Met laxeermiddelen kan constipatie effectief behandeld worden, maar gaat dat misschien ten koste van iets anders?

Hoe werkt laxeermiddel?

Dit artikel vertelt je hoe de verschillende soorten laxeermiddelen werken, welke bestanddelen ze bevatten inclusief de bijwerkingen die kunnen optreden.

Soorten laxeermiddelen en werking

Er zijn vier verschillende soorten laxeermiddelen. 

1. Bulkvormende laxeermiddelen

Meestal worden als eerst de bulkvormende laxeermiddelen aanbevolen die vezels bevatten (methylcellulose of ispaghula husk). 

Deze vezels absorberen water en zullen de poep dus groter maken. Als gevolg zal de darmwand uitstrekken wat de darmen zal stimuleren. 

Bovendien zal de poep door het verhoogde watergehalte zachter worden wat constipatie kan verminderen. 

Kortom, bulk laxeermiddelen zullen het gewicht van de poep (bulk) vergroten wat vervolgens de darmen zal stimuleren.

2. Osmotische laxeermiddelen

Wanneer het bulkvormende laxeermiddel niet gewerkt heeft, kan een osmotisch laxeermiddel geprobeerd worden zoals lactulose of polyethyleenglycol. 

Deze bestanddelen bevatten suiker en zoutmoleculen en verlagen de waterconcentratie in je darmen. 

Hierbij wordt het water van een hoge naar een lage waterconcentratie geplaatst, een proces dat osmose wordt genoemd. 

Er zal dus vanuit de dikke darm dus minder vocht in de bloedbaan opgenomen worden waardoor er juist meer water in de darm komt en de poep zachter wordt. 

Kortom, osmotische laxeermiddelen verhogen de hoeveelheid vocht in de darmen. De darmen raken meer gevuld en de ontlasting zal zachter worden.

3. Poepverzachtende laxeermiddelen

Ontlastingverzachtende laxeermiddelen zullen de oppervlaktespanning van de ontlasting verlagen waardoor er meer water opgenomen wordt en de poep dus zachter wordt. 

Voorbeelden van poepverzachtende laxeermiddelen zijn docusaatnatrium en arachideolie. Kortom, ze verlagen de oppervlaktespanning van de poep. Hierdoor kan er meer water in de poep sijpelen.

4. Stimulerende laxeermiddelen

Als je deze middelen hebt geprobeerd en nog steeds verstopt bent kan een stimulerend middel zoals bisacodyl of senna misschien gewenst zijn.

Deze laxmeermiddelen versnellen de stoelgang door de spijsverteringswanden te stimuleren. Ze werken namelijk direct op de zenuwen van je darmwand in die de spieren aansturen. 

In vergelijking met de andere laxeermiddelen zullen deze stimulerende laxeermiddelen sneller werken. Normaal gesproken zullen stimulerende laxeermiddelen binnen 6-12 uur werken.

Wanneer een laxeermiddel begint te werken

Hoe lang laxeermiddelen precies werken is afhankelijk van het soort laxeermiddel.

1. Hyperosmotisch: een zoutoplossing na 0,5 tot 3 uur, een polymeer na 6 uur of langer en  lactulose zal na 48 tot 72 uur gaan werken
2. Bulkvormend laxeermiddel: De eerste effecten zullan na 12 tot 24 uur optreden en na 48 tot 72 uur het volledige effect
3. Stimulans: na 6 tot 12 uur
4. Smeermiddel: zal na 6 tot 8 uur beginnen met werken

Van een verminderde wateropname tot het stimuleren van de darmwandzenuwen, laxeermiddelen hebben dus grote effecten op je darmen en stoelgang.

Daarom vragen veel mensen zich af wat de bijwerkingen zijn van laxeermiddelen.

Bijwerkingen laxeermiddel

Veelvoorkomende bijwerkingen van laxeermiddelen:

1. opgeblazen gevoel
2. buikkrampen
3. winderigheid
4. misselijkheid
5. uitdroging: hoofdpijn, licht in het hoofd, donkerdere urine

De precieze bijwerkingen zijn afhankelijk van het type laxeermiddelen.

Natuurlijke laxerende middelen

Naast laxeermiddelen en medicijnen bestaan er ook natuurlijke laxerende middelen die de darmbewegingen stimuleren:

1. lijnzaad
2. psylliumschil
3. aloë vera
4. rabarberwortel
5. pruimen
6. koffie
7. venkel
8. kokosnootolie
9. ricinusolie
10. ananas
11. inuline
12. rogge graan
13. kefir
14. appel
15. cassia
16. kiwi fruit
17. magnesium
18. probiotica

Take home message

Er bestaan vier hoofdtypen laxeermiddelen, namelijk bulkvormende laxeermiddelen, osmotische laxeermiddelen, poepverzachtende laxeermiddelen en stimulerende laxeermiddelen. 

Dus hoe werkt laxeermiddel?

Bulkvormende laxeermiddelen bevatten vezels die water absorberen, de poep groter opmaken en daarmee de darmwand uitstrekken wat de darmen stimuleert en dus de stoelgang bevordert. 

Osmotische laxeermiddelen bevatten suiker en zoutmoleculen die ervoor zorgen dat er minder vocht in de bloedbaan opgenomen wordt waardoor de hoeveelheid vocht in de darmen toeneemt. De darmen raken hierdoor gevuld en de ontlasting wordt zachter. 

Poepverzachtende laxeermiddelen verlagen de opppervlaktespaning van de poep waardoor er water in de poep sijpelt en de poep dus zachter wordt. 

Stimulerende laxeermiddelen werken direct op de zenuwen van je darmwand in waardoor de spieren geactiveerd worden.

Laxeermiddelen worden vaak in deze volgorde gegeven, beginnend bij de bulkvormende middelen tot uiteindelijk de stimulerende middelen als de andere geen verlichting bieden.

Als een bepaald laxeermiddel niet werkt is het goed om eerst met je dokter of apotheker te praten.