Waarom Zijn Ouderen Vaker Boos? 4 Oorzaken

Je hebt vast weleens te maken gehad met zogeheten oude zuurpruimen of ‘Karens’ die je meetrekken in hun boosheid en negativiteit, waardoor ze je vrolijke stemming bederven.

Oudere mensen worden namelijk sneller gefrustreerd, nerveus, geagiteerd, angstig of zelfs agressief.

Het is belangrijk om te begrijpen waar die boosheid vandaan komt, zodat je er in de toekomst beter mee om kunt gaan, en ook begrijpt waarom je zelf later ook zo zou kunnen reageren.

Dus, waarom zijn ouderen boos?

KORT ANTWOORD

Tijdens het ouder worden gebeuren er veel dingen waar je geen controle over hebt. Wanneer het einde van het leven in zicht komt, krijg je te maken met gezondheidsproblemen, het verlies van geliefden, eenzaamheid en geheugenverlies, wat allemaal een grote impact kan hebben.

Daarnaast kunnen ook dalende dopamineniveaus, afnemende oestrogeenspiegels, lichamelijke veranderingen, middelenmisbruik en symptomen van bijvoorbeeld dementie een rol spelen. Dementie kan ervoor zorgen dat dingen minder goed gaan, dat je het overzicht verliest en dat je je problemen niet goed aan anderen kunt uitleggen. Dit kan zeer frustrerend zijn en zelfs leiden tot agressief gedrag.

Het is dus zeer begrijpelijk dat ouderen soms boos kunnen zijn, en jij zou waarschijnlijk hetzelfde reageren als je in hun schoenen stond. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden en begrip te tonen voor elkaar.

Dit artikel legt uit welke persoonlijkheidsveranderingen vaak voorkomen naarmate je ouder wordt.

boze oudere man

Verandert je persoonlijkheid als je ouder wordt?

De eerste zes levensjaren zijn zeer bepalend voor iemands persoonlijkheid, maar kan dat veranderen naarmate je ouder wordt?

In de loop van de tijd kan je persoonlijkheid enigszins veranderen.

selfie van lachende mannen en vrouwenNaarmate je ouder wordt, is de kans groot dat je aardiger, meegaander en juist minder neurotisch wordt. Ook zullen veel mensen van middelbare leeftijd minder negatieve emoties ervaren.

De meest opvallende persoonlijkheidsveranderingen gebeuren meestal voor je 30e en na je 60e levensjaar, maar zelfs op je 70e kunnen nog merkbare veranderingen optreden.

Deze veranderingen hebben gelukkig geen invloed op je denkvermogen en suggereren dat je je individualiteit kunt behouden.

Bovendien hebben twee meta-analyses aangetoond dat persoonlijkheidstrekken over het algemeen stabiel blijven.

Typische persoonlijkheidsveranderingen als je ouder wordt

Gedurende ons hele leven veranderen onze persoonlijkheidskenmerken geleidelijk, maar wel op een systematische manier. Naarmate we ouder worden, zijn er enkele opvallende trends te zien.

Een van de opvallende veranderingen is dat we gewoonlijk gewetensvoller en meegaander worden naarmate de jaren verstrijken. Dit betekent dat we meer geneigd zijn om verantwoordelijkheid te nemen voor onze acties en rekening te houden met de gevoelens en behoeften van anderen. Bovendien worden we over het algemeen minder neurotisch, wat betekent dat we minder vatbaar zijn voor angst, nervositeit en stemmingswisselingen.

Wat betreft de “Donkere Triade” van persoonlijkheidstrekken – machiavellisme, narcisme en psychopathie – zien we vaak dat de niveaus hiervan afnemen naarmate mensen ouder worden. Dit betekent dat mensen minder geneigd zijn tot antisociaal gedrag, zoals criminaliteit en drugsgebruik, naarmate ze ouder worden.

Interessant is ook dat er een negatief en lineair verband is tussen leeftijd en het kenmerk van Openheid. Dit betekent dat naarmate mensen ouder worden, ze doorgaans minder open staan voor nieuwe ervaringen en ideeën.

Over het algemeen neemt neuroticisme ook af naarmate mensen ouder worden, maar er is een lichte toename te zien rond de leeftijd van 80 jaar. Dit betekent dat mensen over het algemeen minder vatbaar zijn voor angst en nervositeit naarmate ze ouder worden, maar dat er op zeer hoge leeftijd weer een kleine toename kan zijn van deze kenmerken.

Waarom zijn ouderen chagrijniger?

Ouder worden brengt vaak een scala aan emotionele uitdagingen met zich mee, waarbij oudere mensen kunnen merken dat ze meer gefrustreerd, nerveus, geagiteerd en angstig worden.

Veranderingen in Emotionele Toestand. Naarmate mensen ouder worden, kunnen ze een toename ervaren in gevoelens van frustratie, nervositeit, agitatie en angst. Dit kan te maken hebben met verschillende factoren die samenkomen.

Levensgebeurtenissen en Stress. Oudere mensen worden vaak geconfronteerd met een reeks uitdagingen en levensgebeurtenissen waar ze geen controle over hebben. Denk hierbij aan gezondheidsproblemen, het verlies van geliefden, eenzaamheid en geheugenverlies. Deze gebeurtenissen kunnen een enorme impact hebben op hun emotionele welzijn en bijdragen aan een negatievere gemoedstoestand.

Fysieke Veranderingen. Verschillende fysieke veranderingen die optreden naarmate men ouder wordt, kunnen ook van invloed zijn op de emotionele gezondheid. Dit omvat bijvoorbeeld dalende niveaus van dopamine, een neurotransmitter die geassocieerd wordt met gevoelens van plezier en beloning. Ook afnemende oestrogeenspiegels bij vrouwen en algemene lichamelijke veranderingen kunnen bijdragen aan een verhoogd gevoel van angst en frustratie.

Middelenmisbruik en Dementie. Sommige oudere mensen kunnen ook te maken krijgen met middelenmisbruik, wat kan leiden tot verhoogde spanningen en negatieve emoties. Bovendien kunnen symptomen van aandoeningen zoals dementie, waaronder geheugenverlies en cognitieve achteruitgang, bijdragen aan gevoelens van onrust en angst.

Al deze factoren kunnen bijdragen aan een toenemend gevoel van negativiteit en emotionele stress bij oudere mensen. 

Het is belangrijk om deze uitdagingen te erkennen en ondersteuning te bieden aan degenen die ermee te maken hebben, om hun emotionele welzijn te verbeteren en hen te helpen een betere kwaliteit van leven te ervaren.

Take home message

Ouder worden kan bij sommige mensen gepaard gaan met een toename van negatieve emoties zoals frustratie, nervositeit, agitatie en angst. 

Deze gevoelens kunnen worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder levensgebeurtenissen waar men geen controle over heeft, zoals gezondheidsproblemen, verlies van geliefden, eenzaamheid en geheugenverlies. 

Daarnaast spelen ook fysieke veranderingen en afnemende niveaus van neurotransmitters zoals dopamine en oestrogeen een rol, evenals de mogelijke effecten van middelenmisbruik en symptomen van aandoeningen zoals dementie.

Het is begrijpelijk dat deze uitdagingen kunnen leiden tot gevoelens van boosheid en frustratie bij ouderen, en het is belangrijk om hier begrip voor te tonen. 

Persoonlijkheidsveranderingen zijn ook een natuurlijk onderdeel van het ouder worden, waarbij mensen vaak gewetensvoller en meegaander worden, terwijl ze minder neurotisch worden. 

Deze veranderingen hebben over het algemeen geen invloed op het denkvermogen en suggereren dat men hun individualiteit kan behouden.

Het is geruststellend dat persoonlijkheidstrekken over het algemeen stabiel blijven, hoewel er opmerkelijke veranderingen kunnen optreden tussen de leeftijd van 30 en 60 jaar, en zelfs daarna. 

Deze veranderingen omvatten vaak een afname van negatieve emoties en een toename van meegaandheid en gewetensvolheid. 

Interessant genoeg neemt ook de neiging tot antisociaal gedrag af naarmate mensen ouder worden, terwijl openheid voor nieuwe ervaringen afneemt. 

Neuroticisme neemt over het algemeen af met de leeftijd, maar kan rond de leeftijd van 80 jaar licht toenemen.

Kortom, begrip tonen voor de uitdagingen waarmee ouderen worden geconfronteerd en zich bewust zijn van de natuurlijke veranderingen in persoonlijkheid die optreden met het ouder worden, is van groot belang. 

Voor meer informatie over dit onderwerp en andere veelgestelde vragen, nodig ik je uit om een kijkje te nemen op mijn YouTube-kanaal, waarin ik deze onderwerpen in slechts één minuut behandel.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Lindner, S., Aschwanden, D., Zimmermann, J., & Allemand, M. (2022). How do personality traits manifest in daily life of older adults?. European Journal of Ageing, 1-12.

Penders, K. A., Peeters, I. G., Metsemakers, J. F., & Van Alphen, S. P. (2020). Personality disorders in older adults: A review of epidemiology, assessment, and treatment. Current Psychiatry Reports, 22, 1-14.

Wertz, J., Israel, S., Arseneault, L., Belsky, D. W., Bourassa, K. J., Harrington, H., … & Caspi, A. (2021). Vital personality scores and healthy aging: Life-course associations and familial transmission. Social Science & Medicine, 285, 114283.