Witbrood heeft een slechte reputatie. En niet zonder reden. Witbrood is wit omdat alle oorspronkelijke voedingsstoffen ervan onttrokken zijn. Oftewel, witbrood is sterk geraffineerd. 

Echter, als witbroodliefhebber wil je natuurlijk niet zomaar stoppen zonder exact te weten hoe ongezond wit brood nou precies is?

Wit brood heeft een hoge Glycemische Index (75) en veroorzaakt iets sterkere bloedsuikerpieken dan volkoren brood (GI 69). Dit komt omdat bij  geraffineerd witbrood essentiële vezels en voedingsstoffen zijn onttrokken die normaliter bloedsuikerpieken reduceren. Witbrood wordt gemaakt van sterk bewerkt meel en bevat veel additieven. In vergelijking met volkoren brood krijg je uit witbrood tot wel 90% minder vitaminen, 85% minder mineralen en 75% minder vezels.

Dit artikel vertelt je waarom witbrood ongezond is en het verschil met andere soorten brood. 

Wat maakt witbrood ongezond 

Bewerkt meel. Witbrood is over het algemeen sterk geraffineerd. Tijdens het raffineringsproces worden belangrijke voedingsstoffen van de oorspronkelijke granen onttrokken. Hier heeft een gezond lichaam niets aan. Geraffineerd tarwe bevat namelijk weinig essentiële voedingsstoffen en weinig vezels.

Bloedsuikerpieken. De glycemische index van een voedingsmiddel geeft aan hoe snel het suiker in ons bloed komt in vergelijking met witte tafelsuiker. Hoe hoger de glycemische index hoe meer het naar pure suiker gaat. Witbrood heeft een hoge glycemische index (75) en kan daardoor snel bloedsuikerpieken veroorzaken. Omdat het witbrood een hoge suikerpiek geeft zal het extra insuline een suikerdip kunnen veroorzaken. Kortom, je krijgt geen energie van wit brood, je krijgt juist een suikercrash.

Niet vullend. Hoewel het aantal calorieën van een snee wit- en bruinbrood ongeveer gelijk is, zal je veel meer witbrood eten omdat het simpelweg niet vullend is. Bruinbrood bevat veel meer voedingsstoffen die je sneller een vol gevoel geven.

Snelle absorptie. Eiwitten en vezels kunnen de spijsvertering vertragen. Aangezien de essentiële voedingsstoffen onttrokken zijn zal witbrood zowel snel verteerd en geabsorbeerd worden. Als gevolg ontstaat de hiervoor beschreven stijging van de bloedsuikerspiegel.

Gezondheidsrisico’s van witbrood

Overgewicht. Een studie onder 9000 deelnemers onderzocht de effecten van dagelijks twee sneetjes witbrood op het lichaamsgewicht. De kans op gewichtstoename en obesitas nam toe met maar liefst 40%.

Hart- en vaatziekten. Overconsumptie van witbrood verhoogt het risico op zwaarlijvigheid, diabetes en hart- en vaatziekten.

Vermoeidheid en spanning. Aangezien witbrood bloedsuikerpieken veroorzaakt zal je lichaam het met veel insuline moeten compenseren waardoor je juist een lagere bloedsuikerspiegel kan krijgen. Ter compensatie kan je lichaam adrenaline aanmaken waardoor je je juist gespannen of gestrest kan gaan voelen. Als je er niet teveel eet zal dit in de praktijk wel meevallen.

Witbrood vs. bruinbrood

Witbrood is dus niet zo gezond. Sterker nog, je zou kunnen zeggen dat het een vorm van snoep is dat niet iedere dag gegeten zou moeten worden. Maar wat maakt bruinbrood dan een beter alternatief?

Meer gewichtsverlies

Een studie heeft twee soorten caloriearme diëten met elkaar vergeleken, volkoren granen vs. witbrood en witte rijst. Aan het einde van de studie hadden de deelnemers in de volkoren granen groep meer buikvet verloren dan de witbrood groep. Volkorenbrood wordt langzaam afgebroken en geeft een voller gevoel.

Meer voedingsstoffen

In vergelijking met witbrood en witte rijst bevatten volkoren granen veel meer vezels, vitamine en mineralen. Hierdoor zal je minder snel tekorten krijgen.

Om  wat achtergrondinformatie te geven, een graankorrel bestaat uit drie lagen. 

1. Zemel: het grootste deel van de vezels zit in de buitenste laag, in de zemel. 
2. Endosperm: witbrood en witte bloem bestaan meestal uit de middelste laag, de endosperm
3. Kiem: in de kiem van de graankorrel bevinden zich alle vitaminen en mineralen.

Witbrood bevat geen zemel en kiem, maar voornamelijk endosperm. Oftewel, nauwelijks vezels, vitaminen en mineralen.

Vergelijkbare glycemische index

Eerder werd benoemd dat witbrood een GI heeft van 75, wat vrij hoog is zoals je kunt zien in de tabel hieronder.

Tabel 1. Categorieën glycemische index.

Nu scoort bruinbrood met een gemiddelde score van 70 niet bepaald beter. Dit komt omdat brood over het algemeen uit koolhydraten bestaat en hoger scoort op de glycemische index. 

Roggebrood is niet populair maar wel heel gezond. Vooral als het aankomt op GI met een score van 50.

Waarom wordt er witbrood gemaakt 

Ondertussen heb je een idee gekregen hoe ongezond witbrood is. Maar waarom wordt het dan al zo lang gemaakt? Dit heeft te maken met de winstmarge en de  voorkeur van de consument.

Vanuit de kant van de producenten levert witbrood hogere winstmarges. Dit komt doordat witte bloem langer houdbaar is en  minder insecten aantrekt. Ook is het bakproces van witte bloem makkelijker.

Vanuit de kant van de consument zijn er nog steeds een hoop mensen die enorm van witbrood houden en dus regelmatig dit nog kopen.

De gezondste broodsoorten

Brood is er in allerlei verschillende soorten en maten. Dit zijn de meest gezonde soorten brood: 

1. volkoren gekiemde granen: deze granen zijn door vocht en warmte blootstelling gaan kiemen
2. volkoren 100%
3. zuurdesembrood
4. gekiemd roggebrood (100%)
5. vlas brood
6. haver brood
7. glutenvrij brood

Meergranenbrood. Zoals de naam al prijsgeeft bevat meergranenbrood verschillende graansoorten zoals tarwe, gerst, haver, boekweit, maïs, lijnzaad en gierst. Het zit boordevol vezels en voedingsstoffen. Het beschik over gewicht bevorderende eigenschappen. Het houdt je namelijk langer vol en voorkomt eetbuien. Een zeer gezonde keuze dus!

Kleur is niet alles. Verkijk je niet alleen op de kleur van het brood. Zo bestaat er ook voedzaam witbrood met gezonde natuurlijke ingrediënten. Zo wordt tarwebloem met vijf soorten volkoren granen nog steeds als wit brood beschouwd.

Take home message

Als kind hebben we allemaal witbrood gegeten. Sommigen werken losse, witte boterhammen weg als snoep. Dit zal je al aan het denken kunnen zetten.

Hoe ongezond is witbrood? Witbrood wordt te snel opgenomen, bevat nauwelijks voedingsstoffen en veroorzaakt hogere bloedsuikerpieken.

Een teveel aan witbrood kan een reeks chronische ziekten veroorzaken met als oorzaak voedingsstoftekorten, hoge bloedsuikerpieken en obesitas.

Je kan nog steeds van witbrood genieten, maar je moet het écht zien als snoep. Houd je dus aan gematigde hoeveelheden en stap bij voorkeur over op volkoren brood.