4 Effectieve Ademhalingsoefeningen bij COPD

Mensen met COPD ademen vaak verkeerd, zoals oppervlakkig, snel, via de mond, of met behulp van verkeerde spieren, wat hun symptomen kan verergeren.

Ademhalingsoefeningen kunnen dit helpen corrigeren.

Deze specifieke ademhalingsoefeningen voor COPD patiënten kunnen kortademigheid verminderen en je algehele longfunctie verbeteren, wat je dagelijkse activiteiten gemakkelijker kan maken.

Iedereen is anders, dus je zult merken dat sommige oefeningen beter voor jou werken dan andere. Experimenteer en vindt de oefening die het beste bij jou past.

In dit artikel vertel ik je 4 ademhalingstechnieken bij COPD.

oudere man en vrouw doen binnen ademhalingsoefeningen bij copd

1. Getuite Lippen Ademhaling

Ademen met getuite lippen verlengt de uitademing en vertraagt daarmee het tempo van je ademhaling. Dit maakt elke nieuwe ademhaling effectiever.

Ademen met getuite lippen kan daarom de longfunctie en zuurstofuitwisseling verbeteren, wat bijzonder gunstig is voor mensen met COPD. 

Bovendien kan het luchtwegvernauwing en kortademigheid verminderen, wat veelvoorkomende symptomen van COPD zijn.

jongeman doet ademhaling met getuite lippenGetuite lippen ademhaling doe je als volgt:

  1. Ontspan je nek- en schouderspieren
  2. Adem 2 seconden rustig in door je neus
  3. Adem 4 seconden langzaam uit met samengeknepen lippen
  4. Doe dit drie tot vier keer per dag, ongeveer 5 tot 10 minuten

De verlengde uitademing helpt je luchtwegen vrij te maken, verbetert de zuurstofuitwisseling en bevordert ontspanning, waardoor COPD-patiënten beter kunnen ademen.

Het is belangrijk om tijdens deze oefening je gezichtsspieren ontspannen te houden. Gespannen gezichtsspieren kunnen namelijk de ademhaling verstoren.

Je kunt jezelf voorstellen dat je bij het uitvoeren van de oefening (1) uitademt door een rietje, (2) zachtjes in de richting blaast van een kaars, of (3) langzaam een ballon opblaast. 

Dit kan je helpen bij de uitvoering en je ademhaling verbeteren, wat erg nuttig kan zijn voor mensen met COPD.

2. Diepe Ademhaling 

Diep ademhalen helpt je meer frisse lucht binnen te krijgen, meer zuurstof op te nemen en voorkomt dat lucht in je longen vast komt te zitten. Dat doe je als volgt:

  1. Ga op een comfortabele manier zitten of staan
  2. Wijs je ellebogen iets naar achteren zodat je borstkas zich volledig uit kan zetten.
  3. Adem diep in en probeer de lucht zo lang mogelijk binnen te houden. Hierdoor kunnen je longen zich beter vullen met verse lucht.
  4. Laat de lucht rustig uitstromen en hoest vervolgens krachtig. Dit helpt eventuele opgehoopte slijm in je luchtwegen los te maken.

Herhaal deze stappen elk uur tot wel 10 keer. Regelmatige oefeningen helpen om je longen gezond te houden en je ademhaling te verbeteren.

3. Buikademhaling

illustratie van een vrouw die buikademhaling voordoet met beide handen op de buikBij COPD blijft lucht vaak in de longen vastzitten, wat druk uitoefent op de longen. 

Hierdoor gebruiken mensen met COPD vaak hun nek-, schouder- en rugspieren meer dan hun middenrif bij het ademen.

Een oppervlakkige borstademhaling kan leiden tot verschillende problemen, zoals beperkte zuurstofopname en meer stress. 

Buikademhaling kan deze problemen effectief aanpakken.

Buikademhaling, ook wel bekend als diafragmatische ademhaling, verricht 80% van het ademwerk wat het de meest efficiënte manier van ademhalen maakt. 

Je diafragma (middenrif) bevindt zich onderaan je longen, en kan je met deze oefening beter gebruiken en sterker maken:

  1. Ga op je rug liggen met gebogen knieën. Voor extra ondersteuning kun je een kussen onder je knieën leggen.
  2. Plaats beide handen op je onderbuik.
  3. Adem diep in en laat je buik uitzetten, alsof het een ballon is die tegen je handpalmen duwt.
  4. Adem uit en trek je buik naar je ruggengraat terwijl je je buikspieren lichtjes aanspant

4. Beheerst Hoesten

Door overmatig hoesten kunnen je luchtwegen dichtklappen en je ademhaling belemmeren.

Met beheerst hoesten kun je het slijm diep in je longen losmaken en afvoeren zonder dat je luchtwegen dichtklappen. Het bespaart ook zuurstof.

Het werkt het best wanneer je slijm in je luchtwegen voelt of nadat je medicijnen die de luchtwegen openen hebt gebruikt. 

Drink ook voldoende water om gehydrateerd te blijven en slijm dun te houden.

Beheerst hoesten doe je als volgt:

  1. Ga op een stoel zitten en leun een beetje voorover.
  2. Vouw je armen over je buik en adem langzaam in door je neus.
  3. Leun voorover en adem uit terwijl je je armen tegen je buik drukt.
  4. Doe je mond een beetje open en hoest 2-3 keer kort en krachtig.
  5. Adem rustig en langzaam in door je neus.
  6. Neem even rust.

Dit waren de bekendste COPD ademhalingsoefeningen, maar er zijn nog een aantal belangrijke dingen die je moet weten.

Longrevalidatie

Longrevalidatie is cruciaal voor mensen met COPD. Deze programma’s omvatten ademhalingsoefeningen en ademhalingstoestellen, zogenaamde inspiratoire spiertrainers.

Deze ademtoestellen trainen patiënten om de druk te verhogen die ademhalingsspieren per ademhaling moeten genereren. 

Daarnaast bieden ze fysieke training om je algehele conditie te versterken en educatie over de aandoening en medicatiebeheer. 

Deze aanpak helpt je om symptomen te beheersen, je kwaliteit van leven te verbeteren en actiever deel te nemen aan het dagelijks leven. 

Het juiste programma wordt aangepast aan jouw individuele behoeften en de ernst van de ziekte. 

Voor de meest geschikte aanpak werk je goed samen met zorgverleners.

Waarom Ademhalingstechnieken COPD kunnen verlichten

Ademhalingsoefeningen kunnen de symptomen van COPD helpen verlichten. Ze doen dit door:

1. Verbeterde ademhalingscontrole. Met ademhalingsoefeningen kun je leren hoe je dieper en rustiger kunt ademen, wat kortademigheid kan verminderen en meer zuurstof in je longen kan brengen.

2. Versterking van de ademhalingsspieren. Deze oefeningen, zoals diafragmatische ademhaling, helpen bij het versterken van de spieren die betrokken zijn bij de ademhaling. Dit vermindert de vermoeidheid die vaak optreedt bij ademhalingsproblemen bij COPD.

3. Verbeterde longfunctie. Regelmatige ademhalingsoefeningen vergroten de capaciteit van je longen, waardoor je meer lucht kunt in- en uitademen. Dit verbetert de zuurstoftoevoer naar je lichaam en vermindert kortademigheid.

4. Vermindering van angst en stress. Mensen met COPD kunnen door hun ademhalingsproblemen angstig worden. Ademhalingsoefeningen, zoals progressieve spierontspanning en mindfulness ademhaling, kunnen angst en stress helpen verminderen, wat vervolgens je ademhaling kan verbeteren.

Take home message

Chronische obstructieve longziekte (COPD), kunnen je dagelijkse activiteiten moeilijker maken en je energieniveau beperken.

Hierdoor wordt het lastiger om fysiek actief te zijn of dingen te doen. Ademhalingsoefeningen kunnen je hierbij misschien helpen.

Met COPD ga je namelijk vaak verkeerd ademhalen, zoals een oppervlakkige en snelle ademhaling of het gebruik van de verkeerde spieren. 

COPD ademhalingsoefeningen onder begeleiding van een arts kunnen dit helpen corrigeren, de kortademigheid verminderen en de longfunctie verbeteren.

Dit kan jouw dagelijkse leven gemakkelijker maken en de algehele levenskwaliteit verbeteren.

Naast deze specifieke COPD ademhalingsoefeningen zijn er nog veel meer oefeningen en technieken die ik in dit artikel heb beschreven.

Let op, de informatie is bedoeld ter algemene kennis en vervangt geen medisch advies. 

Neem altijd contact op met een zorgverlener voor gepersonaliseerd advies over COPD en de bijbehorende behandelingen.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Marotta, N., Demeco, A., Moggio, L., Marinaro, C., Pino, I., Barletta, M., … & Ammendolia, A. (2020). Comparative effectiveness of breathing exercises in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Complementary Therapies in Clinical Practice, 41, 101260.

Mendes, L. P., Moraes, K. S., Hoffman, M., Vieira, D. S., Ribeiro-Samora, G. A., Lage, S. M., … & Parreira, V. F. (2019). Effects of diaphragmatic breathing with and without pursed-lips breathing in subjects with COPD. Respiratory care, 64(2), 136-144.

Lu, Y., Li, P., Li, N., Wang, Z., Li, J., Liu, X., & Wu, W. (2020). Effects of home-based breathing exercises in subjects with COPD. Respiratory care, 65(3), 377-387.