Meer dan 90% van de mensen boven de 20 heeft wel eens een gaatje gehad. In de meeste gevallen wordt een gaatje veroorzaakt door een slechte mondhygiëne, suikerhoudende dranken en snacks.

Maar hoe ontstaat een gaatje precies?

Dit artikel legt uit hoe een gaatje ontstaat en belicht de factoren die bijdragen aan de ontwikkeling ervan.

Hoe ontstaat een gaatje stap voor stap

We gaan nu stap voor stap bekijken hoe een gaatje in onze mond ontstaat.

Stap 1: Bacteriën in de mond: In je mond leven miljoenen bacteriën, zowel goede als schadelijke. Sommige van deze bacteriën zorgen voor een gezonde mond, terwijl andere een rol spelen bij het ontstaan van gaatjes.

Stap 2: Suiker eten en drinken: Wanneer je suikerrijk voedsel en dranken consumeert, geef je de schadelijke bacteriën in je mond wat ze lekker vinden. Deze bacteriën breken de suiker af en produceren zuren als bijproduct.

Stap 3: Productie van zuren: Deze zuren zijn problematisch voor je tanden. Ze zijn corrosief en hebben de potentie om schade aan te richten aan het tandglazuur, het harde, beschermende oppervlak van je tanden.

Stap 4: Aantasting van het tandglazuur: De zuren tasten het tandglazuur aan. Dit proces verzwakt het tandglazuur en maakt het vatbaar voor verdere schade.

Stap 5: Demineralisatie: De aanval op het tandglazuur wordt demineralisatie genoemd. Hierbij worden mineralen, zoals calcium en fosfor, uit het tandglazuur verwijderd, waardoor het verzwakt.

Stap 6: Vorming van een gaatje: Bij herhaalde demineralisatie kan er uiteindelijk een klein gaatje ontstaan in het tandglazuur. Dit is het beginstadium van een gaatje.

Stap 7: Uitbreiding van het gaatje: Als het proces ongehinderd doorgaat, kan het gaatje groter worden. Het zuur kan doordringen tot diep in de tand, wat kan leiden tot ernstigere schade, zoals tandbederf of tandrot.

Wat draagt allemaal bij aan een gaatje?

Er zijn een aantal factoren die bijdragen aan het ontstaan van een gaatje:

1. Medische aandoeningen: Sommige medische aandoeningen, zoals droge mond, kunnen ook bijdragen aan de ontwikkeling van gaatjes.

2. Genetische factoren: Sommige mensen zijn genetisch vatbaarder voor gaatjes dan anderen.

3. Zure voeding en dranken: Consumptie van zure voeding en dranken kan er voor zorgen dat het tandglazuur erodeert waardoor bacteriën makkelijker kunnen doordringen

4. Voedingspatroon: Een overmaat aan suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken kan een groot risico vormen voor het ontstaan van gaatjes. Suiker kan in de mond achterblijven en biedt een ideale omgeving voor bacteriën om zich te vermenigvuldigen.

5. Bacteriële activiteit: De aanwezigheid van bepaalde soorten bacteriën in de mond kan bijdragen aan de afbraak van tandglazuur en het ontstaan van gaatjes.

6. Mondhygiëne: Onvoldoende reiniging van de tanden en het gebit kan leiden tot opbouw van plak en tandbederf.

Hoeveel mensen hebben gaatjes?

Het is moeilijk om precies aan te geven hoeveel mensen er wereldwijd gaatjes hebben, omdat dit afhangt van veel factoren, zoals leeftijd, gebitsverzorging, voeding en toegang tot tandheelkundige zorg. 

Echter hier zijn enkele statistieken over gaatjes in de tanden:

1. Wereldwijd: Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft ongeveer 60-90% van schoolgaande kinderen en 100% van volwassenen gaatjes.
2. Variatie tussen landen: Gaatjes komen het meest voor in ontwikkelingslanden, waar slechte gebitsverzorging en onvoldoende toegang tot tandheelkundige zorg vaak een rol spelen.
3. Variatie binnen een land: Het aantal gaatjes varieert ook binnen een land, afhankelijk van factoren zoals inkomensniveau, opleidingsniveau en etniciteit.
4. Leeftijd: Het aantal gaatjes is vaak hoger bij oudere personen, vooral omdat het glazuur dunner wordt naarmate we ouder worden en onze tanden meer blootgesteld zijn aan zuren en bacteriën.
5. Kinderen: in veel ontwikkelde landen wordt er meer aandacht besteed aan preventie van gaatjes, dit kan gezien worden aan de afname van gaatjes bij kinderen.
6. Volwassenen: Het aantal gaatjes bij volwassenen neemt toe in ontwikkelingslanden, waar tandverzorging vaak minder goed is en toegang tot tandheelkundige zorg beperkt is.

Take home message

Hoe ontstaat een gaatje?

Wanneer je suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken consumeert, produceren de bacteriën in je mond zuren.

Deze zuren hebben een negatieve invloed op het tandglazuur, het beschermende laagje op je tanden, wat uiteindelijk kan leiden tot de vorming van een gaatje.

Het proces, bekend als demineralisatie, houdt in dat de harde buitenlaag van je tand wordt afgebroken.

Bij herhaalde blootstelling aan deze zuren kan het tandglazuur geleidelijk dunner worden, waardoor de tand uiteindelijk kan beginnen te rotten.

Als de tandrot zich door het glazuur verspreidt, kan het tandbeen worden aangetast, wat leidt tot het voelen van een gaatje.

Deze aantasting kan zelfs doorgaan tot in het zenuwweefsel van de tand.