Baking soda kan volgens sommigen letterlijk alles. 

Zo zou het verdunnen van baking soda in water, citroensap of appelcider azijn op een lege maag gewichtsverlies stimuleren. Alleen al het weken in een bad met baking soda zou wonderen doen. 

Baking soda wordt normaal gesproken ingenomen om het maagzuur om te zetten in water, kooldioxide en zout, waardoor refluxklachten, verteringsproblemen, en misselijkheid afnemen. 

De toepassingsmogelijkheden lijken oneindig te zijn. Echter, er zijn nu dus ook steeds meer mensen die met baking soda proberen af te vallen.

Wellicht wil je gewicht verliezen en vraag je je nu af of je daar baking soda voor kan gebruiken. Ofwel, kan je met baking soda afvallen? 

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat baking soda je helpt af te vallen. Het gewichtsverlies is te danken aan de verhoogde waterinname en niet aan de baking soda. Wanneer je teveel baking soda gebruikt om mee af te vallen loop je bovendien een hoger risico op ernstige complicaties. 

Hoe nemen mensen baking soda in?

Mensen die met baking soda willen afvallen hanteren over het algemeen twee methodes. 

  • Methode 1: ze verdunnen 1/2 theelepel baking soda over 240-480 mL water en drinken dit vervolgens op een lege maag. Het precieze moment van innemen maakt niet uit.  
  • Methode 2: ze mengen 1 theelepel baking soda met 30 ml citroensap of appelcider azijn.

Werkt baking soda?

Natriumbicarbonaat, ofwel baking soda is licht alkalisch waardoor het je maagzuur effectief kan verlichten. 

Veel mensen denken dat alkalische stoffen gewichtsverlies stimuleren. Er bestaat zelfs een alkalisch dieet.

Het alkalisch dieet claimt de optimale pH-waarde te kunnen handhaven door middel van alkaline vormende voedingsmiddelen.  

Echter, momenteel zijn er nog geen wetenschappelijke studies die deze beweringen onderbouwen.

Toch horen we ervaringen van mensen die afvallen met baking soda, maar dit zou dus wel andere oorzaken kunnen hebben.

Baking soda verhoogt de waterinname 

Hoewel baking soda de pH-waarden niet beïnvloedt, is er mogelijk een andere verklaring waarom het zo vaak gebruikt wordt om mee af te vallen. 

Baking soda resulteert niet direct in gewichtsverlies, maar onderzoek suggereert dat het extra water wat je inneemt mogelijk wel kan helpen. 

Mensen geloven dus dat het aan het baking soda ligt terwijl de resultaten mogelijk te danken zijn aan de verhoogde waterinname. 

Water vult en verlaagt daarnaast de eetlust. Grotere hoeveelheden water kunnen bovendien de stofwisseling verhogen en de afbraak van vetten bevorderen.

Gezondheidsvoordelen baking soda 

Baking soda heeft dus geen invloed op het gewicht, maar het biedt wel andere gezondheidsvoordelen. Baking soda kan de sportprestaties verbeteren, je tanden versterken en het biedt mogelijk bescherming tegen een aantal ziekten.

Gezondheidsrisico’s baking soda 

Teveel baking soda kan een aantal (ernstige) bijwerkingen veroorzaken. 

Vochtverlies. Bicarbonaat diurese is een van de bijwerkingen en betekent dat je meer zal moeten plassen. Je verliest daardoor niet alleen meer water maar ook natrium, kalium en chloride die allemaal belangrijk zijn voor optimale lichaamsfuncties.

Braken en diarree. Veelvoorkomende bijwerkingen van baking soda zijn braken en diarree. Teveel baking soda zorgt voor een grote hoeveelheid natrium, wat vervolgens al het water in het spijsverteringskanaal zal aantrekken. Een zeer ernstige bijwerking is een maagruptuur ten gevolge van de snelle gasvorming. Grote maaltijden en alcohol verhogen de kans op een maagruptuur. 

Ademhalingsproblemen. Teveel baking soda verlaagt de zuurgraad en als reactie hierop zal het lichaam ter compensatie zuur kooldioxide vasthouden. In plaats van het kooldioxide in de longen uit te ademen treden er vervolgens ademhalingsproblemen op. 

Nierfunctie. Een te veel aan baking soda kan de nierfunctie aantasten, waardoor je als gevolg ook het baking soda zelf niet meer goed kan filteren en uitscheiden. 

Hemorragische encefalopathie. In zeldzame gevallen kan de uitdroging en het niet kunnen aanvullen van het vochttekort ernstige complicaties veroorzaken. Iemand kreeg  na de inname van een grote hoeveelheid baking soda zelfs een hemorragische encefalopathie, een aandoening waarbij in de hersenen ontsteking en bloedingen optreden. Deze complicatie was waarschijnlijk ontstaan door een verhoogd natriumgehalte in het bloed (hypernatriëmie).

Hersenbloedingen. Deze hypernatriëmie kan in ernstige gevallen leiden tot hersenbloedingen. Door het verhoogde natrium krimpen de cellen en zenuwcellen waardoor de spanning in de schedel toeneemt en de bloedvaten uiteindelijk scheuren.

Overige. Als je lichaam het natrium vanuit het spijsverteringskanaal heeft opgenomen kunnen uitdroging, epileptische aanvallen of zelfs nierfalen optreden.

Baking soda en natrium 

Baking soda bevat zeer grote hoeveelheden natrium, per theelepel maar liefst 1.250 mg. Bovendien wordt baking soda snel opgenomen. 

De maximale dagelijkse aanbevolen natriuminname is 2.300mg. Oftewel, met 1 theelepel zit je al op de helft van de aanbevolen dagelijkse inname. Neem maximaal 3½ theelepel bakingsoda per dag. 

Hoewel baking soda wordt gebruikt bij maagzuurklachten, kan teveel baking soda juist voor een verhoogde zuurproductie zorgen vanwege het rebound effect. 

Veel voorkomende bijwerkingen van baking soda zijn winderigheid, een opgeblazen gevoel, buikkrampen en dorst. 

Overmatig en langdurig gebruik van baking soda verhoogt het risico op een natrium overschot, kaliumgebrek en chloride gebrek.

Take home message 

Baking soda en afvallen zijn geen goede combinatie. Het gewichtsverlies is te wijten aan de verhoogde waterinname en juist niet aan de baking soda. Baking soda verlicht maagklachten, maar je zal er dus niet mee afvallen. 

Neem nooit baking soda, behalve wanneer je zorgverlener het aanbeveelt voor bijvoorbeeld maagklachten. 

Oudere volwassenen en mensen met nier- of longaandoeningen lopen het grootste risico op bijwerkingen. 

Als je van plan bent om baking soda te gebruiken voor iets anders dan koken of bakken, dan moet je eerst contact opnemen met je arts.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond.

Bronnen

Al‐Abri, S. A., & Kearney, T. (2014). Baking soda misuse as a home remedy: case experience of the C alifornia P oison C ontrol S ystem. Journal of clinical pharmacy and therapeutics, 39(1), 73-77.

Carr, A. J., Slater, G. J., Gore, C. J., Dawson, B., & Burke, L. M. (2011). Effect of sodium bicarbonate on [HCO3−], pH, and gastrointestinal symptoms. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 21(3), 189-194.

Jensen, S., & Skriver, S. (2014). Self-treatment with baking soda can lead to severe metabolic alkalosis. Ugeskrift for laeger, 176(25A).

Sabharwal, A., & Scannapieco, F. A. (2017). Baking soda dentifrice and periodontal health: A review of the literature. The Journal of the American Dental Association, 148(11), S15-S19.

Kahrilas, P. J. (1996). Gastroesophageal reflux disease. Jama, 276(12), 983-988.

Siegler, J. C., Marshall, P. W., Bray, J., & Towlson, C. (2012). Sodium bicarbonate supplementation and ingestion timing: does it matter?. The Journal of Strength & Conditioning Research, 26(7), 1953-1958.

Ragone, L., Vieira, J. G., Laterza, M. C., Leitão, L., da Silva Novaes, J., Vianna, J. M., & Dias, M. R. (2020). Acute Effect of Sodium Bicarbonate Supplementation on Symptoms of Gastrointestinal Discomfort, Acid‐Base Balance, and Performance of Jiu‐Jitsu Athletes. Journal of Human Kinetics, 75(1), 85-93.

Orbelo, D. M., Enders, F. T., Romero, Y., Francis, D. L., Achem, S. R., Dabade, T. S., … & Katzka, D. A. (2015). Once-daily omeprazole/sodium bicarbonate heals severe refractory reflux esophagitis with morning or nighttime dosing. Digestive diseases and sciences, 60(1), 146-162.

Higuera-de-la-Tijera, F. (2018). Efficacy of omeprazole/sodium bicarbonate treatment in gastroesophageal reflux disease: a systematic review. Medwave, 18(2), e7179-e7179.