Een koortslip doet niet alleen pijn, het is zeer onwelkom en roept veel schaamte op. Een zweertje wordt vaak verward met een koortslip. Aan de hand van de symptomen en 3 stadia kun je een koortslip herkennen. Dus heb ik een koortslip?

Dit artikel vertelt je de symptomen van een koortslip, oorzaken, hoe de diagnose gesteld wordt inclusief de behandelingsmogelijkheden.

Symptomen koortslip

Een koortslip zal meestal verschillende stadia doorlopen:

1. Tintelingen en jeuk. Rond de lippen ontstaan er wat tintelingen, jeuk of een branderig gevoel dat ongeveer een dag aanhoudt.
2. Blaasjes. Meestal zullen er de komende 48 uur (na ongeveer 12-24 uur), langs de rand van de lippen kleine met vloeistof gevulde blaasjes ontstaan. Ze verschijnen soms rond de wangen, in de mond of rond de neus. Ze kunnen dus overal op het gezicht verschijnen. Het getroffen gebied wordt pijnlijk, rood en gezwollen.
3. Openbarsten en korstvorming. De kleine blaasjes kunnen samenvloeien en openbarsten waarbij er vocht uitvloeit. Meestal duurt dit 2-3 dagen. Hierna blijven er open ondiepe zweertjes achter die etteren en korstjes vormen. Het korstje kan gaan barsten of bloeden. Uiteindelijk valt het korstje er af.

Binnen 10 dagen zou een koortslip moeten genezen. Het genezingsproces kan pijnlijk of irriterend zijn en je bent besmettelijk. 

Vanaf de eerste tintelingen of andere verschijnselen ben je besmettelijk tot het moment van volledige genezing.

De verschijnselen zullen bij de eerste koortslip anders zijn dan wanneer het terugkomt. Bij de eerste uitbraak kunnen ook de volgende symptomen optreden:

1. koorts
2. keelpijn
3. gezwollen lymfeklieren
4. pijnlijk tandvlees
5. hoofdpijn
6. spierpijn

Beloop eerste koortslip:

1. soms beginnen de symptomen pas 20 dagen na virusblootstelling 
2. zweertjes kunnen een aantal dagen aanhouden
3. volledige genezing soms pas na 2-3 weken

Terugkerende uitbraken:

1. meestal dezelfde plaats
2. meestal minder ernstig dan de eerste uitbraak.

Meestal zal een koortslip binnen 10 dagen vanzelf verdwijnen.

De eerste keer zullen de symptomen dus meestal het hevigst zijn. Gelukkig maakt je lichaam na de eerste uitbraak antistoffen aan waardoor je mogelijk nooit meer een infectie oploopt. Het zal bij veel mensen echter weer terugkomen.

Diagnose koortslip

Aan de hand van de verschijnselen kan de diagnose van een koortslip vaak al gesteld worden. Eventueel kan er een uitstrijkje van de koortslip gemaakt worden. Hierbij wordt het vocht van de zweer op het herpes simplex virus onderzocht.

Ga naar de dokter wanneer:

1. er binnen 10 dagen nog geen genezing is
2. bij een erg pijnlijke of grote koortslip
3. als je iets anders vermoedt
4. bij zorgen over een koortslip
5. bij een verzwakt immuunsysteem 
6. als je kind zweertjes in de mond en pijnlijk, gezwollen tandvlees heeft

Bij een koortslip vraag je je natuurlijk af hoe je er het snelst vanaf komt. Hoewel een koortslip meestal binnen 10 dagen verdwijnt kun je de pijn op meerdere manieren verzachten.

Behandeling koortslip

Er zijn verschillende huismiddeltjes en medicijnen die klachten kunnen verminderen en het genezingsproces kunnen bevorderen.

Behandeling koortslip:

1. pleisters om de huid tijdens het genezingsproces te beschermen 
2. vochtig, koud washandje
3. koud kompres, ijs
4. met paracetamol of ibuprofen kun je de zwelling en pijn verlichten
5. genezingsproces versnellen met een antivirale crème 
6. crèmes om de irritatie en pijn mee te verzachten: dep de crème op de koortslip, dus niet wrijven. Voor en na het aanbrengen van de crème moet je je handen wassen.
7. vaseline
8. laserbehandeling

De arts kan eventueel een verdovende gel voorschrijven bij een bijzonder irriterende of pijnlijke koortslip.

De volgende antivirale geneesmiddelen kunnen het genezingsproces versnellen:

1. valacyclovir
2. acyclovir 
3. penciclovir
4. famciclovir

Een antiviraal oraal geneesmiddel kan ook herhaling helpen voorkomen.

Als je regelmatig last hebt van een koortslip kun je bij het vroege tintelende gevoel een antivirale crème gebruiken. Nadat er blaasjes verschijnen zullen ze echter niet altijd werken.

Tips:

1. vermijd koortsliptriggers 
2. vermijd zoute of zure voedingsmiddelen 
3. zacht en koel voedsel eten
4. als je in de zon komt, gebruik dan een lippenbalsem met SPF van 15 of hoger 
5. voorkom uitdroging door voldoende te drinken

Aandachtspunten koortslip

Als je een koortslip hebt moet je zeker geen baby’s kussen. Dit kan namelijk tot het zeer gevaarlijke neonatale herpes leiden. 

Zo lang je een koortslip hebt moet je uiteraard niemand kussen en geen orale seks hebben (genitale herpes). Houd ook rekening met besmette objecten zoals lippenstift, bestek en handdoeken. 

Oorzaken koortslip

De koortsblaasjes worden veroorzaakt door het herpes simplex virus (HSV). Het is een zeer besmettelijk virus. 

Meer dan 50% van de mensen is het met herpesvirus geïnfecteerd, maar de meeste mensen zullen nooit symptomen ontwikkelen.

Een koortslip kan uitgelokt worden door:

1. een andere ziekte zoals verkoudheid, koorts
2. zonnebrandcrème
3. zonlicht
4. menstruatieperioden
5. stress
6. verzwakt immuunsysteem

Naast zoenen kan het virus zich ook verspreiden via besmet:

1. cosmetica, lippenbalsem
2. eten, drinken, drinkglazen, keukengerei
3. tandenborstels, scheermesjes, handdoeken

Take home message

Een koortslip komt vaak voor. Hierbij worden tintelingen en jeuk ervaren, gevolgd door blaasjes. Er kan een samensmelting van kleine blaasjes plaatsvinden waarna ze openbarsten. 

Alleen al door naar de lip te kijken kan een koortslip meestal al bevestigd worden. Ter bevestiging kan een uitstrijkje/monster van de zweer genomen worden. 

Met huismiddeltjes, crèmes, zalven en met medicatie zoals antivirale middelen kunnen de klachten verlicht worden en het genezingsproces bevorderd worden.

Wees je bewust van alle hierboven beschreven triggers zoals stress en zonlicht. 

Aangezien stress het immuunsysteem kan verzwakken en daarmee een koortslip kan uitlokken, is het verstandig om stress te beheersen, bijvoorbeeld met ontspanningstechnieken.