Bioflavonoïden: Uitleg en Voedingsbronnen

Bioflavonoïden staan bekend als de biologische reactieveranderaars van de natuur. Ze zijn in staat de reactie van het lichaam op virussen, allergenen en carcinogenen te veranderen.

Steeds meer mensen nemen daarom bioflavonoïden. De antioxidant eigenschappen zorgen voor een breed scala aan gezondheidsvoordelen.

allerlei verse citrusvruchten

Wat zijn bioflavonoïden? 

Bioflavonoïden zijn complexe verbindingen en natuurlijke pigmenten. Bioflavonoïden geven fruit en groenten hun unieke kleur. 

Hoewel bioflavonoïden vaak vitamine P worden genoemd, voldoet het momenteel nog niet aan de eisen om daadwerkelijk een vitamine genoemd te worden.

Bioflavonoïden worden ook wel flavonoïden genoemd en bestaan uit vier categorieën:

  1. Quercetine: de meest actieve flavonoïden, vormt de ruggengraat van andere flavonoïden zoals de citrus bioflavonoïden 
  2. Proanthocyanidinen (PCO): planten en rode wijn, commerciële druivenpitten en zeedenschors
  3. Citrus bioflavonoïden: quercetine, rutine, naringine, hesperidine
  4. Groenetheepolyfenolen: wordt gewonnen uit de theeplant camellia sinensis. Groene thee polyfenolen zijn catechine, epicatechine-gallaat, epicatechine, epigallocatechine-gallaat en proanthocyanidinen

Hoe werken Bioflavonoïden

Bioflavonoïden zijn dus antioxidanten. Bioflavonoïden verhogen de activiteit van het NADPH-reductasesysteem.

Verschil tussen vitamine C en bioflavonoiden 

De natuurlijk vorm van vitamine C is ascorbinezuur dat van nature in voedsel voorkomt. Hoewel het een goede biologische beschikbaarheid heeft vinden anderen mensen het voor de darmen te duur. 

Onderzoek heeft aangetoond dat bioflavonoïden en vitamine C een complementair effect hebben. Als ze samen worden ingenomen zal de effectiviteit hoger zijn dan wanneer ze afzonderlijk ingenomen worden.

Hier kan je goed gebruik van maken. Citrusvruchten bevatten zowel vitamine C als bioflavonoiden. 

De nuttige plantaardige bioflavonoïden worden vaak aan vitamine C-supplementen toegevoegd.

Wat doen bioflavonoïden?

We zullen de gezonde eigenschappen en effecten voor alle bioflavonoïden in kaart brengen:

Proanthocyanidinen (PCO’s)

  1. verhoogt het intracellulaire vitamine C-gehalte
  2. maakt schadelijke vrije radicalen onschadelijk
  3. versterkt de haarvaten en vermindert de doorlaatbaarheid 
  4. gaat vernietiging van collageen tegen 
  5. gaat onstekingen en allergieën tegen door het vrijkomen van histamines, leukotriënen, prostaglandines tegen te gaan 
  6. versterkt de natuurlijke crosslinking van collageenvezels

 Quercetine

  1. ontstekingsremmende werking 
  2. krachtige antioxidantwerking
  3. gaat de aanmaak en het vrijkomen van histamine tegen 
  4. vitamine C-sparende werking
  5. verbetert de insulinesecretie
  6. preventie diabetische cataract en diabetische retinopathie 
  7. antivirale activiteit
  8. voorkomt alvleesklier-bètacellen schade door vrije radicalen te neutraliseren

 Citrus bioflavonoïden

  1. verhoogt de intracellulaire rutine, vitamine C, HER en hesperidine
  2. antioxiderende eigenschappen 
  3. gaat allergieën en ontstekingen tegen 
  4. versterkt de haarvaten en de doorbloeding

 Groenetheepolyfenolen

  1. krachtige antioxidant 
  2. verhoogt de antioxidantactiviteit in de lever, dunne darm en  longen
  3. groenetheepolyfenolen kunnen maagdarmkankers, longkankers en oestrogeengerelateerde kankers helpen voorkomen.
  4. kan de activering van kankerwekkende stoffen remmen 
  5. gaat de vorming kankerverwekkende verbindingen (nitrosaminen) tegen 
  6. vangt kankerverwekkende stoffen op 

Hartgezondheid. Een onderzoek bracht de inname van bioflavonoïden in verband met een lager risico op hartziekten. Zo zouden bioflavonoïden de opbouw van slagaderlijke plaque kunnen voorkomen.

Celgroei. Een van de belangrijkste bioflavonoïden is quercetine dat de celgroei kan reguleren. Bij de regulering van nieuwe celgroei zouden quercetine bioflavonoiden dus gedeeltelijk verantwoordelijk kunnen zijn.

Haarvaten. Een andere bioflavonoïde is leucoanthocyaninen dat ook over krachtige antioxiderende eigenschappen beschikt. Zo zijn leucoanthocyaninen mogelijk effectiever dan vitamine E. Leucoanthocyaninen zijn in staat de elasticiteit en tonus van de wanden van de haarvaten te vergroten door de vrije radicalen op te ruimen. Hierdoor  zijn de wanden beter bestand tegen scheurtjes, infecties en bloedingen. 

bioactieve eigenschappen van anthocyanidinen:

  1. antimicrobieel
  2. ontstekingsremmend
  3. beschermt het hart 
  4. versterkt het immuunsysteem
  5. gaat lever giftigheid tegen

Huid. Bioflavonoïden kunnen de opname van vitamine C in de huid versterken. hierdoor kan de natuurlijke productie van collageen, hyaluronzuur en elastine beschermd worden. Via deze mechanismen kunnen bioflavonoïden mogelijk de tekenen van veroudering en een doffe huid tegen gaan. 

Een van de belangrijke bioflavonoïden is Quercetine  dat in meer dan twintig plantaardige materialen aanwezig is. 

Quercetine staat bekend om zijn antihypertensieve, antiobesitas, ontstekingsremmende, vaatwerwijdende, cholesterolverlagende en antatherosclerotische activiteiten.

In de alternatieve geneeskunde worden bioflavonoïden gebruikt om:

  1. de de werking van vitamine C te versterken 
  2. de doorbloeding te verbeteren
  3. allergieën te verminderen
  4. bestrijden van microben
  5. als antioxidant
  6. behandelen van artritis en andere ontstekingsziekten
  7. virussen te bestrijden

Waar zitten bioflavonoïden in?

Om te profiteren van alle gezondheidsvoordelen moet je weten waar het precies in zit. Er bestaan verschillende soorten bioflavonoïden. 

De volgende voedingsmiddelen zijn rijk aan bioflavonoïden ellaginezuur: 

  1. aardbeien
  2. appels
  3. druiven
  4. veenbessen
  5. bramen

De volgende voedingsmiddelen zijn rijk aan citrusbioflavonoïden: 

  1. limoenen
  2. citroenen
  3. mandarijnen
  4. sinaasappels
  5. grapefruits

De volgende voedingsmiddelen zijn rijk aan flavonoïde flavan-3-ol: 

  1. appels
  2. pruimen
  3. perziken

De gemiddelde wereldwijde flavonoïdeninname varieert tussen 150 en 600 milligram per dag. 

Bioflavonoïden bijwerkingen 

Net zoals bij andere supplementen, kan je ook bijwerkingen ervaren van bioflavonoïden als je er teveel van binnenkrijgt. 

Er zijn bijwerkingen verbonden aan de flavonoïden in supplementvorm. Dit kan optreden wanneer je een dagelijkse dosis van 1000 milligram neemt. 

Bij de inname van orale bioflavonoïdencapsules kunnen er bijwerkingen optreden die verdwijnen naarmate het lichaam zich aanpast en dus geen medische hulp nodig hebben. 

Als de bijwerkingen hinderlijk zijn of aanhouden kan je contact opnemen met een arts. De meest voorkomende bijwerkingen van bioflavonoïden zijn:

  1. duizeligheid
  2. hoofdpijn
  3. wazig zicht
  4. druk gevoel of zwaarte in de benen
  5. doffe pijn 
  6. nervositeit
  7. jeukende huid rondom beschadigde aderen
  8. rode of schilferende huid
  9. bonzende oren
  10. vocht in de knie
  11. gezwollen enkels en voeten
  12. snelle of trage hartslag

Take home message 

Bioflavonoiden zijn antioxidanten die de gezondheid kunnen bevorderen. Bioflavonoiden verandere lichaamsreacties op verbindingen zoals virussen, allergenen en carcinogenen. 

Deze krachtige antioxidanten bieden bescherming tegen oxidatieve schade door vrije radicalen te neutraliseren.

Bioflavonoiden verhogen de absorptie van vitamine C waarmee het immuunsysteem versterkt zou kunnen worden om infecties effectiever te bestrijden.

Vruchten zoals aardbeien, appels, limoenen, citroenen, sinaasappels, grapefruits, mandarijnen, pruimen, perziken en appels zijn rijk aan bioflavonoïden. 

Bijwerkingen van teveel flavonoïden zijn onder andere hoofdpijn misselijkheid en tintelingen van de ledematen.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

David, A. V. A., Arulmoli, R., & Parasuraman, S. (2016). Overviews of biological importance of quercetin: A bioactive flavonoid. Pharmacognosy reviews, 10(20), 84.

Narayana, K. R., Reddy, M. S., Chaluvadi, M. R., & Krishna, D. R. (2001). Bioflavonoids classification, pharmacological, biochemical effects and therapeutic potential. Indian journal of pharmacology, 33(1), 2-16.

Russo, A., Acquaviva, R., Campisi, A., Sorrenti, V., Di Giacomo, C., Virgata, G., … & Vanella, A. (2000). Bioflavonoids as antiradicals, antioxidants and DNA cleavage protectors. Cell biology and toxicology, 16(2), 91-98.

Formica, J. V., & Regelson, W. (1995). Review of the biology of quercetin and related bioflavonoids. Food and chemical toxicology, 33(12), 1061-1080.