Ademhalingstherapie: Ultieme Beginnersgids

We ademen 17.000 keer per dag. Echter, tussen de 30% en 50% van de mensen ademt niet op de juiste manier. 

Dit kan leiden tot een scala aan gezondheidsproblemen, van chronische stress en angst tot slaapstoornissen en minder energie. 

Gelukkig kun je met ademhalingstherapie je ademhaling corrigeren en daarmee je algehele welzijn verbeteren.

Het kan zelfs de effectiviteit van andere behandelingen versterken, zoals psychotherapie of medicijnen.

Bovendien zijn er ook specifieke technieken waarmee luchtwegvernauwing bij COPD en astma verminderd kan worden.

In dit artikel vertel ik alles over ademhalingstherapie, wat het precies is, de gezondheidsvoordelen, wat je allemaal kan verwachten, inclusief het kostenplaatje.

twee vrouwen en 1 man zitten binnen en doen ademhalingstherapie

Wat houdt ademhalingstherapie in?

Ademhalingstherapie draait allemaal om bewuster en beter ademen. We ademen de hele dag door, maar we denken er vaak niet bij na. 

Zo krijgen we elke dag maar liefst 11.000 liter lucht binnen. Helaas hebben veel mensen verkeerde ademhalingspatronen zoals een snelle en oppervlakkige borstademhaling.

Ademhalingstherapie maakt jou hier bewust van en leert je hoe je op een meer correcte en doordachte manier kan ademen. 

En dit kan je gezondheid aanzienlijk beïnvloeden. Je ademhaling is namelijk veel meer dan alleen zuurstof inademen en koolstofdioxide uitademen. 

Het heeft invloed op je stressniveau, je energieniveau en zelfs op hoe goed je slaapt.

Weetje

Wist je dat je longen ongeveer 2.400 kilometer aan luchtwegen bevatten?

Door je ademhaling met verschillende technieken te optimaliseren, kun je allerlei gezondheidsproblemen aanpakken.

Ademhalingstherapie is dus een soort gereedschapskist vol met ademhalingstechnieken.

Het is een natuurlijke en holistische benadering van welzijn, en het mooie is dat je het zelf kunt leren en toepassen in je dagelijks leven.

Een aantal technieken en aspecten die je zou kunnen leren binnen ademhalingstherapie:

illustratie van zittende vrouw die buikademhaling doet1. Buikademhaling. Een van de basisprincipes is het aanleren van buikademhaling, ook wel diafragmatische ademhaling genoemd. In plaats oppervlakkig vanuit je borst adem je juist diep met je middenrif. Dit verbetert de zuurstofopname en vermindert stress. Wist je dat je middenrif (diafragma) maar liefst 80% van de ademhaling verricht? Daarom is het de meest efficiënte manier van ademen.

2. Ademhalingsoefeningen. Je kunt specifieke ademhalingsoefeningen leren om te ontspannen, energie te krijgen, stress te verminderen of beter te slapen. Zo kunnen langzame en diepe ademhalingsoefeningen je zenuwstelsel kalmeren terwijl snelle ademhalingsoefeningen zoals gecontroleerde hyperventilatie juist je zenuwstelsel activeren en je meer energie geven.

zittende vrouw doet buikademhaling binnen3. Mindfulness en meditatie. Ademhalingstherapie kan mindfulness- en meditatie technieken integreren, waarbij je je bewust wordt van je ademhaling en leert om in het hier en nu te zijn. Als je gedachten afdwalen keer je terug naar je ademhaling als ankerpunt.

4. Ademhaling in stressvolle situaties. Je leert technieken om je ademhaling tijdens stressvolle momenten onder controle te houden.

5. Ademhaling voor slaap. Specifieke ademhalingsoefeningen kunnen helpen om je geest tot rust te brengen en beter in slaap te vallen. Zo zijn er technieken waarmee je in een paar minuten in slaap kunt vallen.

Ademhalingstherapie helpt je dus om verkeerde ademhalingspatronen te corrigeren en ademhaling te optimaliseren.

Waarom ademtherapie?

Ademtherapie kan je gezondheid op meerdere gebieden verbeteren:

vrouw doet buiten een ademhalingsoefening tegen stress1. Stressvermindering. Als je gestrest bent, adem je vaak snel en oppervlakkig. Dit activeert je “vecht-of-vlucht”-reactie. Diepe en langzame ademhalingsoefeningen, zetten je lichaam in een ontspanningsmodus. Dit vermindert het stresshormoon cortisol en geeft je een kalmer gevoel.

2. Verbetering van de slaap. Bij slapeloosheid is je geest vaak overactief. Ademhalingsoefeningen kunnen de ontspanningsreactie activeren en je geest kalmeren. Diep en langzaam ademen verlaagt je hartslag, ontspant je spieren en leiden je af van stressvolle gedachten waardoor je makkelijker in slaap kunt vallen.

3. Meer energie. Diep ademhalen verhoogt de zuurstoftoevoer naar je cellen. Zuurstof is nodig voor energieproductie in je lichaam. Door efficiënter te ademen, krijgen je cellen meer zuurstof, wat leidt tot een hoger energieniveau.

zittende jonge vrouw doet ademhalingsoefening4. Emotionele balans. Ademhalingsoefeningen stimuleren de afgifte van endorfines, oftewel de “gelukshormonen”. Dit verbetert je stemming en helpt je kalm te blijven. Diepe ademhaling vermindert ook de activiteit in de amygdala, het deel van de hersenen dat betrokken is bij angstreacties.

5. Verbetering van de algehele gezondheid. Diep ademhalen versterkt de ademhalingsspieren, wat leidt tot een efficiëntere werking van de longen en een betere zuurstofuitwisseling. Het vermindert ook de belasting op het hart, waardoor het hart minder hard hoeft te werken.

Welke therapie voor ademhaling?

Er zijn verschillende ademhalingstherapieën en benaderingen:

Ademhalingsfysiotherapie. Ademhalingsfysiotherapie omvat diepe ademhalingsoefeningen om de longfunctie te verbeteren, hoesttechnieken waarmee je slijm in de luchtwegen effectiever kunt opruimen, en specifieke oefeningen om het uithoudingsvermogen van de ademhalingsspieren te vergroten.

Buteyko-ademhalingstherapie. Bij Buteyko-ademhalingstherapie beoefen je ondiepe ademhalingsoefeningen om hyperventilatie te verminderen. Daarnaast leer je bewuste ademstops toe te passen, waardoor je de normale ademhalingsfrequentie herstelt en de zuurstof-koolstofdioxidebalans in het lichaam normaliseert.

Pranayama (yoga-ademhaling). Pranayama, ook wel ‘breath control’ genoemd, omvat verschillende ademhalingsoefeningen, zoals diepe buikademhaling, waarbij de buik uitzet tijdens inademing en krimpt tijdens uitademing, snelle vuurademhaling om energie op te wekken, en kalmerende ademhaling met langzame, diepe ademhaling om te ontspannen.

Mindfulness ademhalingstherapie. Binnen mindfulness ademhalingstherapie richt je je volledige aandacht op je ademhaling, en probeer je meer in het hier en nu te zijn. Je leert ook omgaan met gedachten en emoties die opkomen tijdens de ademhalingsoefeningen, met de nadruk op acceptatie en bewustzijn van die gedachten. Je veroordeelt de gedachten niet en keert vervolgens terug naar je ademhaling.

Zanger- of sprekersademhalingstherapie. Zanger- of sprekersademhalingstherapie omvat diepe ademhalingstraining om de capaciteit van de longen te vergroten. Je leert technieken om de controle en stabiliteit van je adem te verbeteren en beheersen om zo de stem te ondersteunen en te projecteren.

Elke techniek heeft specifieke toepassingen en voordelen. Een gekwalificeerde therapeut kan je helpen bij het kiezen van de juiste technieken.

5 Technieken en toepassingen (tabel)

Hier is een korte tabel met verschillende vormen van ademhalingstherapie, en de problemen waarvoor ze gebruikt kunnen worden:

Ademhalingstherapie Technieken Toepassingen
Ademhalingsfysiotherapie Ademhalingsoefeningen Astma, COPD, taaislijmziekte
Buteyko-therapie Hyperventilatie reductie, ondiepe ademhaling Astma, hyperventilatie
Pranayama (yoga-ademhaling) Diepe buikademhaling, kalmerende ademhaling Algemeen welzijn, stressvermindering
Mindfulness ademhalingstherapie Aandachtsgerichte ademhaling, omgaan met stress en emoties Stressvermindering, emotioneel welzijn
Zanger- of sprekersademhalingstherapie Diepe ademhaling, ademsteun, controle over ademstoten Verbetering van de zang- en spreekstem, stemproblemen

Dit is een beknopt overzicht. Houd er rekening mee dat therapeuten specifieke aanpassingen kunnen maken op basis van jouw individuele behoeften en doelen.

Waar valt ademhalingstherapie onder?

Ademhalingstherapie valt onder complementaire en alternatieve geneeskunde (CAM), wat betekent dat het een aanvullende benadering is naast reguliere medische behandelingen. 

Het doel van ademhalingstherapie is om de ademhaling te verbeteren en daarmee het algemene welzijn te bevorderen. 

Deze vorm van therapie wordt ook wel gezien als een onderdeel van holistische gezondheidszorg, waarbij niet alleen specifieke symptomen worden behandeld, maar waarbij het algeheel gevoel van welzijn met een betere ademhaling wordt bevorderd.

In sommige gevallen kan ademhalingstherapie deel uitmaken van reguliere medische behandelingen, zoals bij ademhalingsfysiotherapie voor mensen met ademhalingsproblemen. 

Andere vormen van ademhalingstherapie worden vaak buiten de reguliere medische praktijk aangeboden en worden uitgevoerd door gekwalificeerde therapeuten als een vorm van complementaire en alternatieve geneeskunde.

Wat doet een Ademtherapeut?

Een ademtherapeut helpt je bewust te ademen en leert je technieken die de ademhaling kunnen optimaliseren.

Over het algemeen werken ademtherapeuten met mensen die ademhalingsproblemen hebben of met mensen die gewoon hun ademhaling effectiever willen maken voor een betere algehele gezondheid.

Sommige ademtherapeuten richten zich specifiek op het behandelen van ademhalingsproblemen, zoals astma of COPD, en ze kunnen ademhalingsoefeningen aanbieden om de ademhalingsspieren te versterken en ademhalingsmoeilijkheden te verminderen.

Anderen kunnen zich concentreren op stressvermindering en emotioneel welzijn door middel van mindfulness-ademhalingstechnieken.

Wat kost ademhalingstherapie?

Gemiddeld kunnen de kosten voor een ademsessie variëren van €40 tot €80. De kosten zijn afhankelijk van de specifieke therapeut, de locatie en het type therapie dat wordt aangeboden. 

Verzekeringsdekking. In sommige gevallen kan ademhalingstherapie door de basiszorgverzekering vergoed worden, vooral als het door een erkende fysiotherapeut of oefentherapeut wordt uitgevoerd.

Sessiepakketten. Sommige therapeuten bieden sessiepakketten aan tegen een lager tarief. Deze pakketten kunnen voordeliger zijn dan losse sessies, en de prijzen kunnen variëren afhankelijk van de duur van het pakket en de aard van de therapie.

Take home message

Ademhalingstherapie omvat diverse technieken, zoals ademhalingsfysiotherapie voor ademhalingsproblemen, Buteyko-therapie om een gezonde ademhaling te herstellen, Pranayama voor fysieke en mentale gezondheid, mindfulness ademhaling voor stressvermindering, en zanger- of sprekersademhaling voor stemgebruikers.

Het is geschikt voor mensen met verschillende behoeften, zoals ademhalingsproblemen, stress, of de wens om hun ademhaling te verbeteren. 

De kosten voor een ademhalingssessie variëren, en sommige ziektekostenverzekeringen kunnen dit vergoeden. Gemiddeld ligt de prijs tussen de €40 en €80 per sessie.

Ademhalingstherapie is dus bedoeld om je ademhaling en welzijn te verbeteren. 

Neem contact op met een therapeut voor specifieke informatie en om te bepalen welke aanpak het beste bij jou past.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Jayawardena, R., Ranasinghe, P., Ranawaka, H., Gamage, N., Dissanayake, D., & Misra, A. (2020). Exploring the therapeutic benefits of pranayama (yogic breathing). a systematic review. International journal of yoga, 13(2), 99.

Barrow, A., & Pandit, J. J. (2017). Lung ventilation and the physiology of breathing. Surgery (Oxford), 35(5), 227-233.

Hopper, S. I., Murray, S. L., Ferrara, L. R., & Singleton, J. K. (2019). Effectiveness of diaphragmatic breathing for reducing physiological and psychological stress in adults. a quantitative systematic review. JBI Evidence Synthesis, 17(9), 1855-1876.