardoor je opnieuw moet poetsen.

Poetsen, raggen en flossen vormen de kern van goede mondverzorging. Door deze eenvoudige stappen te volgen, hoef je vaak geen andere maatregelen te nemen, zoals het gebruik van mondspoelingen.

Er zijn handige aanvullingen voor als je problemen hebt met je tanden of tandvlees, zoals tips om een slechte adem tegen te gaan wanneer je veel witte tongaanslag hebt, wat een teken kan zijn dat je mondflora mogelijk verstoord is.

Tongreiniging kan dan helpen, vooral als de slechte bacteriën de overhand hebben gekregen.

4. Tongreiniging

Tongreiniging is erg belangrijk, maar wordt vaak over het hoofd gezien. 

Je tong is de ideale plek voor bacteriën en ze kunnen zich vanaf daar ook gemakkelijk verspreiden naar je tanden en tandvlees.

Wist je dat de meeste gevallen van slechte adem (halitosis) veroorzaakt worden door bacteriën op de tong? 

En dit kan ik bevestigen. Ik poetste mijn tanden 2-3 keer per dag, inclusief flossen, en toch had ik nog steeds geen frisse adem. Tongschrapen was de sleutel en mijn probleem verdween voor de zon.

Je kunt je tong op drie manieren reinigen:

Tongschraper. Schraap zachtjes met een tongschraper van achteren naar voren over je tong om bacteriën en tongaanslag te verwijderen. Spoel de tongschraper af na gebruik.

Tandenborstel. Als je geen tongschraper hebt, kun je ook je tandenborstel gebruiken om je tong schoon te maken. Poets zachtjes van achteren naar voren.

Mondwater. Sommige mondspoelmiddelen zijn speciaal ontwikkeld voor tongreiniging en een frisse adem. Volg de instructies op de verpakking.

Het is het beste om je tong dagelijks te reinigen, bijvoorbeeld ’s ochtends en ’s avonds.

Dit zijn misschien wel de vier belangrijkste mondgezondheid tips, maar er zijn nog meer handige dingen die je kunt doen om je tanden en tandvlees gezond te houden.

5. Mond met water spoelen

Wanneer je eet, kunnen er kleine voedseldeeltjes tussen je tanden en kiezen vast komen te zitten. 

Deze deeltjes kunnen bacteriën aantrekken en tandplak vormen, wat op zijn beurt kan leiden tot gaatjes en tandvleesproblemen. 

Water kan deze voedselresten deels wegspoelen en daarmee het risico op problemen verkleinen. 

Bovendien kan het spoelen met water de zuren neutraliseren die tijdens het eten in je mond ontstaan, wat de gezondheid van je tandglazuur ten goede komt. 

Spoelen met water is natuurlijk geen vervanging voor tandenpoetsen en flossen, maar het is een goede aanvullende stap om je mond na de maaltijd frisser en schoner te maken.

6. Mondwater

Mondwater reinigt de plekken in en rondom je tandvlees waar je maar moeilijk bij komt.

Mondwater doodt bacteriën die tandplak en tandvleesproblemen kunnen veroorzaken.

Het geeft ook een frisse adem en helpt met fluoride tandbederf te voorkomen. 

Daarnaast spoelt het restjes weg die na het poetsen en flossen nog in de mond kunnen achterblijven.

Sommige mondwater, tandpasta’s en mondverzorgingsproducten bevatten calciumhydroxyapatiet, die de mineralen in het tandglazuur kunnen herstellen en zo de tanden sterker maakt.

Voor mensen met gevoelige tanden zijn er speciale mondspoelingen die de pijn door blootliggende tandhalzen kunnen verminderen. 

Sommige mondspoelingen bevatten ontstekingsremmende ingrediënten, zoals kamille en aloë vera, die van nut kunnen zijn bij tandvleesontstekingen. 

Er zijn zelfs mondspoelingen voor specifieke problemen zoals een droge mond, aften en tandvleesaandoeningen. 

Tot slot zijn er alcoholvrije opties die zachter zijn voor het mondslijmvlies.

Mondwater wordt echter door veel tandartsen afgeraden, omdat langdurig gebruik van mondwater met een hoog alcoholgehalte de mond kan uitdrogen en de slijmvliezen kan irriteren.

Zoals eerder genoemd, als je een goede basis mondhygiëne hebt met poetsen, raggen en flossen, is mondwater vaak overbodig. Echter, als dit niet het geval is, kan mondwater wellicht nuttig zijn. Het is altijd verstandig om dit met je tandarts te bespreken.

7. Frisdrank vermijden

Frisdranken bevatten meestal veel suiker, wat de favoriete maaltijd is voor schadelijke bacteriën in je mond. 

Deze mondbacteriën voeden zich met suiker en produceren zuur als bijproduct, wat het tandglazuur aantast en gaatjes kan veroorzaken. 

Zelfs suikervrije frisdranken kunnen zuur bevatten, wat direct schade aan je tandglazuur kan veroorzaken en tandgevoeligheid kan verhogen.

Het vermijden van frisdrank is niet alleen goed voor je gebit en tandvlees, maar natuurlijk ook voor je algemene gezondheid.

Het kan gewichtstoename voorkomen en het risico op ziekten zoals diabetes en hartproblemen verkleinen.

Maar als je toch frisdrank blijft drinken, is het advies om je mond daarna in ieder geval met water te spoelen.

8. Fluoride

Sommige mensen maken zich zorgen over de mogelijke effecten van fluoride op andere gezondheidsgebieden, maar het blijft een belangrijk onderdeel van mondgezondheid.

Fluoride is een natuurlijke stof die je tanden sterker maakt en gaatjes kan voorkomen. Het zit in veel tandpasta’s. Dit moet je weten:

Tandpasta met fluoride. Gebruik altijd tandpasta met fluoride, want het versterkt het tandglazuur en maakt ze beter bestand tegen schade door suikers en zuren.

Spoelen met mondwater. Als je een hoger risico hebt op gaatjes, kan je tandarts je een mondspoeling met fluoride aanbevelen voor extra bescherming.

Tandartsbehandeling. Als je tandarts denkt dat je tanden extra bescherming nodig hebben, kan hij of zij fluoride rechtstreeks op je tanden aanbrengen. Dit kan je tanden sterker maken.

9. Halfjaarlijkse Controle

Met de halfjaarlijkse tandartscontrole kunnen problemen zoals gaatjes, tandvleesaandoeningen of andere mondproblemen vroegtijdig ontdekt worden. 

Het vroegtijdig opsporen van deze problemen maakt het gemakkelijker om ze te behandelen voordat ze erger worden.

Het zal je ook kosten op de lange termijn besparen. Daarnaast kan de tandarts je tijdens deze controles ook nuttig advies geven. 

Het is dus belangrijk om deze afspraken niet over te slaan, zelfs als je op dat moment geen pijn of problemen ervaart.

10. Water drinken

Water drinken is om vijf verschillende redenen belangrijk voor een gezonde mond:

Het stimuleert de aanmaak van speeksel. Speeksel is cruciaal omdat het voedselresten en bacteriën uit de mond helpt weg te spoelen. Dit kan de kans op een slechte adem verkleinen.

Speeksel beschermt je tanden. Het bevat mineralen zoals calcium en fosfaat die helpen bij het herstellen van tandglazuur en het voorkomen van tandbederf.

Lagere zuurgraad. Speeksel heeft een neutrale pH-waarde en kan zo de zuurgraad in de mond verlagen. Hierdoor worden de schadelijke effecten van zuren op je tanden beperkt.

Betere vertering. Speeksel bevat enzymen die helpen bij de eerste fase van de spijsvertering, waardoor je voedsel makkelijker wegslikt en verteert.

Water drinken is dus essentieel voor een gezonde mond en een goede speekselproductie.

Het helpt bij het wegspoelen van schadelijke stoffen, beschermt je tanden en ondersteunt je mondgezondheid.

11. Voeding

Wat je eet en drinkt heeft invloed op je mondgezondheid:

Suiker is slecht voor je tanden. Voedingsmiddelen en dranken met veel suiker, zoals snoep, frisdrank en koekjes, kunnen gaatjes veroorzaken. Suiker voedt de zuurproducerende bacteriën in je mond, wat je tandglazuur aantast.

Vermijd zuur eten. Zure voedingsmiddelen en dranken zoals citrusvruchten en frisdrank, kunnen je tandglazuur rechtstreeks beschadigen. Het is beter om deze in kleine hoeveelheden te eten en je mond zoals eerder besproken met water te spoelen.

Calcium en vitamines zijn belangrijk. Voedingsstoffen zoals calcium en vitamines D en C zijn goed voor je tanden. Je vindt ze onder andere in zuivelproducten, groene groenten, vis en citrusvruchten.

Water is je vriend. Water is een van de beste dranken voor je mond. Het spoelt voedselresten weg, stimuleert speekselproductie en beschermt tegen tandbederf.

Vezelrijk voedsel helpt. Vezelrijk voedsel, zoals volkoren granen, groenten en fruit, helpt bij het kauwen en reinigen van je tanden.

Beperk snacks. Te veel tussendoortjes met suiker kunnen tandbederf veroorzaken. Probeer daarom gezonde snacks zoals een handjevol noten.

Regelmatige maaltijden. Eet een paar keer per dag in plaats van de hele dag door. Dit geeft je tanden en tandvlees tijd om te herstellen.

8 Extra tips

De 2×2 regel. Poets je tanden ‘s ochtends en ‘s avonds voor het slapengaan twee minuten. Besteed 30 seconden aan elk kwadrant van je mond (rechtsboven, linksboven, rechtsonder, linksonder). Je tanden twee keer per dag twee minuten poetsen wordt ook wel de 2×2 regel genoemd.

Knapperige vruchten en groenten. Knapperige vruchten en groenten zijn goed voor je tanden omdat ze tijdens het kauwen als natuurlijke reinigers fungeren, oppervlakkige vlekken en voedseldeeltjes verwijderen en je speekselproductie stimuleren. Ze zijn ook rijk aan essentiële voedingsstoffen en vezels, wat gunstig is voor je mond en algemene gezondheid. Bovendien bevatten ze over het algemeen minder suiker.

Correct poetsen. Gebruik kleine ronddraaiende bewegingen, met de borstel naar het tandvlees gericht. Zorg ervoor dat je alle oppervlakken schoonmaakt, inclusief langs de rand van het tandvlees.

Stop met roken. Roken is schadelijk voor je mondgezondheid en verhoogt het risico op tandvleesaandoeningen, mondkanker en andere problemen. Daarom is stoppen met roken een van de beste dingen die je kunt doen.

Vervang je tandenborstel. Beschadigde of versleten tandenborstels kunnen het oppervlak van je tanden niet goed reinigen en kunnen zelfs je tandvlees beschadigen. Daarom is het verstandig om je tandenborstel elke 3 tot 6 maanden te vervangen. 

Vermijd knarsen en klemmen. Tandenknarsen en klemmen kunnen tandheelkundige problemen veroorzaken, waaronder slijtage van het tandglazuur en kaakpijn.

Draag een mondbeschermer. Als je actief bent in sporten waarbij het risico op tandletsel hoog is, draag dan een mondbeschermer om je tanden te beschermen.

Jong geleerd, oud gedaan. Leer je kinderen van jongs af aan goede mondverzorgingsgewoonten aan. Maak het tandenpoetsen bijvoorbeeld leuker door muziek aan te zetten tijdens het poetsen.

Take home message

Dagelijkse mondverzorging is essentieel voor een optimale mondgezondheid, sterke tanden, een frisse adem en een stralende glimlach.

De belangrijkste onderdelen in je mondverzorgingsroutine zijn poetsen, flossen, raggen, tongreiniging en regelmatige tandartsbezoeken. 

Alle tips kunnen bijdragen aan een gezond gebit, maar het is niet altijd nodig om ze allemaal op te volgen. 

De benodigde zorg kan variëren van persoon tot persoon. Daarom is het belangrijk om advies in te winnen bij je tandarts en mondhygiënist. 

Zo is mij op basis van mijn gebit en tandvlees precies verteld wat ik moest doen en wat ik moest laten.

Sindsdien heb ik bijna geen gaatjes meer gehad. Ik ben net terug van mijn laatste tandartsafspraak en mijn tandvlees is niet meer ontstoken.

Ik hoop dat dit artikel je geholpen heeft en dat deze mondgezondheid tips vele tandartsbezoeken en kosten zullen besparen. 

Met de juiste gewoontes ga je zelfverzekerd naar de tandarts en ga je naar huis met een tandartsschoon gevoel.

Naast mondhygiëne, richt ik me op het beantwoorden van alle gezondheidsvragen die mensen op Google typen.

Jouw steun is essentieel om dit werk 365 dagen per jaar voort te kunnen zetten.

Ik creëer educatief materiaal over medische onderwerpen, bied gratis beginnersgidsen aan en lanceer kosteloze kanalen.

Gezondheid is van onschatbare waarde en deze betrouwbare bron van informatie moet voor iedereen toegankelijk blijven.

Vergeet niet om een kijkje te nemen op mijn YouTube-kanaal, waar ik de meest gestelde vragen zoals deze in slechts 1 minuut beantwoord.