Geschreven door Dirk Cornelis, BSc
Hoewel we graag onze favoriete drankjes willen drinken, moeten we wel rekening houden met de effecten daarvan op onze darmflora.
Het is algemeen bekend dat alcohol bacteriën kan doden. Uit studies blijkt zelfs dat wijn en andere alcoholische dranken het norovirus en salmonella in je maag kunnen doden voordat deze schadelijke bacteriën je darmen bereiken.
Echter, alcohol doet meer kwaad dan goed omdat de gezonde darmflora wordt aangetast. Je darmflora vervult namelijk meer functies dan je in eerste instantie zou verwachten.
Wellicht heb je ergens over het belang van een gezonde darmflora gelezen en vraag je je nu af hoe alcohol dat beïnvloedt. Kortom, wat zijn de effecten van alcohol op darmflora?
Grote hoeveelheden alcohol veroorzaakt ontwrichting van de darmflora (dysbiose), meer ontstekingen, en bacteriële overgroei waardoor de darmdoorlaatbaarheid (permeabiliteit) voor endotoxinen toeneemt. Als gevolg kunnen meer gifstoffen de darmwand passeren waardoor de plasma-endotoxinenniveaus verhoogd worden. Probiotica zou de negatieve effecten van alcohol op de darmflora kunnen verminderen.
Dit artikel vertelt je alle effecten van alcohol op de darmflora, inclusief welke alcoholische dranken een positief effect kunnen hebben.
Alcohol tast de darmflora aan
Verhoogt ontstekingen. Een gezonde darmflora heeft een ontstekingsremmende werking. Echter, alcohol verhoogt juist het aantal ontstekingen in de darm. Alcohol beïnvloedt de immuniteit via een cascade van mechanismen wat vervolgens tot ontstekingen en orgaanstoornissen kan leiden.
Aantasting darmflora. Alcohol kan de darmflora direct aantasten. Hoe hoger de concentratie alcohol, hoe meer schade wordt waargenomen. Hoewel alcohol ook ongewenste bacteriën in bijvoorbeeld het mondweefsel kan doden, zal het alcohol in de darmen het darmslijmvlies beschadigen.
Darmdoorlaatbaarheid. Alcohol tast de darmdoorlaatbaarheid aan, waardoor schadelijke bacteriën en gifstoffen via de darmwand in de bloedbaan terechtkomen. Dit kan pijn en ernstige ongemakken veroorzaken.
Zuurproductie. Zowel kleine als grote hoeveelheden alcohol kunnen de maagfunctie verstoren. Dit beïnvloedt de zuurproductie waardoor je maag de schadelijke bacteriën niet meer effectief kan vernietigen. Als gevolg kunnen de schadelijke bacteriën in de bovenste dunne darm terechtkomen.
Westers dieet. In het Westen wordt regelmatig alcohol gedronken. Echter, naast alcohol kan het “Westers” dieet, met weinig vezels en juist veel suikers en vetten, de gunstige darmbacteriën doden, wat ten koste gaat van de diversiteit van de darmflora.
Kanker. Zware alcoholconsumptie verhoogt de kans op keel-, mond- en darmkanker. Grote hoeveelheden alcohol verhogen zowel het risico op dikke darm- als rectumkanker.
Maagpijn na alcohol. Zelfs door kleine hoeveelheden alcohol gaat je maag meer maagzuur produceren waardoor het spijsverteringsstelsel geïrriteerd raakt. Hierdoor kan je gastritis oplopen, oftewel een ontsteking van het maagslijmvlies. De symptomen van gastritis zijn braken, maagpijn, diarree en in sommige gevallen zelfs bloedingen.
Diarree of verstopping. De spijsvertering kan al door kleine hoeveelheden alcohol versnelt raken waardoor diarree ontstaat. Grote hoeveelheden alcohol kunnen juist de spijsvertering vertragen waardoor constipatie ontstaat.
Maakt het uit welk soort alcoholische dranken je drinkt?
Veel mensen vragen zich af welke alcoholische dranken het meest gunstig zijn voor de darmflora.
Rode wijn
Uit onderzoek blijkt dat rode wijn de beste keuze is en de darmgezondheid zelfs kan verbeteren.
Tijdens het onderzoek van het King’s College London werden de effecten van rode wijn, bier, witte wijn, cider, en sterke drank op de darmflora met elkaar vergeleken.
De onderzoekers concludeerden dat de darmflora van rode wijndrinkers significant diverser was in vergelijking met de deelnemers die andere alcoholische dranken dronken.
Rode wijn bevat namelijk polyfenolen waar darmbacteriën dol op zijn. De polyfenolen in rode wijn hebben dus een positief effect op de darmflora.
Eén wijntje eens in de twee weken kan al de diversiteit van de darmflora verhogen. Houd het dus bij kleine hoeveelheden om ongunstige effecten te voorkomen.
Sterk bier
Er is een aangename manier waarmee je je darmmicrobioom kan versterken, namelijk sterk bier.
Volgens onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam zijn sterke bieren goed voor je darmflora wanneer ze in beperkte mate worden gedronken.
Zijn onderzoek suggereert zelfs dat sterk bier even goed voor je darmflora is als probiotica. Het is belangrijk dat je met mate drinkt omdat anders de gezonde darmflora te veel wordt aangetast.
Weetje
Wist je dat de darmbacteriën alcohol kunnen metaboliseren? Dit is een van de redenen waarom de één alcohol beter kan verdragen dan een ander.
Take home message
Hoe hoger de alcoholconcentratie hoe meer schade de darmflora oploopt. In theorie kan alcohol een aantal schadelijke bacteriën doden maar dit weegt niet op tegen alle nadelen.
Uit een recente studie blijkt dat een glas rode wijn op z’n tijd gunstig kan zijn voor de darmflora, het slechte cholesterol kan verlagen en een gezond gewicht kan stimuleren.
Beperk grote hoeveelheden alcohol voor het behoud van een gezonde darmflora.
Over Diederik
Bronnen
Purohit, V., Bode, J. C., Bode, C., Brenner, D. A., Choudhry, M. A., Hamilton, F., … & Turner, J. R. (2008). Alcohol, intestinal bacterial growth, intestinal permeability to endotoxin, and medical consequences: summary of a symposium. Alcohol, 42(5), 349-361.
Meroni, M., Longo, M., & Dongiovanni, P. (2019). Alcohol or gut microbiota: who is the guilty?. International journal of molecular sciences, 20(18), 4568.
Bode, C., & Bode, J. C. (2003). Effect of alcohol consumption on the gut. Best practice & research Clinical gastroenterology, 17(4), 575-592.
Engen, P. A., Green, S. J., Voigt, R. M., Forsyth, C. B., & Keshavarzian, A. (2015). The gastrointestinal microbiome: alcohol effects on the composition of intestinal microbiota. Alcohol research: current reviews, 37(2), 223.
Forsyth, C. B., Farhadi, A., Jakate, S. M., Tang, Y., Shaikh, M., & Keshavarzian, A. (2009). Lactobacillus GG treatment ameliorates alcohol-induced intestinal oxidative stress, gut leakiness, and liver injury in a rat model of alcoholic steatohepatitis. Alcohol, 43(2), 163-172.
Neuman, M. G., French, S. W., Zakhari, S., Malnick, S., Seitz, H. K., Cohen, L. B., … & Opris, M. (2017). Alcohol, microbiome, life style influence alcohol and non-alcoholic organ damage. Experimental and molecular pathology, 102(1), 162-180.
Shimizu, C., Oki, Y., Mitani, Y., Tsuchiya, Y., & Nabeshima, T. (2016). Moderate-dose regular lifelong alcohol intake changes the intestinal flora, protects against aging, and keeps spatial memory in the senescence-accelerated mouse prone 8 (SAMP8) model. Journal of Pharmacy & Pharmaceutical Sciences, 19(4), 430-447.
Bishehsari, F., Magno, E., Swanson, G., Desai, V., Voigt, R. M., Forsyth, C. B., & Keshavarzian, A. (2017). Alcohol and gut-derived inflammation. Alcohol research: current reviews, 38(2), 163.
Parlesak, A., Schäfer, C., Schütz, T., Bode, J. C., & Bode, C. (2000). Increased intestinal permeability to macromolecules and endotoxemia in patients with chronic alcohol abuse in different stages of alcohol-induced liver disease. Journal of hepatology, 32(5), 742-747.
Tian, F., Chi, F., Wang, G., Liu, X., Zhang, Q., Chen, Y., … & Chen, W. (2015). Lactobacillus rhamnosus CCFM1107 treatment ameliorates alcohol-induced liver injury in a mouse model of chronic alcohol feeding. Journal of Microbiology, 53(12), 856-863.
