Uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat 20% van de ouders gescheiden zijn. Dit is de afgelopen 10 jaar ietsjes gestegen.

Een verscheurd gezin heeft een grote impact op het kind. Maar wat zijn precies de effecten hiervan? Dus wat doet een scheiding met kinderen?

Dit artikel richt zich op de schadelijke effecten van echtscheiding, of het als een trauma wordt ervaren, hoe kinderen een scheiding beleven en hoe ze zich daarna voelen.

Is een scheiding een trauma?

Een scheiding, waarbij de wereld die je kende uiteenvalt, kan zeker als een trauma worden ervaren, vooral als je jong bent.

De kans op trauma het hoogst is rond de leeftijd van 11 jaar. Dit is een gevoelige periode omdat kinderen op die leeftijd zich sterk hechten aan hun ouders en de stabiliteit van hun thuisomgeving.

Uit een onderzoek onder 23-jarigen bleek dat 11 procent van de mensen van wie de ouders gescheiden waren, kampte met geestelijke gezondheidsproblemen, terwijl dit percentage 8 procent was voor mensen met getrouwde ouders.

Elk kind reageert anders op een scheiding en dat de impact ervan kan variëren afhankelijk van verschillende factoren, zoals de steun die het kind ontvangt, de manier waarop de scheiding wordt afgehandeld en de mate van conflicten tussen de ouders.

Hoe ervaart een kind een scheiding?

Wanneer ouders besluiten om uit elkaar te gaan, kan dit voor een kind een rollercoaster van emoties en ervaringen veroorzaken. 

1. Verdriet. Ten eerste kunnen kinderen vaak een gevoel van verdriet en verlies ervaren. Ze kunnen zich machteloos voelen omdat ze geen controle hebben over de situatie en niet in staat zijn om hun ouders bij elkaar te houden.

2. Angst. Daarnaast kunnen kinderen ook gevoelens van verwarring en angst ervaren. Ze begrijpen mogelijk niet volledig waarom hun ouders uit elkaar gaan en maken zich misschien zorgen over wat er met henzelf en hun gezin zal gebeuren. Dit kan leiden tot een gevoel van onzekerheid over de toekomst.

3. Boosheid. Tegelijkertijd kunnen kinderen ook gevoelens van boosheid en frustratie ervaren. Ze kunnen boos zijn op hun ouders omdat ze de veiligheid en stabiliteit van het gezin hebben verstoord. Soms richten kinderen deze boosheid ook op zichzelf, waarbij ze denken dat ze de scheiding hadden kunnen voorkomen als ze maar beter waren geweest.

4. Ups en downs. Het proces van aanpassing aan de scheiding kan lang duren en gepaard gaan met ups en downs. Kinderen kunnen heen en weer geslingerd worden tussen hoop en wanhoop dat hun ouders weer bij elkaar zullen komen. Ze kunnen ook moeite hebben om zich aan te passen aan de veranderingen in hun dagelijkse leven, zoals het omgaan met twee verschillende huizen en routines.

Kortom, een scheiding kan voor een kind een complexe mix van emoties en ervaringen met zich meebrengen, die allemaal een diepe impact kunnen hebben op hun welzijn en ontwikkeling.

Wat voor invloed heeft scheiden op kinderen? 13 Negatieve Effecten

Echtscheiding kan een breed scala aan negatieve effecten hebben op kinderen, zowel op korte als op lange termijn. 

Laten we deze effecten en hun onderliggende mechanismen eens nader bekijken:

Aanpassingsproblemen. Kinderen kunnen moeite hebben om zich aan te passen aan de nieuwe situatie na de scheiding van hun ouders. Dit kan leiden tot emotionele stress, angst en onzekerheid over de toekomst.

Lagere Schoolprestaties en Voortijdig Schoolverlaten. De emotionele stress en verstoring van de gezinssituatie kunnen de concentratie en motivatie van kinderen beïnvloeden, wat kan leiden tot lagere academische prestaties en zelfs voortijdig schoolverlaten.

Gedragsproblemen. Kinderen kunnen externaliserende problemen ontwikkelen, zoals agressief gedrag, opstandigheid of delinquent gedrag, als reactie op de stress en instabiliteit veroorzaakt door de echtscheiding.

Drugsgebruik. Sommige kinderen kunnen hun toevlucht zoeken tot drugsgebruik als een manier om met de emotionele pijn en stress van de echtscheiding om te gaan.

Depressieve Gevoelens. Echtscheiding kan bij kinderen gevoelens van verdriet, verlies en depressie veroorzaken, vooral als ze het gevoel hebben dat ze tussen hun ouders worden verscheurd of de schuld krijgen voor de scheiding.

Risicovol Seksueel Gedrag. Kinderen van gescheiden ouders lopen een verhoogd risico op het vertonen van risicovol seksueel gedrag, mogelijk als gevolg van een gebrek aan ouderlijk toezicht, gebrek aan emotionele ondersteuning of zoekende gedrag naar affectie.

Emotionele Gevoeligheid. Kinderen kunnen gevoeliger worden voor emotionele prikkels en hebben moeite om hun emoties te reguleren na de echtscheiding van hun ouders.

Ontwikkeling van Destructief Gedrag. Sommige kinderen kunnen destructief gedrag ontwikkelen als een manier om met hun emoties om te gaan, zoals zelfbeschadiging of destructieve relaties aangaan.

Verlies van Vertrouwen in Huwelijk en Gezin. Na het ervaren van de pijn van echtscheiding kunnen kinderen hun vertrouwen verliezen in het idee van huwelijk en gezinsleven, wat hun toekomstige relaties kan beïnvloeden.

Woede-uitbarstingen. Kinderen kunnen woede-uitbarstingen ervaren als een uiting van hun frustratie, verwarring en verdriet over de echtscheiding van hun ouders.

Verminderde Interesse in Sociale Activiteiten. De emotionele last van de echtscheiding kan leiden tot terugtrekking uit sociale activiteiten en isolatie van leeftijdsgenoten.

Schuldgevoelens. Kinderen kunnen zichzelf de schuld geven van de echtscheiding van hun ouders, zelfs als dit niet gerechtvaardigd is, wat kan leiden tot langdurige gevoelens van schuld en zelftwijfel.

Toename van Gezondheidsproblemen. Stress geassocieerd met echtscheiding kan het immuunsysteem verzwakken en het risico op gezondheidsproblemen zoals slapeloosheid, hoofdpijn en spijsverteringsproblemen verhogen.

Deze effecten worden vaak veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder emotionele trauma’s, verstoring van de gezinsdynamiek, veranderingen in de ouder-kindrelatie, financiële stress en sociaal isolement. 

Hoe voelt een kind zich na de scheiding?

Na de scheiding kunnen kinderen zich erg verward en verdrietig voelen. Het gevoel van verlies en de angst voor de onbekende toekomst kunnen aanhouden. 

Soms kan er zelfs een gevoel van opluchting zijn als de voortdurende spanningen tussen de ouders zijn verminderd, maar dit kan ook gepaard gaan met schuldgevoelens omdat ze hun ouders misschien liever samen hadden gezien.

Kinderen kunnen ook gevoelens van eenzaamheid ervaren, vooral als ze het gevoel hebben dat ze niemand hebben om mee te praten over wat ze doormaken. 

Ze kunnen worstelen met het balanceren van loyaliteit aan beide ouders en kunnen zich verscheurd voelen tussen hen.

Soms proberen kinderen hun emoties te verbergen om hun ouders niet te belasten, waardoor ze zichzelf isoleren en hun pijn internaliseren. 

Dit kan op lange termijn leiden tot problemen met emotionele regulatie en zelfvertrouwen.

Het kan tijd kosten voor kinderen om zich aan te passen aan de nieuwe realiteit na de scheiding. 

Ze hebben steun en begrip nodig van zowel hun ouders als andere belangrijke volwassenen in hun leven om hen te helpen door deze moeilijke periode heen te komen.

Is scheiden slecht voor kinderen?

Scheiden is een ingrijpende gebeurtenis voor kinderen, maar of het slecht voor hen is, hangt af van verschillende factoren. 

Het kan moeilijk zijn voor kinderen om de scheiding te verwerken. Ze kunnen zich verdrietig, verward of boos voelen. 

Het kan ook hun gevoel van veiligheid en stabiliteit aantasten, vooral als ze jong zijn.

Maar niet alle kinderen ervaren langdurige negatieve effecten van de scheiding. Sommigen kunnen veerkrachtig zijn en zich aanpassen aan de nieuwe situatie. 

Ze kunnen leren omgaan met de veranderingen en sterker worden als gevolg van de ervaring.

Het is essentieel dat ouders de scheiding op een ondersteunende manier aanpakken en open communicatie met hun kinderen behouden. 

Door eerlijk te praten over wat er gebeurt en de gevoelens van het kind serieus te nemen, kunnen ouders de stress en angst helpen verminderen.

Dus, hoewel scheiden zeker uitdagend kan zijn voor kinderen, hoeft het niet per se slecht voor hen te zijn. 

Wat zijn de belangrijkste jaren van een kind?

Over het algemeen zijn de eerste paar jaren van het leven, de vroege kindertijd en de adolescentie cruciaal voor de ontwikkeling van kinderen.

Vroege kinderjaren (0-5 jaar): Dit zijn de jaren waarin kinderen zich snel ontwikkelen en fundamentele vaardigheden opbouwen. Het is een tijd waarin ze leren lopen, praten, sociale interacties begrijpen en emotionele banden vormen. De kwaliteit van de zorg en interacties tijdens deze periode kan een blijvende invloed hebben op hun cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling.

Schoolleeftijd (6-12 jaar): Deze jaren zijn belangrijk voor de cognitieve ontwikkeling en het leren van sociale vaardigheden. Kinderen beginnen formele educatie te volgen, ontwikkelen vriendschappen en leren omgaan met uitdagingen en verantwoordelijkheden. Het is ook een tijd waarin hun zelfbeeld en identiteit beginnen te vormen.

Adolescentie (13-18 jaar): Tijdens de adolescentie maken kinderen grote veranderingen door op fysiek, emotioneel en sociaal gebied. Ze ervaren een grotere druk om hun eigen identiteit te vinden, onafhankelijkheid te ontwikkelen en belangrijke levensbeslissingen te nemen, zoals studie- en loopbaankeuzes. Dit is ook een periode waarin ze risicogedrag kunnen vertonen en vatbaar zijn voor invloeden van hun omgeving.

Deze jaren leggen de basis voor de verdere ontwikkeling en het welzijn van een kind.

Take home message

Dus wat doet een scheiding met een kind? Wat voor invloed heeft scheiden op kinderen?

Een scheiding heeft aanzienlijke gevolgen voor kinderen, met risico’s als aanpassingsproblemen, schoolprestaties, gedragsproblemen en meer. 

Deze uitdagingen omvatten ook emotionele gevoeligheid, destructief gedrag en gezondheidsproblemen. 

Hoewel de meeste kinderen veerkracht tonen, kunnen de gevolgen langdurig zijn, met potentiële cognitieve en ontwikkelingsachterstanden. 

Is een scheiding een trauma? 

Onderzoek suggereert dat een scheiding als een trauma kan worden ervaren, vooral rond de leeftijd van 11 jaar, met een verhoogd risico op geestelijke gezondheidsproblemen. 

Hoe ervaart een kind een scheiding?

Elke reactie op de scheiding is uniek en hangt af van verschillende factoren, zoals de steun die het kind ontvangt. 

Kinderen kunnen verdriet, angst, boosheid en een turbulent aanpassingsproces ervaren, met een mix van emoties die hun welzijn en ontwikkeling beïnvloeden. 

Het is van cruciaal belang dat betrouwbare informatie over dit onderwerp voor iedereen toegankelijk blijft, en steun van lezers is essentieel om educatief materiaal te blijven produceren, evenals het onderhouden van gratis kanalen over gezondheid.

Bezoek ook mijn YouTube-kanaal waar ik in één minuut antwoord geef op veelgestelde vragen zoals deze.