De belangrijkste energiebron van de hersenen is suiker (glucose). Echter, te veel suiker zorgt voor schadelijke effecten. Dus waarom is suiker slecht voor hersenen?

Dit artikel vertelt je waarom suiker slecht is voor je hersenen inclusief waarom je hersenen niet zonder kunnen.

1. Geheugenproblemen

Een hoge suikerconsumptie is in verband gebracht met geheugenproblemen. Zo zouden overmatige hoeveelheden suiker ontstekingen veroorzaken dat vervolgens tot geheugenproblemen leidt.

Het geheugen wordt opgeslagen in je hippocampus. In een rattenstudie waren er in de hippocampus na een hoog suikerdieet verhoogde ontstekingsmarkers aanwezig.

Gelukkig zijn deze ontstekingen waarschijnlijk niet blijvend. Met behulp van een suikerarmdieet kan de geheugenschade omgekeerd worden. Er is nog wel een addertje onder het gras.

Zo kunnen toegevoegde suikers het vormen van nieuw geheugen aantasten. Deze toegevoegde suiker verlagen namelijk de BDNF-productie, oftewel de brain-derived neurotrophic factor.

Een studie heeft lage BDNF-waarden ook in verband gebracht met een hogere kans op de ziekte van Alzheimer.

2. Hersenbeschadiging

Te hoge suikerwaarden tasten je bloedvaten aan waaronder de bloedvaten in de hersenen. Zo wordt er onder diabetespatiënten progressieve hersenbeschadiging waargenomen.

Dit leidt tot tekorten in de volgende hersengebieden:

1. geheugen
2. leren 
3. motorische snelheid

De hersengebieden staan met elkaar in verbinding. Jammer genoeg kunnen hoge bloedglucosespiegels na verloop van tijd deze connectiviteit aantasten. 

Het kan zelfs de hersenmaterie beschadigen en krimping en atrofie van de hersenen veroorzaken. Maar dat is nog niet alles.

Het versuikerd hemoglobine (HbA1c) kan de mentale capaciteit verminderen. Dit komt omdat er meer hersenkrimp lijkt plaats te vinden. 

Een hogere suikerconsumptie wordt in verband gebracht met lagere cognitieve scores. Hier zijn ook andere factoren bij betrokken zoals een verhoogd cholesterolgehalte, insulineresistentie en hoge bloeddruk.

3. Zelfbeheersing en suikerverslaving

We zijn zo geëvolueerd dat we suikerhoudende voeding de voorkeur geven, oftewel de gemakkelijk toegankelijk energiebronnen. Overleving is nou eenmaal het belangrijkst. 

Vroeger toen het voedsel schaars was hielp calorierijk voedsel ons overleven. Echter, ons primitieve aandrang naar suikers heeft in de huidige maatschappij tot epidimiën van obesitas geleidt.

Zowel de neurobiochemische als de gedragsmatige kenmerken van overeten zijn vergelijkbaar met de kenmerken van middelenmisbruik. Dit verklaart waarom voedselverslaving steeds serieuzer wordt genomen.

Wetenschappers hebben vastgesteld dat vette, zoute en zoete voeding in de hersenen verslavende effecten kan veroorzaken.

Het consumeren van suiker verhoogt de dopamineproductie in ons korte termijn beloningscircuit.

Een beetje suiker zal bij veel mensen het verlangen naar meer suiker stimuleren. Dit kan ten koste gaan van de zelfbeheersing waardoor mensen zich overeten en in gewicht aankomen.

Suiker werkt namelijk in op het beloningscentrum van de hersenen en oefent daar drugsachtige effecten uit.

Zo kunnen net als drugs ook suiker het beloningssysteem van onze hersenen veranderen. Er wordt gedacht dat ook bij suiker hetzelfde tolerantie mechanisme geldt.  

Te veel eten levert na verloop van tijd steeds mindersterke beloningsresponsen op. Om een vergelijkbare beloningsreactie uit te lokken zal je steeds meer suiker nodig hebben.

Glycemische index

Na het eten van voedsel zal het bloedsuiker (bloedglucose) stijgen. Hoe meer suiker, hoe hoger de bloedglucose stijging zal zijn. Dit wordt uitgedrukt in de glycemische (suiker) index van voedsel. 

Voedingsmiddelen met een hoge glycemische index wekken een intense beloningreactie. Maar er is meer. Deze voedingsmiddelen wekken ook een intenser hongergevoel op.

Je kan je voorstellen dat dit in de hersenen een grotere verslavingsgedrag veroorzaakt. Hierbij zijn de hersengebieden betrokken van de hunkering, beloning en eetgedrag.

Kortom, hoe hoger de glycemische suiker index hoe groter de hersenactiviteit en hoe verslavender het voedingsmiddel is.

4. Verslechtert stemming

De bloedsuikerspiegel heeft invloed op je stemming en emoties. Zo is het met een verhoogd bloedsuiker moeilijker om emoties te verwerken. Dit is aangetoond in beeldvormend onderzoek van de hersenen.

Een hogere suikerconsumptie verhoogt de kans op depressie. Dit blijkt uit analyse van het voedingspatroon van 20.000 mensen.

Daarnaast kan een verhoogde bloedsuikerspiegel voor angst en droevigheid zorgen. Dit blijkt uit onderzoek onder diabetespatiënten met een acute hyperglycemie.

Bovendien hebben de mensen met de hoogste suikerconsumptie een verhoogde kans op een psychische stoornis.

Hersenen hebben wel suiker nodig

Suiker is de belangrijkste brandstof van de hersenen. De verschillende hersenfuncties zoals het geheugen, denken en leren zijn nauw verbonden met het bloedsuikergehalte. Je hersenen proberen hier efficiënt mee om te gaan.

Bij een tekort aan glucose worden er zelfs geen chemische boodschappers (neurotransmitters) meer aangemaakt. Als gevolg raakt de communicatie tussen de hersencellen verstoord. 

Een te laag bloedsuiker (hypoglycemie) zorgt voor energieverlies, verminderde cognitieve functies en een slechte aandacht. 

We hebben het hier overigens niet over geraffineerde suiker!

De hersenen slurpen energie

De belangrijkste energiebron van elke lichaamscel is glucose. Alle zenuwcellen in je vragen enorm veel energie. 

De hersenen verbruiken van alle organen het meeste energie. Maar liefst de helft van de complete suikerenergie.

Take home message

Je hersenen zijn afhankelijk van suikers. Het is nou eenmaal de belangrijkste energiebron. Echter, te veel suiker is niet goed voor je hersenen. 

De schadelijke effecten van suikers komen steeds meer aan het daglicht. Maar waarom is suiker slecht voor hersenen?

Een te hoog glucose in de bloedbaan kan het geheugen en aandacht aantasten en de cognitieve functies vertragen. 

Zelfs een enkel geval van verhoogd bloedsuiker kan al slecht zijn voor de hersenen. Bovendien kan het de stemming nadelig beïnvloeden.

Kortom, te veel suikers leiden tot cognitieve tekortkomingen en geheugenproblemen. Veel suiker doet meer kwaad dan goed. Probeer daarom de inname van suikers te beperken.