Darmflora is een hot topic en je hebt ongetwijfeld Lactobacillus op reclames voorbij zien komen. Echter, de meeste mensen weten niet wat Lactobacillus doet of hoe het precies werkt.

Je darmen bevatten triljoenen bacteriën, die allemaal dagelijkse functies uitvoeren waar je je niet bewust van bent. 

Voor een optimale darmgezondheid is Lactobacillus cruciaal. Lactobacillus staat ook wel bekend als de melkzuurbacteriën. 

Wellicht heb je ergens over Lactobacillus gelezen en vraag je je nu af wat precies de invloed is op de darmflora. Kortom, welke rol speelt Lactobacillus in de darmflora?

Lactobacillus is een belangrijk lid van je darmmicrobioom. Lactobacillen produceren melkzuur en antimicrobiële stoffen, waardoor schadelijke bacteriën de darmen niet kunnen koloniseren. Bovendien zorgt lactobacillus ervoor dat de darmwandbekleding intact blijft. Lactobacillus beschermt je samen met andere bacteriële tegenhangers tegen chronische ziekten, zoals suikerziekte en inflammatoire darmziekten (Crohn’s en colitis ulcerosa). Omdat er miljoenen zenuwcellen verbonden zijn met je darmen, kunnen veranderingen in je darmflora zelfs invloed hebben op je stemming en zenuwstelsel.

Dit artikel vertelt je over de belangrijkste functies en gezondheidsvoordelen van Lactobacillus, de verschillende soorten en wat er gebeurt als je Lactobacillus overgroei hebt. 

Wat doet lactobacillus voor je?

Lactobacillus gebruikt het voedsel dat wij zelf niet kunnen verteren om gunstige verbindingen te maken die onze darmen, immuunsysteem en algemene gezondheid bevorderen.

Microben breken de vezels uit je voeding af en zetten ze om in goede dingen voor je gezondheid, zoals korte vetzuren en vitaminen.

Lactobacillus breekt daarnaast fytonutriënten, zoals polyfenolen, af wat je gezondheid ten goede zal komen.

Bovendien voedt Lactobacillus de butyraat-producerende bacteriën. Butyraat is essentieel voor een goed werkend darmslijmvlies. Je darmslijmvlies heeft dit namelijk nodig om aan energie te komen.

Hoe Lactobacillus in je darmflora terecht is gekomen

Al vanaf je geboorte vervult Lactobacillus meerdere belangrijke gezondheidsfuncties voor je. Lactobacillus is in het vaginale microbioom het meest dominant aanwezig.

De inwendige delen van je moeder zat vol met microben. Oftewel, toen jij werd geboren, hebben haar inwendige delen je op de weg naar buiten bedekt met Lactobacillus.

De geboorte was dus de eerste grote blootstelling aan darmmicrobiota, daarom wordt de geboorte ook wel een “bacteriële doop” genoemd. 

Dit betekent wel dat een keizersnede invloed heeft op de ontwikkeling van het darmmicrobioom. Keizersnedes verhogen namelijk de kans op immuungerelateerde aandoeningen.

Ook moedermelk prebiotische oligosacchariden die de groei van Lactobacillus en Bifidobacterium bevorderen.

Melkvoeding, antibioticagebruik en het dieet van de moeder kunnen dus ook je darmflora beïnvloeden. 

Darmflora en Lactobacillus

Lactobacillus is in staat zich vast te hechten aan de darmslijmvliescellen, hierdoor zijn ze onderdeel geworden van onze darmflora en ons darmmicrobioom. 

Lactobacillen produceren de volgende belangrijke stoffen

1. lactaat (melkzuur)
2. korte keten vetzuren
3. antimicrobiële stoffen: om opportunistische bacteriën te weren

Lactobacillus produceert lactaat en acetaat uit koolhydraten. Hiermee reguleert Lactobacillus de pH van de darm. Dankzij de optimale zuurgraad van de darm zullen gunstige bacteriën in leven blijven en de schadelijke bacteriën juist onschadelijk gemaakt worden.

Acetaat is de meest voorkomende korteketenvetzuur, dat zowel door Lactobacillen als Bifidobacteriën geproduceerd wordt. 

Acetaat voedt, middels een kruis-feeding proces, de butyraat-producerende bacteriën. Butyraat zorgt voor het intact houden van het darmslijmvlies en voorkomt daarmee ontstekingen.

Butyraat levert maar liefst 70% van de energie van onze darmepitheelcellen. Probiotica houdt ons dus niet alleen gezond,  het voedt deze super belangrijke bacteriesoorten, zodat wij kunnen gedijen.

Voordelen Lactobacillus per soort 

Lactobacillus kent vele soorten, en onder die soorten zijn er weer specifieke bacteriestammen die kunnen helpen bij het behandelen, beheersen en beschermen tegen ziekten en infecties.

Tabel: Lactobacillus soorten en hun voordelen 

Beschermt tegen inflammatoire darmziekten

Uit onderzoek blijkt dat het niveau van anaerobe bacteriën bij sommige patiënten met actieve colitis ulcerosa lager is dan normaal.

Zodra je darmflora minder Lactobacillus en andere anaerobe bacteriën bevat, zal de darm de ontstekingsremmende eigenschappen verliezen. Hierdoor zal een toename van ontstekingen plaatsvinden.

Gelukkig kunnen probiotica de darm homeostase herstellen. Studies tonen aan dat probiotica, met Bifidobacteriën en Lactobacillen, darmontstekingen kunnen verminderen en inflammatoire darmziekten daardoor verbeteren. 

Helpt tegen diabetes type II

Diabetes type 2 staat wereldwijd in de top tien van doodsoorzaken. Het beheersen van deze stofwisselingsziekte is voor artsen zeer uitdagend.

Er zijn veelbelovende studies met het probioticum L. casei, wat mogelijk veel voordelen kan bieden. Deze Lactobacillus-soort is in staat om de glucose reactie van het lichaam te verbeteren.

Een muizenstudie heeft zelfs aangetoond dat L. paracasei de ontwikkeling van suikerziekte kan voorkomen. L. paracasei kan namelijk de genen beïnvloeden die verantwoordelijk zijn voor de stofwisseling van glucose. 

Kortom, elke specifieke lactobacillus stam heeft een specifiek mechanisme, die ziektes op een unieke manier kan behandelen of voorkomen.

Lactobacillus bevordert geestelijke gezondheid

Studies suggeren dat probiotica de stressbestendigheid kan vergroten, angsten kan verlichten en depressies kan behandelen.

Als er sprake is van dysbiose (ontwrichte darmflora) kan dat je stemming beïnvloeden.  Wanneer je het evenwicht van je darmflora niet herstelt, kunnen opportunistische microben hun kans grijpen en ontstekingen veroorzaken. 

De immuunreactie heeft invloed op het centrale zenuwstelsel, wat resulteert in veranderende hersensignalen, wat op zijn beurt leidt tot stemmingsveranderingen of zelfs depressieve symptomen. Daarbovenop kan depressie ook ontstekingen veroorzaken. 

Er zijn miljoenen zenuwcellen verbonden met het darmkanaal. Bacteriën kunnen serotonine produceren en daarmee je stemming beïnvloeden. Er is dus een nauw verband tussen de cognitieve  en emotionele gebieden van de darmen en hersenen. 

Onderzoek toont aan dat geestelijke gezondheidsproblemen verholpen kunnen worden met probiotica.

Geestelijke gezondheid en Lactobacillus soorten: 

• L. casei: minder angst, verbeterde stemming, 
• L. rhamnosus: minder depressief gedrag, minder angst 
• L. helveticus: minder angst, beter geheugen 

Lactobacillus kan infecties veroorzaken

Bacteriële darmdiversiteit is belangrijk en zodra deze uit balans raakt, zal dat leiden tot dysbiose. Dysbiose leidt meestal tot bijwerkingen, zoals winderigheid, krampen, en diarree.

Dysbiose kan ook ontstekingen en verschillende ziekten veroorzaken. Lactobacillus kan zelfs je humeur aantasten. 

Bij mensen met een goed werkend immuunsysteem zal Lactobacillus zelden in verband gebracht worden met pathologie.

Echter, als je onderliggende aandoeningen of risicofactoren, zoals een verzwakt immuunsysteem, hebt, dan kan lactobacillus infecties veroorzaken waaronder: 

1. endocarditis
2. neonatale meningitis
3. bacteriëmie
4. tandcariës
5. intra-abdominale abcessen: alvleesklier abces en leverabces.

Lactobacillus endocarditis is een uiterst zeldzame aandoening, die slecht reageert op behandeling en gepaard gaat met een hoge mortaliteit.

Waar zit Lactobacillus in? 

De relatie tussen je lichaam en Lactobacillus is symbiotisch, oftewel wederzijds. Lactobacillen zullen een optimale gezondheid ondersteunen in ruil voor voeding.

Lactobacillen houden vooral van voedingsvezels. Prebiotica voeden heilzame bacteriën, zoals lactobacillus, zodat ze in aantal zullen toenemen.

Dankzij prebiotica zal de productie van vitaminen en korte keten vetzuren worden gestimuleerd. 

De volgende prebiotica zullen je Lactobacillus-niveaus verhogen:

1. Soja
2. Appel 
3. Gerst
4. Walnoten
5. Tarwezemelen 
6. Cichoreiwortel 
7. Artisjok
8. Boekweit 
9. Konjac meel 
10. Cactus Bes

Lactobacillen zullen voedingsvezels fermenteren, die anders niet verteerd kunnen worden. Eet dus meer voedingsvezel en gefermenteerde zuivelproducten, zoals yoghurt, zure room en kefir, om de groei van lactobacillus (melkzuurbacteriën) te bevorderen.

Lactobacillus en andere darmbacteriën breken polyfenolen in ons voedsel af. Deze polyfenolen zitten in groenten, fruit en granen.

Lactobacillus supplement 

Lactobacillus is veilig als het op de juiste manier, via de mond, wordt ingenomen. De bijwerkingen van Lactobacillus zijn in de meeste gevallen mild en omvatten een opgeblazen gevoel of darmgas. Vrouwen kunnen Lactobacillus ook veilig in de vagina te gebruiken.

Take home message 

Je darmen zijn dus de thuisbasis van triljoenen belangrijke bacteriële cellen. Lactobacillus behoort tot de belangrijkste darmflora, omdat ze essentieel zijn voor een gezond en evenwichtig darmmicrobioom.

Lactobacillus voedt ons, de gastheer of gastvrouw, zeer goed en voert belangrijke gezondheidsfuncties uit.

Lactobacillus biedt bescherming tegen ziekten en voorkomt, dankzij antimicrobiele stoffen, dat ziekteverwekkers de darm koloniseren.

Hogere inname van Lactobacillus zal het evenwicht van je darmflora ondersteunen en de diversiteit in het microbioom verhogen. Op deze manier wordt de gezondheid van het hele lichaam verbetert.

Lactobacillus stammen kunnen zelfs angst, stemming, depressie, en cognitieve functie verbeteren. Uit toekomstig onderzoek zal echter nog moeten blijken of probiotica gebruikt kan worden voor de behandeling van psychische aandoeningen. 

Volg naast probiotica een gevarieerd dieet met prebiotische voedingsmiddelen, om van alle gezondheidsvoordelen te profiteren.