Geraffineerde suiker wordt in veel voedingsmiddelen en dranken gebruikt. Het wordt echter in verband gebracht met een reeks gezondheidsproblemen, waaronder obesitas, diabetes en hartziekten. 

Geraffineerde suiker is een soort toegevoegde suiker die verwerkt is om onzuiverheden te verwijderen Het zit vaak in bewerkte en verpakte levensmiddelen. 

Om deze reden willen mensen meer weten over de effecten van geraffineerde suiker op hun gezondheid en hoe ze hun inname kunnen beperken.

Dit artikel beantwoordt de meest gestelde vragen over geraffineerde suiker.

Wat is geraffineerde suiker?

Geraffineerde suiker is een soort toegevoegde suiker die verwerkt is om onzuiverheden, zoals melasse, uit suikerriet- of suikerbietensap te verwijderen. 

Het zit meestal in bewerkte en verpakte voedingsmiddelen, zoals koekjes, cake en frisdrank, en wordt vaak toegevoegd aan voedingsmiddelen om de smaak en textuur ervan te verbeteren. 

In tegenstelling tot natuurlijke suikers, die in fruit en groenten voorkomen, heeft geraffineerde suiker geen voedingswaarde en kan het schadelijk zijn voor onze gezondheid als het te veel wordt geconsumeerd. 

Enkele veel voorkomende soorten geraffineerde suiker zijn witte suiker, bruine suiker en poedersuiker. 

Geraffineerde suiker wordt vaak gebruikt bij het bakken en koken, maar kan ook worden toegevoegd aan voedingsmiddelen en dranken die niet per se zoet smaken, zoals brood en tomatensaus.

Geraffineerde suiker vs natuurlijke suiker

Geraffineerde suiker en natuurlijke suiker verschillen op verschillende manieren:

1. Geraffineerde suiker is een soort toegevoegde suiker die verwerkt is om onzuiverheden te verwijderen, terwijl natuurlijke suiker van nature voorkomt in fruit en groenten.
2. Geraffineerde suiker zit meestal in bewerkte en verpakte voedingsmiddelen, terwijl natuurlijke suiker in hele, onbewerkte voedingsmiddelen zit.
3. Geraffineerde suiker heeft geen voedingswaarde, terwijl natuurlijke suiker vitaminen, mineralen en andere voedingsstoffen bevat.
4. De consumptie van overmatige hoeveelheden geraffineerde suiker kan leiden tot een reeks gezondheidsproblemen, zoals obesitas, diabetes en hartziekten, terwijl een matige consumptie van natuurlijke suiker over het algemeen als veilig wordt beschouwd.
5. Geraffineerde suiker wordt vaak gebruikt bij het bakken en koken, terwijl natuurlijke suiker kan worden toegevoegd aan voedingsmiddelen en dranken om de smaak en zoetheid ervan te verbeteren.

Is geraffineerde suiker slecht?

De consumptie van te grote hoeveelheden geraffineerde suiker kan negatieve gevolgen hebben voor onze gezondheid. Enkele van de potentiële negatieve gezondheidseffecten van geraffineerde suiker zijn:

1. Verhoogd risico op obesitas. Het consumeren van overmatige hoeveelheden geraffineerde suiker kan bijdragen aan gewichtstoename en obesitas.
2. Verhoogd risico op diabetes type 2. Het consumeren van grote hoeveelheden geraffineerde suiker kan leiden tot insulineresistentie, wat het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 kan verhogen.
3. Verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Het consumeren van te veel geraffineerde suiker kan de niveaus van “slecht” cholesterol en triglyceriden in het bloed verhogen, wat het risico op hartziekten kan verhogen.
4. Tandbederf. Het consumeren van grote hoeveelheden geraffineerde suiker kan het risico op tandbederf verhogen.
5. Voedingstoftekorten. Het consumeren van grote hoeveelheden geraffineerde suiker kan andere voedzame voedingsmiddelen in de voeding verdringen, wat kan leiden tot tekorten aan essentiële vitaminen en mineralen.

Waar zit geraffineerde suiker in?

Geraffineerde suiker komt vaak voor in een reeks bewerkte en verpakte levensmiddelen. Enkele veel voorkomende bronnen van geraffineerde suiker zijn:

1. Frisdrank en andere gezoete dranken, zoals sport- en energiedranken.
2. Gebakken producten, zoals koekjes, cake en gebak
3. Snoep en andere zoetigheden
4. Ontbijtgranen en mueslirepen
5. Diepvriesmaaltijden en bewerkte snacks, zoals diepvriespizza en chips
6. Fruit en groenten in blik die verpakt zijn in siroop
7. Specerijen, zoals ketchup en barbecuesaus
8. Brood en andere gebakken goederen, zoals broodjes en bagels

Lees de ingrediëntenlabels op voedselverpakkingen om de toegevoegde suikers, waaronder geraffineerde suiker, te herkennen en de inname ervan te beperken. 

Kies voor onbewerkte voedingsmiddelen, zoals fruit en groenten, om de hoeveelheid geraffineerde suiker in de voeding te verminderen.

Geraffineerde suiker vermijden

Er zijn verschillende manieren om geraffineerde suiker te verminderen of te elimineren uit het dieet:

1. Lees de ingrediëntenlijst. Voedselverpakkingen vermelden vaak toegevoegde suikers, waaronder geraffineerde suiker, in de ingrediëntenlijst. Zoek naar ingrediënten als witte suiker, bruine suiker en maïssiroop, en vermijd voedingsmiddelen met veel toegevoegde suikers.
2. Kies onbewerkte voedingsmiddelen. Onbewerkte voedingsmiddelen, zoals fruit, groenten en volle granen, bevatten van nature suiker, maar ze leveren ook essentiële vitaminen, mineralen en andere voedingsstoffen. Deze voedingsmiddelen kunnen helpen de hoeveelheid geraffineerde suiker in de voeding te verminderen.
3. Beperk de inname van gezoete dranken. Gezoete dranken, zoals frisdrank en sportdranken, zijn een belangrijke bron van geraffineerde suiker in de voeding. Het beperken of elimineren van deze dranken kan helpen de totale suikerinname te verminderen.
4. Gebruik natuurlijke zoetstoffen. In plaats van geraffineerde suiker, overweeg het gebruik van natuurlijke zoetstoffen, zoals honing, ahornsiroop en agave nectar, om voedsel en dranken te zoeten. Deze zoetstoffen bevatten nog steeds suiker, maar leveren ook een aantal extra voedingsstoffen en hebben een lagere glycemische index dan geraffineerde suiker.
5. Meer lichaamsbeweging. Het verhogen van de fysieke activiteit kan helpen de effecten van suiker op het lichaam in evenwicht te brengen en het risico op gezondheidsproblemen in verband met overmatige suikerinname te verminderen. Regelmatige lichaamsbeweging kan ook de algemene gezondheid en het welzijn helpen verbeteren.

Geraffineerde suiker allergie

Een allergie voor geraffineerde suiker is niet mogelijk, omdat geraffineerde suiker geen eiwit is en daarom geen allergische reactie kan uitlokken. 

Sommige mensen kunnen echter gevoelig zijn voor de effecten van geraffineerde suiker en symptomen ervaren, zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid en diarree, na het consumeren van voedingsmiddelen en dranken die grote hoeveelheden geraffineerde suiker bevatten.

Het is ook mogelijk allergisch te zijn voor bepaalde ingrediënten die vaak voorkomen in voedingsmiddelen die geraffineerde suiker bevatten, zoals tarwe, maïs en soja. 

In deze gevallen kan het consumeren van voedingsmiddelen die geraffineerde suiker bevatten een allergische reactie uitlokken als ze ook het allergeen bevatten.

Als je symptomen ondervindt na het eten van voedsel dat geraffineerde suiker bevat, is het belangrijk om met een arts te praten om de oorzaak en de juiste behandeling vast te stellen. 

Het vermijden van geraffineerde suiker en andere mogelijke allergenen kan helpen de symptomen te verminderen.

Alternatieven geraffineerde suiker

Er zijn verschillende alternatieven voor geraffineerde suiker die je kan gebruiken in plaats van gewone suiker in voedingsmiddelen en dranken. Enkele van deze alternatieven zijn:

1. Natuurlijke zoetstoffen. Natuurlijke zoetstoffen, zoals honing, ahornsiroop en agave nectar, zorgen voor zoetheid zonder de negatieve effecten van geraffineerde suiker. Deze zoetstoffen bevatten nog steeds suiker, maar leveren ook extra voedingsstoffen en hebben een lagere glycemische index dan geraffineerde suiker.
2. Kunstmatige zoetstoffen. Kunstmatige zoetstoffen, zoals aspartaam en sucralose, zijn caloriearme of calorievrije alternatieven voor suiker. Deze zoetstoffen zijn veel zoeter dan suiker, zodat slechts kleine hoeveelheden nodig zijn om dezelfde zoetheid te bereiken.
3. Suikervervangers. Suikervervangers, zoals stevia en erythritol, zijn plantaardige zoetstoffen die minder calorieën en koolhydraten bevatten dan suiker. Deze zoetstoffen hebben niet dezelfde textuur en bakeigenschappen als suiker, dus ze zijn misschien niet geschikt voor alle recepten.
4. Suikeralcoholen. Suikeralcoholen, zoals xylitol en sorbitol, zijn zoet smakende koolhydraten die minder calorieën en koolhydraten bevatten dan suiker. Deze zoetstoffen kunnen gastro-intestinale bijwerkingen veroorzaken wanneer ze in grote hoeveelheden worden geconsumeerd.

Hoe wordt geraffineerde suiker gemaakt?

Geraffineerde suiker wordt gemaakt via een proces dat verschillende stappen omvat. De specifieke stappen kunnen variëren afhankelijk van de bron van de suiker, maar het algemene proces is als volgt:

1. De suikerriet- of suikerbietenplanten worden geoogst en het sap wordt aan de planten onttrokken.
2. Het sap wordt geklaard door toevoeging van chemicaliën, zoals kalk en kooldioxide, om onzuiverheden, zoals vezels en andere plantaardige materialen, te verwijderen.
3. Het geklaarde sap wordt verwarmd en gemengd tot een siroop, die vervolgens wordt gefilterd om alle resterende onzuiverheden te verwijderen.
4. De siroop wordt geconcentreerd door verdamping, waardoor een dikke, donkere vloeistof ontstaat die melasse wordt genoemd.
5. De melasse wordt gemengd met een kristallisatiemiddel, zoals zaadkristallen, en afgekoeld. Hierdoor vormen zich suikerkristallen die zich scheiden van de melasse.
6. De suikerkristallen worden van de melasse gescheiden door een reeks filters en centrifuges.
7. De suikerkristallen worden vervolgens gewassen, gedroogd en gesorteerd in verschillende kwaliteiten, op basis van grootte en kleur.
8. De suikerkristallen worden verpakt en verkocht als geraffineerde suiker.

In sommige gevallen kan de suiker verder worden verwerkt tot verschillende soorten geraffineerde suiker, zoals witte suiker, bruine suiker of poedersuiker.

Take home message

Geraffineerde suiker zit in veel bewerkte en verpakte levensmiddelen, maar het consumeren van te grote hoeveelheden geraffineerde suiker kan negatieve gevolgen hebben voor onze gezondheid. 

Door etiketten van ingrediënten te lezen, te kiezen voor hele, onbewerkte voedingsmiddelen en het gebruik van gezoete dranken te beperken, kunnen we onze inname van geraffineerde suiker verminderen en een goede gezondheid bevorderen.