Iedereen raakt wel eens overbelast of overprikkelt waarbij je zenuwstelsel als het ware ontregeld raakt. Daarnaast kunnen je zintuigen ook overprikkelt raken. 

Als je last hebt van trillingen ga je al snel denken dat je zenuwstelsel ontregeld is. Maar wat zijn de symptomen hiervan?

Dit artikel vertelt je alle symptomen die je kan ervaren bij een overbelast zenuwstelsel, hoe je het kan verminderen en eventuele andere oorzaken.

Hoe een overbelast zenuwstelsel ontstaat 

In het dagelijkse leven kan er veel misgaan. Als je een foutje maakt op je werk krijgt je zenuwstelsel een adrenalinekick en schakelt het over op de vecht-of-vluchtreactie. 

Deze vecht-of-vluchtreactie is een overlevingsmechanisme dat van de oertijd afstamt. Erg handig als je voor een leeuw moet vluchten. 

Echter, dit systeem wordt al geactiveerd bij dagelijkse minirampen waar er zeker geen levensbedreigende gevaren zijn. 

Hoewel je lichaam veel kan verdragen, kunnen teveel adrenalinekicks en stress je zenuwstelsel overbelasten. 

Als je merkt dat je door de kleinste gebeurtenissen al ontregeld raakt is je zenuwstelsel mogelijk overbelast geraakt.

Symptomen van een ontregeld zenuwstelsel 

Overprikkeling. Een toestand van overprikkeling uit zich in uiteenlopende gedachten, sterke gevoelens, mentale, emotionele en fysieke spanning en innerlijke rusteloosheid. Hierdoor kan je zenuwstelsel op overdrive gaan waardoor het gevolgd wordt door vermoeidheid, uitputting, lusteloosheid en soms cynisme. Dit zijn ook wel symptomen van een burnout.

Naast je zenuwstelsel kunnen je zintuigen ook overbelast raken, dit wordt ook wel zintuiglijke overbelasting genoemd. 

Zintuiglijke overbelasting treedt op wanneer je zicht, reuk, gehoor, tast en smaak meer prikkels binnenkrijgen dan je hersenen aan kunnen. 

Als je hersenen deze input van informatie niet kunnen verwerken kan je ook in de vecht-of-vluchtmodus terechtkomen. Als gevolg kan je je zelfs paniekerig of onveilig voelen.

Zintuiglijke overbelasting wordt nog wel eens in de war gehaald met een eenvoudig gevoel van ergernis. Dit is echter anders. Het wordt ervaren als een overprikkeling of overweldiging dat je even niet kan beheersen.

De volgende prikkels en situaties kunnen deze zintuiglijke overbelasting veroorzaken:

1. drukke ruimtes
2. harde geluiden
3. drastische omgevingsveranderingen (licht, temperatuur)
4. wanneer de emoties hoog oplopen
5. verkeersdrukte 
6. intense geuren
7. kriebelende kleding
8. ongewenst lichamelijk contact

De volgende tekenen kunnen daarbij optreden: 

1. concentratieproblemen: moeite met concentreren
2. ongemak
3. fysiek ongemak, rusteloosheid
4. angst
5. irriteerbaarheid, extreme prikkelbaarheid of woede (uitbarstingen)
6. onvermogen om te ontspannen
7. driftbuien, met name bij kinderen 
8. stress of paniek
9. het bedekken van de oren om de input te blokkeren
10. hoge niveaus van opwinding
11. de triggers van de zintuiglijke overbelasting willen vermijden. 

Per persoon kunnen de triggers en symptomen verschillen, het is belangrijk dat je je bewust bent van deze symptomen. 

Zintuiglijke overprikkeling wordt vaker gezien bij mensen met autisme, gegeneraliseerde angst, posttraumatische stressstoornis, fibromyalgie en multiple sclerose.

Andere oorzaken

De meest voorkomende oorzaken van trillen (tremoren) zijn spiervermoeidheid, stress, te veel cafeïne, lage bloedsuikerspiegel en veroudering. In sommige gevallen kunnen er ook ernstige medische aandoeningen aan ten grondslag liggen. 

Zenuwbeschadiging. Trillingen kunnen ook ontstaan wanneer je centrale zenuwstelsel door een verwonding of ziekte of ander probleem beschadigt is geraakt. Dit wordt ook wel perifere neuropathie genoemd.

Tremor kan een symptoom zijn van verschillende neurologische aandoeningen, waaronder:

1. traumatisch hersenletsel
2. beroerte
3. multiple sclerose
4. neurodegeneratieve ziekten: aandoeningen waarbij delen van de hersenen aangetast worden, bv. ziekte van Parkinson

Overbelast zenuwstelsel herstellen 

Hier wil je natuurlijk zo snel mogelijk van herstellen zodat toekomstige spanningen of tegenslagen weer kan hebben. 

Naast de praktische oefeningen is het belangrijk dat je je somatische (lichamelijke) intelligentie versterkt. 

Door te begrijpen hoe het precies ontstaat en door bewust te worden hoe je lichaam op gevaren reageert kan je toekomstige overbelasting tegengaan. 

Er is namelijk een mismatch tussen het gevaar het gevoel/ stress dat daarop volgt. Als je je hier bewust van bent kan de lichamelijke reactie op de desbetreffende prikkel veranderen.

Aanrakingen. De natuur heeft mooie systemen bedacht waar je gemakkelijk gebruik van kunt maken. Fysieke aanrakingen zijn een teken dat zowel jij als de situatie in orde is. Dit creëert een gevoel van veiligheid waardoor je je zenuwstelsel kan ontlasten. Massages kunnen enorm helpen.

Diep zuchten. Veel mensen zijn zich er niet van bewust dat je met een diepe zucht je op een natuurlijk wijze de spanning in zowel je lichaam als hersenen kan loslaten en daarmee je zenuwstelsel kan herstellen. Leg daarom de focus op een langere uitademing, oftewel een diepe zucht. 

Ademhalen. Bij het inademen krijg je energie terwijl je bij de uitademing tot rust komt. Wanneer dit uit balans is kan bijvoorbeeld hyperventilatie ontstaan. Neem daarom even rustig de tijd om de natuurlijk ademhalingscycli te doorlopen of probeer een aantal meditatie-oefeningen . 

Beweging. Je zenuwstelsel is nauw verbonden met je lichaamshouding. Hier kan je gebruik van maken door de tegenovergestelde houding aan te nemen wanneer je je bijvoorbeeld nerveus of bang voelt. Neem in die situaties een trotse zelfverzekerde houding aan. Yoga kan hier ook bij helpen. 

Het is belangrijk dat je begrijpt wat de externe oorzaak is. Stel dat het ligt aan een hoge werkdruk dan is het essentieel om hier verandering in te brengen. 

Hoe lastig het ook is, geef bij de manager of vetrouwenspersoon aan dat de werkdruk te hoog is zodat zij hier wat aan kunnen doen voordat het te laat is. 

Take home message 

Wanneer je zenuwstelsel overbelast of ontregeld raakt kunnen symptomen zoals trillen optreden. Stress en spiervermoeidheid zijn veelvoorkomende oorzaken van trillen. 

Gelukkig kan je op een aantal natuurlijke manieren je zenuwstelsel als het ware ontlasten. Door goed adem te halen, diep te zuchten, te bewegen en met aanrakingen kan je het zenuwstelsel kalmeren.

Het is belangrijk dat je je triggers in kaart brengt die het overbelaste zenuwstelsel in eerste instantie veroorzaakt hadden. Hiermee kan je het in de toekomst mogelijk voorkomen en ben je beter voorbereid.