Als je regelmatig bloeddruk meet is het je waarschijnlijk opgevallen dat de bloeddruk na het wakker worden hoger is. Maar hoe komt dat? Dus waarom is jouw ochtend bloeddruk hoger?

Dit artikel waarom de ochtend bloeddruk hoger kan zijn, andere mogelijke oorzaken en wat je er allemaal tegen kunt doen.

Gebruik je bloeddrukverlagende medicijnen?

Een ongecontroleerde ochtendhypertensie kan te maken hebben met bloeddrukverlagende medicijnen. Het kan aan het medicijn zelf liggen of aan de dosering ervan.

1. Kortwerkende medicijnen. Zo kan ochtendhypertensie veroorzaakt worden door in plaats van langwerkende medicijnen de kortwerkende of middellang werkende medicijnen te nemen.
2. Dosering. Ochtendhypertensie kan ook ontstaan als je een te lage dosering hebt genomen.
3. Enkel antihypertensivum. Als je een combinatie van medicijnen in zou moeten nemen en je slechts een enkele inneemt, kan er ook ochtendhypertensie ontstaan.

Overleg met je arts. Mogelijk kun je de medicijnen voor het slapengaan innemen of moet je helemaal op een ander medicijn overstappen. 

Andere mogelijke oorzaken van een hoge bloeddruk

1. Geleidelijk. Een hoge bloeddruk houdt in dat de kracht tegen de wanden van je slagaders hoger is waardoor je hart harder moet  gaan werken. Meestal ontwikkelt de hoge bloeddruk zich geleidelijk over vele jaren. 
2. Geen aanwijsbare oorzaak. In de meeste gevallen kan er geen oorzaak gevonden worden. Dit wordt ook wel primaire of essentiële hypertensie genoemd. 
3. Onderliggende aandoening. Als er wel een oorzaak wordt gevonden is er sprake van secundaire hypertensie genoemd. In vergelijking met primaire hypertensie zal het dan meestal juist plotseling optreden. Onderliggende aandoeningen die een hoge bloeddruk kunnen veroorzaken zijn onder andere:

1. schildklierproblemen
2. nierziekte, bijniertumoren
3. obstructieve slaapapneu
4. aangeboren hartafwijkingen

4. Medicijnen en drugs. Er zijn verschillende medicijnen die een hoge bloeddruk kunnen veroorzaken zoals bepaalde pijnstillers, hoest- en verkoudheidsmiddelen, en anticonceptiepillen. Tot slot kunnen drugs zoals amfetamines en cocaïne ook een hoge bloeddruk veroorzaken.

Loop je een verhoogd risico?

Er zijn verschillende risicofactoren van hoge bloeddruk zoals oudere leeftijd, genetische aanleg, zwangerschap, laag kaliumgehalte, donkere huidskleur en sommige chronische aandoeningen zoals diabetes, nierziekte, en slaapapneu.

Er zijn verschillende leefstijlfactoren die aan de ontwikkeling van een hoge bloeddruk kunnen bijdragen, zoals te veel alcohol, te weinig lichaamsbeweging, te veel zout, tabak, overgewicht en stress.

Zout en hoge bloeddruk

Als je een hoge bloeddruk hebt, zul je direct op de zoutinname gaan letten. 

Naast een hoge bloeddruk kan zout nog een aantal negatieve effecten hebben en bijdragen aan onder andere nierfunctiestoornissen, slechtere hartgezondheid en suikerziekte.

Als je een hartziekte of congestief hartfalen hebt, kun je door het zout extra vocht gaan vasthouden. En als er vocht in de longen komt kan er bijvoorbeeld kortademigheid optreden.

Door je voedingsmiddelen op het zout (natriumgehalte) te controleren en zoutrijke voeding te vermijden, kun je een hoge bloeddruk verlagen en daarmee op de lange termijn nierschade verminderen of zelfs voorkomen. 

We zullen de voedingsmiddelen die veel natrium kunnen bevatten even kort door gaan nemen.

Kruiden en zout. De kruiden en zout waarmee je gerechten smaakvoller maakt kunnen erg veel zout bevatten. Denk hierbij aan Bouillonblokjes, Citroenpeper, Vleesvermalsmiddel, Kosher zout, Gearomatiseerd zout:  selderij-, uien-, en knoflookzout, Keukenzout, Zeezout en Mononatriumglutamaat.

Snacks. Snacks zijn berucht om hun zoutgehalte. Houd er rekening mee dat er vaak ook veel zout zit in noten, maïs, aardappel en tortillachips, Pompoenpitten, Krakelingen en Gezouten crackers.

Sauzen. Kijk altijd goed op het etiket van sauzen zoals Barbecuesaus, Sojasaus, Marinades, Teriyaki saus, Steak saus   

Gemaksvoeding. Voorbeelden van gemaksvoeding met veel zout zijn onder andere  Diepvriesmaaltijden, Chili. Fastfood, Ramen noedels, Chinees eten, Voorgerechten, Droge soep mixen en Macaroni en kaas

Gepekelde voedingsmiddelen. Verschillende gepekelde voedingsmiddelen met een hoog zoutgehalte zijn onder andere Bacon, Olijven, Zuurkool, Lunch spek, Worst, Ham, Augurken, Zilt en varkensvlees.

Ingeblikte voedingsmiddelen. Voedsel in blik bevat vaak veel zout waaronder soepen, rundvlees voorgerechten, groenten in blik, tomatenproducten en groentesappen.

Ook zuivel kan veel zout bevatten zoals karnemelk, kaas en puddingmix.

Daarnaast zijn er alternatieven beschikbaar zoals zoutvervangers en light-zoutvervangers. 

Een zoutvervanger is gemaakt van kaliumchloride terwijl light-zoutvervangers gemaakt zijn van kaliumchloride en natriumchloride (zout). 

Het is goed om te weten dat zeezout wat betreft de bloeddruk en hartgezondheid niet gezonder is dan tafelzout. Of het roze of wit is en of kleine kristallen op juist vlokken heeft, Zout blijft nou eenmaal zout.

De bloeddruk gedurende de dag

Een paar uur voor het wakker worden zal de bloeddruk meestal beginnen met stijgen dat de hele dag door zal gaan. In de middag is er een piek in de bloeddruk.

In de late namiddag en avond zal de bloeddruk meestal gaan dalen en ‘s nachts is de bloeddruk meestal lager.

Take home message 

In de vroege uren begint de bloeddruk te stijgen, maar waarom is de ochtend bloeddruk hoger?

Het is normaal dat je bloeddruk rond het wakker worden gaat toenemen, maar als je ‘s ochtends een abnormaal hoge bloeddruk hebt is er sprake van ochtendhypertensie. Dit kan de kans op een hartaanval en beroerte kan verhogen.

Ochtendhypertensie kan veroorzaakt worden door bloeddrukverlagers. Mogelijke oorzaken zijn het nemen van kortwerkende geneesmiddelen terwijl je de langwerkende in zou moeten nemen, een te lage dosering of slechts een enkel geneesmiddel innemen terwijl je een combinatie in zou moeten nemen.

Houd ook rekening met andere oorzaken. Een hoge bloeddruk ontstaat meestal geleidelijk over vele jaren en in de meeste gevallen zal er geen oorzaak aangetoond worden. 

Verschillende onderliggende aandoeningen kunnen een hoge bloeddruk veroorzaken zoals schildklierproblemen, bijniertumoren, nierziekte, aangeboren hartafwijkingen, obstructieve slaapapneu, 

Het kan ook veroorzaakt worden door hoest- en verkoudheidsmiddelen, bepaalde pijnstillers, anticonceptiepillen, amfetaminen en cocaïne.

Houd ook rekening met de risicofactoren waaronder een teveel aan zout.

Een te hoge zoutinname kan een hoge bloeddruk, hartziekten en beroertes veroorzaken. Zout moet dus met mate geconsumeerd worden.