Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Het zeewater zit vol met microplastics en andere vormen van vervuiling. Zo wordt er zelfs radioactief afval in gedumpt.
Betekent dit dan dat zeewater radioactief kan zijn? Dus wat is de zeewater radioactiviteit?
KORT ANTWOORD
In het zeewater zit een kleine hoeveelheid radioactieve elementen. Het zeewater is daarom dus licht radioactief. Deze radioactieve elementen ondergaan een spontaan verval waarbij er energie, deeltjes en een dochterkern (restant) vrijkomen. De oceaan bevat dus natuurlijk radioactieve isotopen. Daarnaast wordt er ook radioactief afval in de zee gedumpt en zijn er in het verleden radioactieve proeven in de zee uitgevoerd.
Dit artikel vertelt de zeewater radioactiviteit en wat de meest radioactieve oceaan is.
Radioactief zeewater door kernwaterproeven
In de jaren ‘60 zijn er veelvuldig kernwapenproeven uitgevoerd in zee waarvan de overblijfselen nog steeds meetbaar zijn.
Kernwapenproeven hebben wereldwijd voor een neerslag van maar liefst 2.566.087×10^15 Bq gezorgd, en restanten daarvan zullen niet snel verdwijnen.
De meest radioactieve oceaan
De meest radioactieve zee ter wereld is de Ierse zee. Hoe schandalig het ook klinkt, elke dag wordt er door fabrieken zo’n 9 miljoen liter afval in de Ierse zee gedumpt.
In het noordelijk deel van de Stille Oceaan en Atlantische Oceaan is op meer dan 50 plekken laagactief afval gestort. Er is geen hoogactief afval gestort.
Zeewater en radioactiviteit
- Bronnen van radioactiviteit: Naast de radioactieve elementen die van nature in zeewater aanwezig zijn, zijn er andere bronnen van radioactiviteit. Deze omvatten niet alleen kernwapenproeven, maar ook nucleaire ongevallen, zoals de ramp in Fukushima in 2011. Dergelijke gebeurtenissen kunnen de radioactieve niveaus in zeewater verhogen.
- Metingen en regelgeving: Overheden en internationale organisaties voeren regelmatig metingen uit om de radioactiviteit in zeewater te controleren. Er zijn grenswaarden vastgesteld om de veiligheid van het zeewater en het leven in de oceaan te waarborgen. Deze regelgeving is bedoeld om ervoor te zorgen dat radioactieve stoffen in zeewater geen significante gezondheidsrisico’s vormen voor mensen en het milieu.
- Verspreiding en verdunning: Zeewater is enorm en radioactieve stoffen die in de oceaan worden gedumpt, worden vaak sterk verdund en verspreid, waardoor de impact op de totale radioactiviteit beperkt blijft. Toch kunnen lokale ecosystemen en nabijgelegen kustgebieden gevoeliger zijn voor verhoogde niveaus van radioactiviteit.
- Effecten op de gezondheid: Langdurige blootstelling aan hoge niveaus van radioactiviteit kan schadelijk zijn voor zowel mensen als het mariene leven. Het kan leiden tot mutaties, genetische schade en andere gezondheidsproblemen. Het is echter belangrijk op te merken dat de natuurlijke niveaus van radioactiviteit in zeewater over het algemeen zeer laag zijn en geen significante bedreiging vormen voor de gezondheid van de mens.
Gevolgen van radioactief zeewater
In het milieu komen radioactieve stoffen in:
- water
- lucht
- mensen
- oppervlakken
- bodem
- dieren
- gebouwen
- planten
Op verschillende manieren kan er radioactieve besmetting plaatsvinden. Het kan op een persoon zelf terechtkomen of op een voorwerp van een persoon.
Straling kan ook de oceaandieren schaden:
- dood door mutaties in de nakomelingen
- radioactief materiaal in de voedselketen
Water kan wel radioactiviteit tegenhouden
Een 7 centimeter dikke waterlaag kan de ioniserende straling halveren. Dit blijkt uit een rapport uit 1977. De rest wordt gematigd tot niet-ioniserende energieniveaus en wordt opgevangen.
Take home message
Overal is er nucleaire straling. Straling ontstaat wanneer een onstabiele atoomkern vervalt omdat het niet genoeg bindingsenergie heeft.
Van natuurlijk en spontaan verval tot het lozen van radioactief afval en de overblijfselen van kernwaterproeven, ook het zeewater is licht reactief.
