In de meeste gevallen wordt een gaatje veroorzaakt door een combinatie van bacteriën in de mond en het consumeren van suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken. Dus hoe ontstaat een gaatje precies?

Dit artikel vertelt je hoe een gaatje ontstaat, en wat allemaal bijdraagt aan de ontwikkeling van een gaatje.

Hoe ontstaat een gaatje stap voor stap

Ik ga je stap-voor-stap uitleggen hoe een gaatje ontstaat:

1. Suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken: Consumptie van suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken zorgt ervoor dat er meer suiker in de mond aanwezig is waardoor bacteriën gedijen.
2. Bacteriële activiteit: Deze bacteriën produceren zuren die aanvallen op de tandglazuur, het beschermende laagje op de tanden.
3. Tandglazuur erodeert: Door deze constante aanval van zuren zal het tandglazuur steeds dunner worden.
4. Plak: Als het glazuur dunner wordt, gaat het minder goed zijn werk doen waardoor er makkelijker plak (voedingsresten, bacteriën, speeksel) op de tanden kan blijven zitten.
5. Tandbederf: Met de aanwezigheid van de plak, zullen bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen en in de tand kunnen doordringen. Dit kan leiden tot tandbederf.
6. Tandrot: Als de tandbederf zich uitbreidt, kan het zich door het glazuur heen uitbreiden, waardoor het tandbeen aangetast wordt.
7. Gaatje: In de laatste stadia, kan de rot zich verder uitbreiden en kan het zich uiteindelijk door de tand heen boren, waardoor een gaatje ontstaat.

Wat draagt allemaal bij aan een gaatje?

Er zijn een aantal factoren die bijdragen aan het ontstaan van een gaatje:

1. Medische aandoeningen: Sommige medische aandoeningen, zoals droge mond, kunnen ook bijdragen aan de ontwikkeling van gaatjes.
2. Genetische factoren: Sommige mensen zijn genetisch vatbaarder voor gaatjes dan anderen.
3. zure voeding en dranken: Consumptie van zure voeding en dranken kan er voor zorgen dat het tandglazuur erodeert waardoor bacteriën makkelijker kunnen doordringen
4. Voedingspatroon: Een overmaat aan suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken kan een groot risico vormen voor het ontstaan van gaatjes. Suiker kan in de mond achterblijven en biedt een ideale omgeving voor bacteriën om zich te vermenigvuldigen.
5. Bacteriële activiteit: De aanwezigheid van bepaalde soorten bacteriën in de mond kan bijdragen aan de afbraak van tandglazuur en het ontstaan van gaatjes.
6. Mondhygiëne: Onvoldoende reiniging van de tanden en het gebit kan leiden tot opbouw van plak en tandbederf.

Hoeveel mensen hebben gaatjes?

Het is moeilijk om precies aan te geven hoeveel mensen er wereldwijd gaatjes hebben, omdat dit afhangt van veel factoren, zoals leeftijd, gebitsverzorging, voeding en toegang tot tandheelkundige zorg. 

Echter hier zijn enkele statistieken over gaatjes in de tanden:

1. Wereldwijd: Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft ongeveer 60-90% van schoolgaande kinderen en 100% van volwassenen gaatjes.
2. Variatie tussen landen: Gaatjes komen het meest voor in ontwikkelingslanden, waar slechte gebitsverzorging en onvoldoende toegang tot tandheelkundige zorg vaak een rol spelen.
3. Variatie binnen een land: Het aantal gaatjes varieert ook binnen een land, afhankelijk van factoren zoals inkomensniveau, opleidingsniveau en ras/etniciteit.
4. Leeftijd: Het aantal gaatjes is vaak hoger bij oudere personen, vooral omdat het glazuur dunner wordt naarmate we ouder worden en onze tanden meer blootgesteld zijn aan zuren en bacteriën.
5. Kinderen: in veel ontwikkelde landen wordt er meer aandacht besteed aan preventie van gaatjes, dit kan gezien worden aan de afname van gaatjes bij kinderen.
6. Volwassenen: Het aantal gaatjes bij volwassenen neemt toe in ontwikkelingslanden, waar tandverzorging vaak minder goed is en toegang tot tandheelkundige zorg beperkt is.

Take home message

Hoe ontstaat een gaatje?

Een gaatje in een tand of kies ontstaat wanneer bacteriën in de mond zich nestelen in de harde laag van de tand, het glazuur, en zuren afscheiden die het glazuur oplossen. Hierdoor ontstaat een klein gaatje.