Als je ziek bent, verwacht je juist een hoge temperatuur. Dus hoe kan het dan dat je een lage temperatuur hebt? Dus wat is de oorzaak van ziek en lage temperatuur?
KORT ANTWOORD
Door infectie of ziekte kun je een lage temperatuur krijgen. Zo kan bijvoorbeeld een longontsteking de temperatuur verlagen, met name bij ouderen die een verzwakte afweer hebben.
Bovendien kan onderkoeling een complicatie zijn van een ernstige infectie (sepsis). Bij sepsis heeft de infectie de ontstekingsreactie en organen verstoord. Bij tekenen van sepsis moet je direct medische hulp zoeken.
De lichaamstemperatuur kan ook van nature lager zijn, bijvoorbeeld door het ouder worden. Een te lage lichaamstemperatuur kan echter op een gezondheidsprobleem duiden.
Tot slot zou de meting ook incorrect uitgevoerd kunnen zijn. Er zijn dus verschillende oorzaken van een ziek en lage temperatuur.
Dit artikel vertelt je de mogelijke oorzaken van een lage temperatuur en wanneer de temperatuur kan fluctueren.
Lage temperatuur
Hier zijn nog een aantal oorzaken van een lage lichaamstemperatuur:
1. Hypothyreoïdie: Een trage werking van de schildklier kan leiden tot een lage lichaamstemperatuur. De schildklier is verantwoordelijk voor de productie van hormonen die de stofwisseling reguleren, dus een verminderde werking ervan kan leiden tot een verlaagde lichaamstemperatuur.
2. Onderkoeling (exogene factoren): Blootstelling aan koude temperaturen zonder de juiste bescherming kan leiden tot onderkoeling, wat resulteert in een lage lichaamstemperatuur. Dit kan gebeuren tijdens extreme weersomstandigheden of in situaties waarin iemand langdurig aan koude omstandigheden wordt blootgesteld.
3. Anorexia nervosa: Personen die lijden aan anorexia nervosa, een eetstoornis gekenmerkt door een obsessie om gewicht te verliezen, kunnen een lage lichaamstemperatuur hebben als gevolg van ondervoeding en een vertraagd metabolisme.
4. Addison-crisis: Een acute bijnierinsufficiëntie, bekend als een Addison-crisis, kan optreden als de bijnieren onvoldoende cortisol produceren. Een van de symptomen kan een lage lichaamstemperatuur zijn.
5. Onderliggende medische aandoeningen: Verschillende medische aandoeningen kunnen leiden tot een verminderde lichaamstemperatuur, waaronder leverfalen, nierfalen, bloedarmoede en bepaalde infecties.
6. Medicatie: Sommige medicijnen, zoals bepaalde pijnstillers, antidepressiva of medicatie voor hoge bloeddruk, kunnen de lichaamstemperatuur verlagen als bijwerking.
7. Alcohol- of drugsgebruik: Overmatig alcohol- of drugsgebruik kan de lichaamstemperatuur verlagen, vooral in gevallen van intoxicatie of vergiftiging.
8. Hormonale veranderingen: Hormonale schommelingen, zoals tijdens de menstruatiecyclus bij vrouwen, kunnen tijdelijk leiden tot een lichte daling van de lichaamstemperatuur.
Het is belangrijk op te merken dat een lage lichaamstemperatuur vaak een teken kan zijn van een onderliggend gezondheidsprobleem dat medische aandacht vereist.
Oorzaken lage temperatuur
Een iets lagere lichaamstemperatuur kan ook normaal zijn. Het is dus niet altijd een probleem.
De lichaamstemperatuur kan om verschillende redenen lager zijn:
- oudere leeftijd (door vetverlies)
- metabolische veranderingen
- hormonale veranderingen
- gebruik van bepaalde medicijnen
- natuurlijke dagschommelingen (hierover later meer)
Medische aandoeningen die een lage lichaamstemperatuur kunnen veroorzaken:
- laag bloedsuiker
- traag werkende schildklier
- een probleem met de doorbloeding
- infecties
- zenuwstelselaandoeningen ( beroerte, ruggenmergletsel, multiple sclerose, ziekte van Parkinson)
- sepsis
Overige oorzaken:
- blootstelling aan kou
- een operatie waarbij de lichaamstemperatuur bewust verlaagt kan worden (hiermee kan weefselschade juist voorkmoen worden)
- onderkoeling (als je bijvoorbeeld in een bevroren meer bent gevallen)
Normale lichaamstemperatuur
De normale gemiddelde lichaamstemperatuur bedraagt 37°C, met een range tussen de 36.5 en 37°C.
Door ons circadiaans dag- en nachtritme kan deze temperatuur met 0.5 °C schommelen.
Je lichaamstemperatuur is ’s morgens rond 04:00 het laagst en ’s avonds tussen 16.00 en 18.00 uur het hoogst.
Bij een temperatuur tussen 37.5 en 38°C wordt er gesproken van een verhoging. Dit betekent niet noodzakelijkerwijs dat het pathogeen is. Zo kunnen externe factoren en activiteiten ook je lichaamstemperatuur beïnvloeden.
Bij een temperatuur hoger dan 38°C dat veroorzaakt wordt door een ziekteverwekker, wordt er gesproken van koorts.
Verschillende lichaamsdelen leveren net iets andere temperatuurmetingen. De normale lichaamstemperatuur per lichaamsdeel is:
Methode | Temperatuur |
Mond | 36.8 °C |
Oksel | 36.5 °C |
Anus, vagina en oor | 37.5 °C |
Waarom de lichaamstemperatuur varieert
Verschillende dingen, omstandigheden en lichamelijke veranderingen kunnen de lichaamstemperatuur beïnvloeden:
- Dag en nachtritme (gaat regelmatig met ongeveer 0,5 °C op en neer)
- Honger
- Slaperigheid
- Menstruatie (vanwege de hormonen)
- Orale temperatuur (drinken, roken, kauwen, en ademen)
- Seizoenen
- Fitheid (fitte mensen hebben grotere dagelijkse temperatuur variaties)
- Leeftijd
- Caloriebeperking
- Slaapstoornissen
- Eten of drinken
- Kleding
- Lichamelijke inspanning
- Alcohol
- Opgewonden gevoel
Oorzaken van verhoging
Verhoging is een lichaamstemperatuur tussen 37.5 en 38 °C. Een verhoging is niet altijd pathogeen.
Oorzaken van een verhoogde lichaamstemperatuur zonder koorts:
- lichamelijke activiteit
- uitdroging
- vochtige omgeving: je lichaam kan niet goed afkoelen
- gekruid voedsel
- ovulatie
- stress en angst
Take home message
Infectie en koorts gaan vaak hand in hand, maar kun je ook een zieke lage temperatuur hebben?
Ook ziekte en infecties kunnen de lichaamstemperatuur verlagen. Zo kan een longontsteking voor een lage lichaamstemperatuur zorgen, met name bij ouderen waarvan het immuunsysteem verzwakt is.
Als je het voortdurend koud hebt en de lichaamstemperatuur constant laag is, kun je het beste langs je huisarts gaan. De dokter kan de oorzaak achterhalen en jou het beste helpen.
Over Diederik
Bronnen
Geneva, I. I., Cuzzo, B., Fazili, T., & Javaid, W. (2019, April). Normal body temperature: a systematic review. In Open forum infectious diseases (Vol. 6, No. 4, p. ofz032). US: Oxford University Press.
Obermeyer, Z., Samra, J. K., & Mullainathan, S. (2017). Individual differences in normal body temperature: longitudinal big data analysis of patient records. Bmj, 359.
Lu, S. H., & Dai, Y. T. (2009). Normal body temperature and the effects of age, sex, ambient temperature and body mass index on normal oral temperature: a prospective, comparative study. International journal of nursing studies, 46(5), 661-668.
Diamond, A., Lye, C. T., Prasad, D., & Abbott, D. (2021). One size does not fit all: Assuming the same normal body temperature for everyone is not justified. Plos one, 16(2), e0245257.