Hoe Ontstaat Buikvet?

Bijna iedereen heeft een hekel aan buikvet. Alhoewel het praktisch is, is het absoluut niet esthetisch, en daarnaast is het erg lastig om weg te krijgen. Om meer controle te krijgen over je buikvet, moet je eerst weten hoe buikvet ontstaat.

KORT ANTWOORD

Buikvet ontstaat wanneer je meer calorieën binnenkrijgt dan dat je verbruikt, meestal wanneer je te veel calorieën binnenkrijgt of onvoldoende lichaamsbeweging hebt. Uiteraard verhogen vetrijke voedingsmiddelen het buikvet, maar daarnaast kan je lever vanuit koolhydraten en eiwitten ook vetten aanmaken. Een aantal factoren kunnen de opslag van vet negatief beïnvloeden zoals ongezonde voeding, stress, alcohol en slaaptekort.

Dit artikel vertelt je wanneer de vetopslag toeneemt, hoe buikvet wordt opgeslagen, waarom het zo hardnekkig is inclusief een belangrijk buikvetprincipe.

buikvet

Wanneer je sneller vet opslaat

Bepaalde factoren zorgen ervoor dat je vet sneller opslaat.

Korte suikers. Er bestaan zowel lange als korte koolhydraten. Lange koolhydraten worden geleidelijk afgebroken die je als glucose kan verbranden. Aan de andere kant heb je ook korte koolhydraten die te snel veel energie opleveren. Hoe korter de suikers in je voeding hoe sneller je ze als vet opslaat.

Stress. Door stress gaat je lichaam in een overlevingstoestand. Het zal je suikers daardoor helaas sneller als vet opslaan om het voor later te kunnen gebruiken. Als er geen stress is hoeft je lichaam zich dus niet zorgen te maken om voedsel en hoeft het koolhydraten ook niet zo snel als vet op te slaan.

Alcohol. Alcohol wordt in verband gebracht met meer vet in de buikstreek. Zo kan een hoge alcoholinname de tailleomtrek vergroten. Dit verklaartintermittent fasting alcohol waarom mannen zo’n typische bierbuik kunnen krijgen. Mannen die dagelijks meer dan 3 alcoholische drankjes drinken hebben 80% meer kans op overtollig buikvet.

Slaaptekort. Een gebrek aan slaap kan tot meer buikvet leiden. Het verhoogt namelijk het hongerhormoon terwijl het juist het voldane gevoel vermindert. Als je weinig slaapt ga je dus sneller meer eten.

Hoe wordt vet opgeslagen?

De vetopslag wordt al voor het eten in gang gezet. Als je eten ruikt maakt je lichaam al insulineachtige stoffen aan om zich voor te bereiden op de calorieën die gaan komen.

Vanuit de voeding zal je dus suikers, vetten en eiwitten in vetten op slaan. Dit gaan via de volgende mechanismen.

Buikvet ontstaat door insuline

Buikvet ontstaat na een maaltijd wanneer het lichaam insuline aanmaakt. Insuline brengt het bloedsuiker vanuit het bloed naar de cellen die het nodig hebben en slaat het deel dat niet nodig is op als vet. 

Hoe meer je eet, hoe meer insuline en hoe meer buikvet je opslaat. Buikvet ontstaat dus wanneer het lichaam meer energie binnenkrijgt dan het op dat moment nodig heeft.

Triglyceriden, de belangrijkste vetsoort 

Vetten worden ook wel triglyceriden genoemd. Het is de belangrijkste vorm van vet dat zowel in je voeding zit als in je buik wordt opgeslagen.

Triglyceriden bestaan uit drie vetzuurketens die aan één glycerolmodule gekoppeld is.

Als je vetten via de voeding binnenkrijgt zal deze structuur eerst uiteen moeten vallen vorodat het door je spijsverteringswand kan. 

De witte vetcellen in je buikvet worden ook wel adipocyten genoemd.

Weetje

Wist je dat je buikvet een orgaan is? Het scheidt namelijk hormonen af en is betrokken bij de afweer.

De lever is ook verantwoordelijk

Een vetarmdieet leidt niet altijd totlever gewichtsverlies. Hier is een duidelijk reden voor. Je lever kan namelijk koolhydraten en eiwitten in vetten omzetten. 

Er wordt nog wel eens gedacht dat je eiwitten niet als vetten op slaat maar dat is een fabeltje. Ook eiwitten bevatten energie. 1 gram eiwit levert 4 calorieën.

Waar wordt vet opgeslagen?

Overtollig vet wordt meestal opgeslagen in de buik, billen, heupen, dijen, kuiten, rug, oksels, zijkanten en borstkas. Maar dit is nog niet alles. Vet sla je onderhuids op of rond je organen, genaamd visceraal vet.

Waarom buikvet zo hardnekkig is

Als je wilt afvallen lijkt het buikvet altijd als laatste te komen. Buikvet kan erg hardnekkig zijn. Dit heeft te maken met de vetverbranding in de maagstreek.

Zo zijn er receptoren die de vetverbranding op gang kunnen brengen en receptoren die de vetverbranding juist kunnen vertragen. 

In de maagstreek zijn er meer receptoren die de vetverbranding vertragen waardoor het moeilijker is om je buikvet kwijt te raken.

De receptoren die de vetverbranding op gang brengen heten de bètareceptoren en de receptoren die de vetverbranding vertragen heten de alfareceptoren.

Daarnaast bevat vet ook veel energie. Zo bevat 1 gram vet 9 calorieën terwijl 1 gram koolhydraten 4 calorieën bevat. Dit maakt het in theorie dus twee keer zo moeilijk. Geen wonder dat het langer duurt.

Buikvet is gevaarlijk

Er bestaan twee soorten buikvet, namelijk onderhuids vet en orgaanvet. Orgaanvet kan erg gevaarlijk zijn.

Afvallen is zeker de moeite waard als je te veel buikvet hebt. Buikvet is namelijk het gevaarlijkste vet omdat het rond je organen gaat zitten zoals je alvleesklier, lever en darmen. Hierdoor kan bijvoorbeeld suikerziekte ontstaan.

Overtollig buikvet verhoogt de kans ophart en vaatziekten diabetes, hoog cholesterolgehalte, hart- en vaataandoeningen, hoge bloeddruk, hartaanvallen, beroerte, astma, dementie, darmkanker en borstkanker.

Zo kom je van buikvet af

Een van de bekendste afvalprincipes is de calories in vs. calories out. Oftewel hoeveel calorieën je binnenkrijgt in vergelijking met de hoeveelheid calorieën die je verbrandt. 

Of je vet aanmaakt of verliest hangt namelijk van de netto calorieënbalans af. Buikvet ontstaat wanneer je meer calorieën binnenkrijgt terwijl je buikvet verliest als je meer verbruikt dan dat je binnenkrijgt.

Take home message

Buikvet is ons grootste energiereserve wat het ook een van onze grootste onzekerheden maakt.

Buikvet ontstaat voornamelijk door te veel voeding (vetten of suikers), onvoldoende lichaamsbeweging en een ongezond dieet.

Verschillende omstandigheden kunnen de opslag van buikvet beïnvloeden zoals stress.

Met dieet- en leefstijlaanpassingen kan je buikvet verbranden. Vermijd suikerrijke en vetrijke voedingsmiddelen en ga meer bewegen.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Aschbacher, K., Kornfeld, S., Picard, M., Puterman, E., Havel, P. J., Stanhope, K., … & Epel, E. (2014). Chronic stress increases vulnerability to diet-related abdominal fat, oxidative stress, and metabolic risk. Psychoneuroendocrinology, 46, 14-22.

Risérus, U., & Ingelsson, E. (2007). Alcohol intake, insulin resistance, and abdominal obesity in elderly men. Obesity, 15(7), 1766-1773.