Waarom kan ik niet meer nadenken? Mogelijk heb je hersenmist. Dit is een niet-medische term om symptomen te beschrijven die het denkvermogen beïnvloeden.

Veelvoorkomende symptomen van hersenmist zijn concentratieproblemen, geheugenproblemen, moeite met rekenen, woordvindproblemen en verminderde ruimtelijke en visuele vaardigheden.

Hersenmist kan een symptoom zijn van verschillende problemen en gezondheidsaandoeningen. Dit artikel vertelt je veelvoorkomende oorzaken van hersenmist.

1. Niet genoeg slaap

Slaapgebrek of een slechte slaaphygiëne is een van de meest voorkomende oorzaken van hersenmist. Door slaapgebrek kunnen je hersenen mistig aanvoelen. Een onderzoek heeft hier een verklaring voor gevonden.

Door een slaaptekort kunnen de hersencellen niet meer goed met elkaar communiceren waardoor er tijdelijke mentale hiaten ontstaan. Deze hiaten tasten je visuele waarneming en het geheugen aan.

Slaaptekort leidt onder andere tot concentratieverlies, verminderde alertheid, vermindert beoordelingsvermogen en het belemmert het vermogen om complexe taken uit te voeren.

Probeer elke nacht 7-9 uur te slapen en probeer ook elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan en op te staan.

2. Chronische stress

Hersenmist kan een teken zijn van chronische stress. Je hersenen kunnen namelijk overspoeld raken met angst en stress en daarmee alle ruimte in beslag nemen. Als gevolg zullen de andere processen trager verlopen. 

Je hersenen zijn dus een soort van computer waarbij je niet wilt dat het stressprogramma voortdurend op de achtergrond draait en al het geheugen in beslag neemt. Op verschillende manieren kun je stress effectief verminderen.

3. Slaapstoornissen

Hersenmist kan veroorzaakt worden door slaapgebrek, slaapstoornissen en overwerken. Zo kun je door slaapapneu ‘s nachts meerdere keren wakker worden.

Het ontnemen van een rustgevende slaap kan naast slaperigheid tot humeurigheid en een kortere aandachtsspanne leiden.

Symptomen slaapapneu:

1. vergeetachtigheid
2. concentratieverlies
3. een slecht beoordelingsvermogen
4. kans op hoge stresslevels en depressie
5. risico op ernstige geestelijke gezondheidsproblemen

4. Depressie

Een veelvoorkomend symptoom van depressie is hersenmist. Geestelijke gezondheidsproblemen kunnen namelijk de hersenfunctie veranderen.

Hierdoor kunnen je hersenen niet meer optimaal functioneren wat hersenmist kan veroorzaken. Naast depressie zijn er nog meer geestelijke klachten en stoornissen die tot hersenmist kunnen leiden:

1. angst
2. PTSS
3. bipolaire stoornis
4. schizofrenie

5. Overconsumptie van suiker

Door overconsumptie van suiker kan er bacteriële overgroei ontstaan. Een bacteriële overgroei van de dunne darm wordt ook wel SIBO genoemd en kan naast spijsverteringssymptomen ook angst en hersenmist veroorzaken.

SIBO en Dysbiose. Je darmflora bestaat uit zowel gunstige als ongunstige bacteriën. Deze bacteriën in je darmflora moeten in balans zijn. Echter, door te veel suiker te eten kan het aantal nuttige darmbacteriën afnemen en het aantal schadelijke bacteriën toenemen. Dit kan tot een zogeheten dysbiose leiden wat zelfs het interne darmslijmvlies kan aantasten.

Darmkolonisatie. Probiotische bacteriën kunnen melkzuur afbreken en D-melkzuur aanmaken. Als de darm met probiotische bacteriën is gekoloniseerd loop je het risico op melkzuurvergiftiging en ken hersenmist optreden.

6. Tekort aan voedingsstoffen

Verschillende voedingstekorten kunnen tot hersenmist leiden.

Vitamine D. Een vitamine D-tekort kan de cognitieve gezondheid negatief beïnvloeden en hersenmist veroorzaken. Vitamine D-supplementen kunnen helpen bij hersenmist. Zo kan een vitamine D-tekort je ‘hersensteiger’ aantasten die je zenuwcellen ondersteunen. Dit blijkt uit een nieuwe studie.

IJzer. Een lage ijzerinname of een versneld ijzerverlies door bloedingen of bloedverlies kan ijzertekort en bloedarmoede veroorzaken. Een ijzertekort kan tot neurologische symptomen leiden zoals vermoeidheid en hersenmist.

Vitamine B12. Vitamine B12 is betrokken bij het optimaal functioneren van je bloed en zenuwfunctie. Zo kunnen tekorten leiden tot vermoeidheid en wazig denken en hersenmist.

Vitamine B kan de stemming verbeteren en stress verminderen en daarmee hersenmist helpen verbeteren. Daarnaast kan het je immuunsysteem, geheugen en algehele energieniveau bevorderen.

Aangezien tekorten aan voedingsstoffen een rol kunnen spelen heb je mogelijk baat bij een supplement.

Ook voedselintoleranties kunnen tot hersenmist leiden. Iets om rekening mee te houden.

7. Schildklieraandoening

De schildklier wordt ook wel als de motor van het menselijk lichaam beschouwd. Echter, een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) kan tot symptomen van hersenmist leiden zoals slaperigheid, vergeetachtigheid, mentale traagheid en een gebrek aan energie. 

Van alle patiënten met een traag werkende schildklier heeft bijna de helft last van hersenmist. Houd hier dus goed rekening mee.

8. Te vaak eten

Na een suikerrijke maaltijd maakt je lichaam insuline aan om het suiker vanuit het bloed op te nemen. Dit kan door veel suikers doorschieten waardoor je bloedsuiker wat lager wordt. Een laag bloedsuiker kan vervolgens tot vergeetachtigheid en hersenmist leiden.

Het kan ook bij een koolhydraatbeperkt dieet optreden zoals het ketodieet. Als je weinig koolhydraten consumeert zal het insuline laag blijven waardoor je vet verbrandt. Het zorgt er echter ook voor dat je vocht en elektrolyten uit gaat scheiden. Als je dit niet vervangt kunnen er cognitieve symptomen optreden zoals hoofdpijn en hersenmist.

9. Inactiviteit

Het lichaam en brein zijn nauw met elkaar verbonden. Als je lichamelijk te lang inactief bent kan dat er voor zorgen dat de hersenen ook inactief worden. Net zoals bij een auto kan ook ‘de voorruit’ van je hersenen beslaan. 

Regelmatige lichaamsbeweging is dus erg belangrijk. Lichaamsbeweging is dus een effectief wapen tegen mentale vermoeidheid.

Studies hebben zelfs aangetoond dat lichaamsbeweging bescherming biedt tegen neurodegeneratie en de plasticiteit van je hersenen kan verbeteren.

Take home message

Van slaapgebrek tot schildklieraandoeningen, hersenmist kent vele oorzaken. Hersenmist wordt gebruikt om cognitieve disfunctie te beschrijven.

Hersenmist kan je tegengaan met stressvermindering, lichaamsbeweging, voldoende slaap (7-9 uur), gezonde voeding, door alcohol te vermijden en onderliggende aandoeningen aan te pakken.

Houd ook rekening met andere oorzaken waaronder aandachtstekortstoornis, angst, depressie, alcoholgebruik, psychose, posttraumatische stress en schizofrenie.

Een arts kan het beste tussen deze oorzaken differentiëren.