Iedereen heeft verschillende favoriete maaltijden en de één lijkt wat kieskeuriger te zijn dan een ander. 

Heeft dat misschien met de smaak te maken? Wordt dat wel hetzelfde ervaren? Kortom, proeft iedereen hetzelfde?

Dit artikel vertelt je hoe je huidige smaak kan veranderen en waarom anderen misschien minder smaken.

Kan smaak veranderen?

Door verschillende omstandigheden, ziekten en levensstijlfactoren kan de perceptie van smaak veranderen. 

Zo kun je bijvoorbeeld minder of meer van bepaalde smaken gaan proeven. Als je honger bent zul je gevoeliger zijn voor zowel zoete als zoute smaken. Maar dat was nog maar het topje van de ijsberg. We zullen daar een aantal kort van doornemen.

1. Maaltijden. Zoals hiervoor besproken, zal je als je honger hebt gevoeliger zijn voor zoete en zoute smaken. Echter, 1-4 uur na de maaltijd zal de gevoeligheid juist afnemen.
2. Roken. Als je rookt zal de registratie van zoute, zoete, zure en bittere smaken minder geregisteerd worden.
3. Zwangerschap. Bij twee derde van de zwangeren zal de smaakperceptie veranderen wat voor een verhoogde inname van zout zorgt.
4. Ziekte. Als je lichamelijke conditie is aangetast zal de gevoeligheid voor smaken minder worden.
5. Zwaarlijvigheid. Door overgewicht zullen je smaakpapillen minder gevoelig worden. 
6. Temperatuur. Je lichaamstemperatuur kan de smaak op verschillende manieren veranderen. Zo zal een hogere temperatuur de reactie op zoetheid verhogen terwijl het juist de reactie op zoute en bittere smaken verlaagt. Anderzijds zal een lagere temperatuur de reactie op zure smaken verlagen en de reactie op bittere smaken verhogen. 
7. Virussen en allergieën. Als je verkouden of allergisch bent of griep hebt, kan de reukzin verminderd zijn. Dit wordt ook wel de olfactorische perceptie genoemd. En aangezien de reukzin een belangrijke rol speelt bij de smaak, kan het zijn dat je het eten minder proeft.

Hoe afname in smaaksensatie ontstaat

Naast een veranderde smaakperceptie kan de smaakzin ook verloren gaan (ageusie).

Medicatie. Zo kunnen bepaalde geneesmiddelen voor een verlies van de smaakzin zorgen. De meest voorkomende medicijnen die met ageusie in verband gebracht worden:

1. clopidogrel
2. fenytoïne
3. amitryptyline
4. losartan
5. captopril
6. lovastatine
7. vincristine
8. terbinafine
9. cyclobenzaprine HCl
10. penicillamine
11. acarbose
12. rifabutine

Veroudering. Het kan ook gewoon aan veroudering te wijten zijn. Naar schatting heeft ongeveer 75% van de mensen boven de 80 een verminderde smaak. Als je ouder wordt neemt namelijk de discriminatie van smaken af.

Aangetaste zenuwen. Zowel je smaak als reukzenuwen kunnen bijvoorbeeld door een hoofdwond beschadigd worden. Dit kan ook veroorzaakt worden door een aandoening van het centrale zenuwstelsel.

Hoe werkt smaak?

Smaakcellen brengen smaakboodschappen over. Je smaakcellen bevatten receptoren die op een bepaalde manier gestructureerd zijn. Deze structuur dicteert de zogeheten zintuiglijke capaciteit van de smaakpapillen.

Voor verschillende smaken zullen onderling ook de zintuiglijke capaciteiten verschillen waardoor de smaak ook zal verschillen.

Zoals we aan het begin besproken hebben speelt je DNA een grote rol bij je smaak en reukzin. Dit kan mogelijk ook gedeeltelijk verklaren waarom je een kieskeurige eter bent.

Er wordt namelijk gesuggereerd door deskundigen dat dit ontstaat door een combinatie van je DNA, opvoeding en omgeving. Hierdoor zijn sommige mensen niet bereid nieuwe voedingsmiddelen te eten.

Take home message

Proeft iedereen hetzelfde?

Ieder persoon zal de smaak van voedsel anders proeven, omdat ieder persoon ook een andere eigen unieke DNA-sequentie heeft. 

Dit DNA is zowel betrokken bij je smaak als je reuk en bepaalt bovendien ook wat je lekker vindt en wat niet. Het is dus duidelijk dat niet iedereen hetzelfde proeft.

Hierboven zijn ook nog een aantal situaties besproken waarin de perceptie van smaak veranderd is waardoor iets bijvoorbeeld zoeter of zouter smaakt, of juist andersom.