Nodig plassen in de ochtend kan ongemakkelijk zijn waardoor je bijvoorbeeld eerder wakker wordt dan je zou willen. Of misschien moet je juist zo nodig na je eerste bakje koffie.

Het kan normaal zijn, bijvoorbeeld als je voor het slapengaan veel hebt gedronken, en door overmatige consumptie van cafeïne, alcohol of vocht kun je natuurlijk meer gaan plassen. 

Het kan echter ook een teken zijn van een onderliggend probleem. Aan de hand van een aantal symptomen kun je een idee krijgen waar het vandaan komt. 

Met nodig plassen bedoel je misschien ook veel plassen of vaker plassen. Zo maakt het nogal uit of de hoeveelheid urine is toegenomen of dat juist de urinefrequentie is toegenomen.

In 24 uur gaan mensen normaal gesproken zo’n 6 à 7 keer naar het toilet, maar de plasfrequentie kan ook variëren tussen 4 en 10 keer. Dit is normaal mits je gezond bent. 

Door verschillende oorzaken kan de frequentie toenemen. Dit artikel vertelt je mogelijke oorzaken van nodig plassen in de ochtend en veel plassen.

1. Blaas heeft urine vastgehouden

Na een klein glas drinken moeten veel mensen meerdere keren nodig plassen. Dit is ook niet zo verwonderlijk, want je hebt ‘s nachts urine vastgehouden.

‘s Nachts zullen je nieren minder urine filteren. Daarnaast ontspant de blaas zich en wordt er meer urine vastgehouden.

Het hormoon vasopressine speelt hier een rol bij dat ervoor zorgt dat je meer water vasthoudt. Wel zo fijn, je wilt ‘s nachts natuurlijk niet uit bed om te gaan plassen.

Kortom, ‘s ochtends kan je blaas dus aardig vol zitten en als je dan een cafeïnehoudende drank consumeert wordt het vocht afgedreven.

Er kan echter ook iets anders aan de hand zijn.

2. Urineweginfectie

Een urineweginfectie kan de boosdoener zijn.

Urineweginfectie is de meest voorkomende oorzaak van veel plassen. Een geïnfecteerde blaas zal namelijk opzwellen waardoor het niet meer zoveel urine kan vasthouden. 

Veel plassen kan dus op een urineweginfectie duiden wanneer je daarnaast ook last hebt van pijn of ongemak in de buik, een dringende plasbehoefte en koorts. 

Ook kan de urine vreemd ruiken, troebel zijn of bloed bevatten.

3. Stress

Een andere veelvoorkomende oorzaak van veel plassen is stress. 

In stressvolle perioden moet je vaker plassen, want hoe meer stress en prikkeling hoe vaker je naar de wc moet.

Door overmatige stress en angst moeten mensen soms ‘s nachts elk uur uit bed om naar het toilet te gaan.

4. Prostaatklierproblemen

Bij oudere mannen is de prostaat groter dat voor verdrukking kan zorgen. Dit wordt ook wel goedaardige prostaathyperplasie genoemd.

Door de druk van de prostaat zul je vaker naar het toilet moeten en plas je kleinere hoeveelheden. 

Als het te wijten is aan prostaatvergroting zou je verwachten dat de klachten geleidelijk waren ontstaan, maar het kan ook gebeuren bij een ontstoken prostaat (prostatitis).

5. Suikerziekte

Veel plassen in combinatie met overmatige dorst kan wijzen op suikerziekte. 

Als je suikerziekte hebt, kan je lichaam de suikers niet goed uit je bloed halen. Via de urine probeert het lichaam het teveel aan suikers uit te plassen.

Vandaar dat je bij suikerziekte ook veel dorst zult krijgen om het water weer aan te vullen. 

Overige oorzaken 

Er zijn nog meer factoren en onderliggende problemen die ervoor kunnen zorgen dat je veel of frequent moet plassen.

Het is een lange lijst van oorzaken. Vandaar dat we ze in verschillende overzichtelijke lijstjes hebben gezet. 

Algemene oorzaken zijn: 

1. het kan ook zijn dat je gewoon te veel vocht drinkt. 
2. cafeïne
3. alcohol
4. zwangerschap

Medicijnen en behandelingen:

1. plaspillen

1. bepaalde kankerbehandelingen
2. bestraling van de onderbuik of bestraling van het bekken

Blaasproblemen:

1. verwonde blaas
2. overactieve blaas
3. blaasirritatie 
4. veranderde blaasfunctie: veranderingen van weefsels, zenuwen en spieren
5. blaasstenen
6. pijnlijk blaassyndroom (interstitiële cystitis)
7. vernauwing van de plasbuis (urethrale strictuur)

Nierproblemen:

1. nierontsteking
2. nier- of urineleiderproblemen
3. nierziekte
4. verandering in nierfunctie

Overige gezondheidsproblemen:

1. angststoornissen
2. cystocele / verzakking (anterieure prolaps)
3. vaginitis
4. diabetes type 1 en type 2
5. urine-incontinentie
6. diabetes insipidus

Naast vaker plassen kunnen ook de volgende symptomen ervaren worden:

1. plasproblemen 
2. ongemak of pijn bij het plassen
3. een sterke aandrang
4. ongewone urinekleur 
5. verlies van de blaascontrole

Wanneer naar de dokter

Als je elke dag meer dan 8 keer naar het toilet gaat of elke nacht meer dan één keer moet opstaan om te plassen wordt er gesproken van vaak plassen.

Ga in de volgende situaties naar je arts: 

1. wanneer er geen duidelijke onderliggende oorzaak is
2. als je vaker dan normaal plast
3. het je dagelijkse activiteiten belemmert 
4. als andere urineproblemen aanwezig zijn
5. het je slaap verstoort

Bij de volgende bijkomende symptomen moet je direct naar de arts:

1. koorts
2. braken 
3. rugpijn (komt mogelijk van de nieren)
4. afscheiding uit de penis of vagina 
5. bloed bij de urine

Handige tips

Op een aantal manieren kun je frequent plassen of veel plassen tegengaan:

1. voor het slapengaan niet drinken 
2. beperk de cafeïne en alcoholinname 
3. bekkenbodemspieren versterken
4. lekken voorkomen met beschermend ondergoed 

Take home message 

Dagelijks gaan de meeste mensen zo’n vier tot acht keer naar het toilet. 

Veel moeten plassen valt je al snel op en kan erg storend zijn. Maar waarom moet je nodig plassen in de ochtend?

‘s Nachts zullen je nieren minder urine filteren en houdt de blaas meer urine vast. Daarnaast zal vasopressine ervoor zorgen dat je meer water gaat vasthouden.

Er kan ook wat anders aan de hand zijn.

Plotseling veel moeten plassen kan door verschillende dingen veroorzaakt worden zoals te veel vochtinname, een urineweginfectie, cafeïne, suikerziekte en een nierziekte. 

Als je naast veel plassen ook andere klachten hebt zoals ongemak of pijn in de buik, koorts en een dringende behoefte om te plassen dan heb je mogelijk een urineweginfectie. 

Een urineweginfectie is ook de meest voorkomende oorzaak. 

De oorzaken van vaker plassen zijn onder andere alcohol, diabetes, of nier- of urineleiderproblemen. 

Overige oorzaken zijn stress, blaasirritatie, plaspillen (diuretica), overactieve blaas, zwangerschap, angststoornissen en bepaalde behandelingen.

Alleen een arts kan de juiste diagnose stellen en het onderliggende probleem aanpakken.