Kan Soja Diabetes Tegengaan?

Als je diabetes hebt moet je erg op je voeding letten en worden strikte dieet beperkingen opgelegd. Dan ga je je al snel afvragen of soja en diabetes samengaan.

KORT ANTWOORD

Diabetespatiënten mogen soja. Het kan zelfs de bloedsuikerspiegel verlagen en de glucosetolerantie verbeteren. Dit blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Massachusetts Amherst. Uit een ander onderzoek blijkt dat soja-isoflavonen de bloedsuikerregulatie bij diabetische postmenopauzale vrouwen verbetert. Het eten van soja kan de kans op het ontwikkelen van diabetes zelfs verlagen. Kortom, soja wordt beschouwd als een van de beste diabetische voedingsmiddelen. Eet soja wel met mate. Neem niet teveel soja omdat het je oestrogeen en androgeenspiegels kan beïnvloeden en combineer soja met diabetesvriendelijke voedingsmiddelen die geen bloedsuikerpieken veroorzaken.

Dit artikel vertelt je hoe soja diabetes precies kan tegengaan, de wetenschappelijke onderzoeken en hoeveel soja je mag nemen.

diabetes

Soja helpt tegen diabetes

Veel mensen vragen zich af of je soja mag als je diabetes hebt. Je wilt natuurlijk niet dat soja bloedsuikerpieken veroorzaakt.

Ook moet je rekening houden met hoe je lichaam suiker verwerkt, zo kunnen sommige voedingsmiddelen helpen bij het efficiënt verwerken van bloedsuiker.

Er is mogelijk een relatie tussen soja en diabetes. Soja kan namelijk de bloedsuikerspiegel beïnvloeden. Dan ga je je al snel afvragen of soja diabetes kan tegengaan.

Soja bevat bioactieve bestanddelen die ook wel isoflavonen worden genoemd. Dit zijn plantaardige oestrogenen. En zoals je weet kunnen hormonen nogal wat teweeg brengen.

Soja en diabetes zijn mogelijk een mooie match. Dit is verklaard via een aantal mechanismen: 

  1. Bloedsuikerspiegel: mensen met diabetes hebben een te hoog en instabiel bloedglucosespiegel, waarbij soja voedingsmiddelen de bloedsuikerspiegel kunnen verlagen.
  2. Glucosetolerantie: soja kan de glucosetolerantie van diabetespatiënten verbeteren.
  3. Cholesterolgehalte: soja kan het cholesterol verlagen.

Soja is voor diabetici dus een gezonde toevoeging aan het dieet.

Wetenschappelijk onderzoek naar soja en diabetes

Er is een interessant verband gevonden tussen de hoeveelheid soja dat je consumeert en de kans op het ontwikkelen van suikerziekte.

Meer soja, minder diabetes

sojabonenEen studie heeft de relatie tussen de hoeveelheid soja en de kans op diabetes onderzocht. De resultaten waren erg interessant. 

De inname van sojabonen is omgekeerd geassocieerd met het ontwikkelen van diabetes type 2. Oftewel, mensen die meer sojabonen eten hebben minder kans om suikerziekte te ontwikkelen. 

De vrouwen die het minste soja aten hadden een twee keer hogere kans op diabetes in vergelijking met de vrouwen die het meeste soja aten.

Maar hoe kan dat toch? Kennis over de insulinewerking zal het verduidelijken.

Insulinewerking soja 

Soja kan de werking van insuline beïnvloeden. Dit is goed onderzocht.

Soja bevat dus plantaardige (fyto) oestrogenen genaamd isoflavonen. Deze isoflavonen kunnen via de interactie met oestrogeen receptoren de de insulinewerking beïnvloeden. 

Isoflavonen kunnen zich daarnaast ook aan de PPAR’s binden die met de insulinewerking geassocieerd zijn. 

Zo kunnen soja-eiwitten de bloedsuikerregulatie bij diabetische postmenopauzale vrouwen verbeteren.

Bovendien kon het de insulinegevoeligheid verbeteren bij apen waarvan de eierstokken waren verwijderd (ovariëctomie).

Deze insulinerespons van isoflavonenbevattend soja-eiwit blijkt dosisafhankelijk te zijn. De studies zijn dus veelbelovend. 

Om de maximale gezondheidsvoordelen in kaart te brengen zal er in de toekomst meer onderzoek nodig zijn.

Soja, suikerziekte en de schildklier

Wees wel voorzichtig met soja en neem niet teveel. Zo kan soja op een indirecte manier je bloedsuikerspiegel op een negatieve manier beïnvloeden. Dit gaat via een paar mechanismen.

Soja-isoflavonen kunnen ervoor zorgen dat je schildklier trager gaat werken. Dit wordt ook wel hypothyreoïdie genoemd. 

Een trage schildklier kan vervolgens de bloedsuikerspiegel verhogen. Dit wil je natuurlijk niet hebben.

Kortom, eet niet te veel soja omdat het averechts kan werken en indirect je bloedsuikerspiegel kan verhogen.

Voedingsstoffen

Door de strikte dieetbeperkingen lopen mensen met diabetes soms voedingsstoffen mis. Soja kan hier een handje bij helpen. Soja bevat namelijk:

  1. een hoog eiwitgehalte
  2. vezels: bevordert de spijsvertering
  3. hoog calcium en zinkgehalte: goed voor de botgezondheid
  4. hoog ijzergehalte
  5. hartgezonde omega 3-vetzuren

De sojaboon peulvrucht wordt in verschillende eet en drinkbare vormen verwerkt zoals sojamelk, tofu, meel, brokjes en sojasaus. 

Soja opties:

  1. tofu salade
  2. geroosterde sojabonen stukjes met kruiden 
  3. sojabonen dal 
  4. sojameel: een mooi tarwe vervanger

Take home message

Soja bevat krachtige isoflavonen. Het is aangetoond dat soja de bloedsuikerspiegel kan beïnvloeden, dus gaan soja en diabetes samen?

Diabetici mogen soja. Soja kan namelijk de insulinegevoeligheid verhogen en de bloedsuikerspiegel verlagen. Daarnaast kan soja de kans op het ontwikkelen van diabetes tegengaan. 

Eet echter niet te veel soja omdat het je hormonen kan beïnvloeden. Overleg altijd met een arts.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Wagner, J. D., Zhang, L., Shadoan, M. K., Kavanagh, K., Chen, H., Tresnasari, K., … & Adams, M. R. (2008). Effects of soy protein and isoflavones on insulin resistance and adiponectin in male monkeys. Metabolism, 57, S24-S31.

Mezei, O., Banz, W. J., Steger, R. W., Peluso, M. R., Winters, T. A., & Shay, N. (2003). Soy isoflavones exert antidiabetic and hypolipidemic effects through the PPAR pathways in obese Zucker rats and murine RAW 264.7 cells. The Journal of nutrition, 133(5), 1238-1243.

Friedenwald, J., & Ruhrah, J. (1910). THE USE OF THE SOY BEAN AS A FOOD IN DIABETES. The American Journal of the Medical Sciences (1827-1924), 140(6), 793.

Villegas, R., Gao, Y. T., Yang, G., Li, H. L., Elasy, T. A., Zheng, W., & Shu, X. O. (2008). Legume and soy food intake and the incidence of type 2 diabetes in the Shanghai Women’s Health Study. The American journal of clinical nutrition, 87(1), 162-167.