Als je minder plast dan dat je gewend bent ga je je al snel afvragen hoe dat precies kan. 

Dus waarom plas je minder?

Dit artikel vertelt je waarom je als man weinig kan plassen, veelvoorkomende oorzaken inclusief oplossingen.

8 Oorzaken van verminderde urineproductie bij mannen

Een verminderde urineproductie wordt ook wel oligurie genoemd. Er is sprake van oligurie wanneer je dagelijkse urineproductie minder dan 400 ml bedraagt. Als je dagelijks minder dan 50 milliliter plast is er sprake van anurie. 

Sommige symptomen worden nog wel eens door elkaar gebruikt zoals weinig plassen, kleine hoeveelheden plassen, een zwakke urinestraal of het op gang komen van plassen. Daarom zullen we een breed scala aan oorzaken bespreken.

1. Uitdroging

De meest voorkomende oorzaak van weinig plassen is uitdroging.

Als je weinig water drinkt, als je ziek bent (diarree of braken) of in hete weersomstandigheden kan je uitgedroogd raken. 

Je lichaam zal dan meer vocht gaan vasthouden. In het geval van uitdroging zal de urine donkerder en geconcentreerder zijn. 

Door uitdroging kan de bloedtoevoer naar de nieren ook afnemen waardoor er vervolgens weer een lagere urineproductie is.

2. Prostaatvergroting

Als je vaak naar het toilet moet maar weinig plast is er mogelijk sprake van prostaatvergroting. Hierbij belemmert de prostaat de doorgang van de urine waardoor het er in kleine beetjes uitkomt. 

De meeste oude mannen hebben last van een zwakke urinestraal, nadruppelen en het op gang komen van de urinestraal. 

De meest voorkomende oorzaak is een vergrote prostaat dat vaak veroorzaakt wordt door goedaardige prostaat vergroting. De prostaat kan ook ontstoken zijn (prostatitis).

3. Geneesmiddelen

Sommige medicijnen zoals bloeddrukverlagende medicijnen (bijvoorbeeld ACE-remmers), NSAID′s (Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen) en verschillende antibiotica kunnen de urineproductie verlagen.

4. Nierfalen

Een verminderde urineproductie dat niet verklaard kan worden door uitdroging, kan een teken zijn van een ernstig onderliggend gezondheidsprobleem.

Je nieren vervullen meerdere functies waaronder het filteren het bloed, reguleren van de bloeddruk en het uitscheiden van afvalstoffen.

Als je weinig plast terwijl je juist veel water drinkt werken de nieren mogelijk niet goed. Zo kan acuut nierfalen tot oligurie leiden. 

Weinig tot geen urineproductie kan veroorzaakt worden door nierfalen. In deze situatie vindt er geen regulatie meer plaats van de elektrolyten en het vocht. De afvalstoffen kunnen dan ook niet meer uitgescheiden worden. 

Chronisch nierfalen kan in de loop van de tijd veroorzaakt worden door hypertensie of gecontroleerde diabetes.

Als de nieren beschadigd raken kan deurineproductie aangetast worden. Oorzaken hiervan zijn door bijvoorbeeld een operatie, langdurige prostaataandoeningen of een eerdere ziekte.

Als je een chronische nieraandoening hebt kan je meer vocht gaan vasthouden waardoor de bloeddruk hoger wordt en de benen opzwellen.

Verschillende aandoeningen kunnen de bloedtoevoer van de nieren belemmeren. Wanneer de nieren (niertubuli) te weinig bloed krijgen kan er tubulaire necrose optreden. Hierdoor kan de nier efficiëntie aangetast worden.

5. Lage bloeddruk

Door een chronisch verlaagde bloeddruk kan de bloedtoevoer naar de nieren afnemen waardoor de urineproductie lager wordt. Het gaat dus niet om een tijdelijke bloeddrukverlaging. 

Gelukkig komt het niet vaak voor. Oorzaken hiervan zijn ernstige uitdroging, hartfalen, bloeding, een lager circulerend bloedvolume, een verlaagde cardiac output, sepsis of toegenomen systemische ontstekingsreacties. 

6. Trauma of infectie

Dit zijn minder voorkomende oorzaken van oligurie. Bij een zwaar trauma of als je lichaam in shock raakt zal de doorbloeding naar de organen afnemen. Hierdoor zal de urineproductie ook dalen.

7. Trage urinestraal

Een trage urinestraal kan onder andere veroorzaakt worden door frequente urineweginfecties, een verstopping van de urinewegen, neurogene blaasfunctiestoornissen of prostaat- of blaaskanker.

8. Niet kunnen plassen

Niet kunnen plassen wordt ook wel urineretentie genoemd. Dit kan veroorzaakt worden door:

1. ruggenmergletsel
2. prostaatvergroting
3. een zenuwaandoening
4. infectie
5. medicatie
6. operatie
7. urethrale vernauwing
8. constipatie
9. blaassteen
10. rectocele
11. cystocele

Wanneer naar de dokter?

Wat voor oorzaak je ook vermoed, als je minder plast moet je altijd langs de dokter gaan. 

Zo kan een verstopte urineweg van oligurie snel overgaan tot anurie. Zonder behandeling kunnen de nieren beschadigd raken. 

Als de urineproductie is afgenomen in combinatie met een licht gevoel in het hoofd, snelle pols of duizeligheid moet je direct een arts bellen.

Door de juiste oorzaak te achterhalen kan de arts de geschikte behandeling instellen. Houd bij hoeveel je precies plast, hoeveel je drinkt en of de urineproductie toeneemt als je meer drinkt.

Oplossingen weinig plassen man

De behandeling is afhankelijk van de precieze oorzaak.

Uitdroging. Als je bent uitgedroogd zal je meer vocht en elektrolyten moeten gaan drinken. In ernstige gevallen moet je aan een vochtinfuus gelegd worden. Hierbij wordt er een slang via een ader in je arm of hand aangebracht.

Prostaatvergroting. Mannen met goedaardige prostaatvergroting kunnen de urineproductie onder andere verhogen door actief te blijven en met behulp van dubbele urinelozing. Hierbij blijf je na het plassen nog even wachten om om meer urine te legen. De extra minuten helpen je blaasspieren te ontspannen.  

Om de serieuze aandoeningen niet te missen is het dus verstandig om naar een arts te gaan zodat je de medische aandacht krijgt die je verdient.

Take home message

Het valt snel op als je minder plast dan gewoonlijk. Hoe kan dit veroorzaakt worden? Kortom, hoe kan een man weinig plassen?

De meest voorkomende oorzaak van een verminderde urineproductie is uitdroging door bijvoorbeeld een te lage vochtinname of ziekte (braken, diarree).

Het kan ook ontstaan door een vergrote prostaat, urinewegobstructie, bepaalde geneesmiddelen en nierfalen. 

Een uitdroging is gemakkelijk te behandelen terwijl er meer komt kijken bij een medische aandoening.

Ga naar de dokter en zorg er in ieder geval voor dat je goed gehydrateerd bent.