Bijna 90% van alle producten bevatten microplastics. Dit zijn piepkleine stukjes plastic van minder dan vijf millimeter groot, waardoor ze in onze bloedbaan terechtkomen en zich door ons hele lichaam verspreiden. 

Microplastics worden zelfs aangetroffen in menselijk bloed, moedermelk en in de placenta. Ze dringen ons lichaam binnen via inslikken, inademen en opname door de huid. 

Jaarlijks ademen we gemiddeld zo’n 70.000 deeltjes in, en naar schatting veroorzaken microplastics meer dan 1 miljoen sterfgevallen per jaar. 

Het is dus een onzichtbare dreiging waar veel mensen zich niet bewust van zijn. Maar waarom zijn microplastics schadelijk? Of nog beter gezegd, waarom is microplastic gevaarlijk?

Dit artikel behandelt de schadelijkheid van microplastics en hoeveel je ervan binnenkrijgt via drinkwater, voedsel, lucht en je huid.

Hoe microplastics ons dagelijks leven binnendringen

Elk jaar belanden maar liefst 8 miljoen ton plastic in onze oceanen, wat neerkomt op het storten van een vrachtwagen vol plastic per minuut. 

Het probleem is dat deze kleine stukjes plastic niet afbreken, maar juist steeds kleiner worden. 

Samen met microplastics, zoals microbeads in verzorgingsproducten, vormen ze het merendeel van het plastic in de oceaan, met afmetingen van minder dan 5 millimeter.

Deze microplastics en de chemicaliën eraan kunnen de voedselketen vervuilen, inclusief zeevruchten die wij eten. 

Maar niet alleen flessen en drankjes zijn schuldig; ook onze kleding draagt bij. Synthetische kleding, zoals fleece, laat bij elke wasbeurt microplastics vrij. 

Kan microplastic kanker veroorzaken?

Onderzoek in laboratoria, zeedieren en dierenmodellen wijst uit dat microplastics schade kunnen veroorzaken aan cellen, DNA en genactiviteit, wat bekende risicofactoren zijn voor het ontwikkelen van kanker. 

Een recent onderzoek in het American Journal of Industrial Medicine, heeft 34 studies geanalyseerd over de effecten van microplastic blootstelling op de werkvloer. 

Ze ontdekten een verband tussen polyvinylchloride (PVC) deeltjes en levertoxiciteit, waardoor werknemers mogelijk risico lopen op longkanker en leverschade.

De auteurs keken ook naar polystyreen (PS) microplastics. Hoewel er meer onderzoek nodig is, suggereren dierstudies dat PS mogelijk schadelijk is voor de lever.

Een afzonderlijke studie, uitgevoerd door Guangquan Chen en zijn team van de Tongji Universiteit, onderzocht PS nanoplastics en hun invloed op ovariumkanker. 

Ze ontdekten dat deze nanoplastics de groei van ovariumkankertumoren bij muizen versnelden en de levensvatbaarheid van kankercellen beïnvloedden.

Plastic in ons eten en drinken

Plastic is overal om ons heen, van de verpakking van afhaalmaaltijden tot de flessen water die we kopen. 

Twee nieuwe onderzoeken hebben aangetoond dat we meer plastic binnenkrijgen dan we ooit hadden gedacht. 

In één studie ontdekten onderzoekers voor het eerst hele kleine deeltjes plastic, nanodeeltjes genaamd, in gebotteld water. 

Gemiddeld bevatte een literfles maar liefst 240.000 van deze kleine deeltjes, vaak kleiner dan een stofdeeltje. 

Ze kunnen door onze darmen en longen in onze bloedbaan terechtkomen en zo door ons hele lichaam verspreid worden.

Een ander onderzoek richtte zich op ons voedsel. Het vond microplastic in 88 procent van de geteste eiwitsamples, zoals zeevruchten, rundvlees, varkensvlees en tofu.

Een van de onderzoekers legde uit dat plastic overal vandaan komt – van de oceanen tot aan de grond – en uiteindelijk in ons voedsel belandt. 

Bovendien zijn microplastics aangetroffen in menselijke moedermelk en meconium, de eerste ontlasting van een baby.

Hoewel we nog niet precies weten welke gezondheidseffecten het inslikken van plastic heeft, is het duidelijk dat we iets moeten doen om onze blootstelling aan plastic te verminderen. 

Op persoonlijk niveau kunnen we gefilterd water gebruiken, voedsel vermijden dat in plastic verpakt is, en plasticvrije opties kiezen voor opslag en drinken, zoals glas. 

Maar op een breder niveau zijn er maatschappelijke veranderingen nodig om de productie, het gebruik en de verwijdering van plastic aan te pakken.

Microplastics in Drinkwater

Hoe belanden microplastics in ons drinkwater? Microplastics kunnen op verschillende manieren in ons drinkwater terechtkomen, bijvoorbeeld via afvalwater, industrieel afval, regenwaterafvoer en zelfs via de lucht. De belangrijkste bronnen zijn afvalwater en regenwaterafvoer, maar er is meer onderzoek nodig om de exacte bronnen beter te begrijpen.

Hoeveel microplastic zit er in ons drinkwater? Studies tonen aan dat er in zoetwater tot 1000 deeltjes microplastic per liter zijn gevonden, terwijl in drinkwater individuele monsters 0 tot 10.000 deeltjes per liter bevatten. De concentraties variëren sterk en zijn afhankelijk van de bron en de behandeling van het water.

Wat zijn de gevaren van microplastics in ons drinkwater? De gevaren van microplastics kunnen bestaan uit fysieke deeltjes, chemicaliën en microben die zich aan de plastic deeltjes hechten. Hoewel er nog veel onzekerheid is over de gezondheidsrisico’s, wordt momenteel aangenomen dat het risico voor de menselijke gezondheid laag is, vooral omdat waterzuiveringsinstallaties de meeste microplastics effectief kunnen verwijderen.

De onzichtbare dreiging van microplastics

Microplastics zijn kleine stukjes plastic die verschillende eigenschappen hebben, zoals vorm, grootte en chemische samenstelling. 

Hoewel er geen exacte definitie is, worden microplastics meestal gedefinieerd als plastic deeltjes die kleiner zijn dan 5 millimeter, waarbij de allerkleinste deeltjes, kleiner dan 1 micrometer, nanoplastics worden genoemd.

Microplastics komen voor in drinkwater, lucht en zelfs in afgelegen gebieden zoals de Franse Pyreneeën en de diepste delen van de oceaan. 

Recent onderzoek wijst uit dat het recyclen van plastic ook microplastics in het milieu kan verspreiden.

De impact van microplastics op onze gezondheid is echter nog grotendeels onbekend. 

Onderzoek suggereert dat ze ons immuunsysteem kunnen verstoren en schade kunnen toebrengen aan onze cellen. 

Ze fungeren als dragers van schadelijke bacteriën en kunnen zelfs bijdragen aan antibioticaresistentie.

Deze onzichtbare dreiging benadrukt de noodzaak van verder onderzoek en actie om microplasticvervuiling aan te pakken. 

Hoeveel microplastics krijgen we binnen?

Recent onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Pollution, wijst uit dat de gemiddelde Amerikaan jaarlijks naar schatting minstens 11.000 microplastics binnenkrijgt via voedsel. 

Wetenschappers hebben ook diverse eiwitbronnen, geaalyseerd waaronder zeevruchten, vlees, kip, tofu en plantaardige vleesalternatieven. 

Ze ontdekten dat microplastics ook aanwezig zijn in veelvoorkomende voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, zout, suiker, rijst en melk.

Bewerkte eiwitproducten bevatten mogelijk meer microplasticdeeltjes dan onbewerkte producten. 

Desondanks benadrukken experts dat verdere studies nodig zijn om de impact van microplasticvervuiling in voedsel volledig te begrijpen. 

Take home message

Microplastics vormen een alomtegenwoordige bedreiging, aanwezig in bijna 90% van alle producten. 

Deze minuscule deeltjes, kleiner dan vijf millimeter, dringen ons lichaam binnen via inname, inademing en huidcontact, en verspreiden zich door onze bloedbaan. 

Jaarlijks ademen we gemiddeld zo’n 70.000 deeltjes in, wat naar schatting resulteert in meer dan 1 miljoen sterfgevallen per jaar. 

Maar waarom is microplastic gevaarlijk? Waarom zijn microplastics schadelijk? Met andere woorden, waarom is microplastics slecht?

De schadelijkheid van microplastics is onder andere te wijten aan deeltjesvergiftiging, oxidatieve stress en ontsteking, wat kan leiden tot chronische ontstekingen en een verhoogd kankerrisico.

Deze synthetische deeltjes kunnen tevens schadelijke stoffen en ziekteverwekkers afgeven.

Vandaar dat ze in verband worden gebracht met ernstige gezondheidsproblemen, waaronder verstoringen in hormoonfuncties, ontwikkelingsstoornissen en voortplantingsproblemen zoals onvruchtbaarheid en miskramen. 

Zelfs het vermogen om schadelijke stoffen zoals bisfenol A vast te houden, kan ons endocriene en voortplantingssysteem aantasten.

Opvallend is dat onderzoek heeft aangetoond dat microplastics zelfs de placenta kunnen binnendringen, wat wijst op potentiële gevaren voor de foetale ontwikkeling. 

Experimenten op dieren hebben bovendien aangetoond dat langdurige blootstelling aan microplastics chronische ontstekingen en verstoringen in het lichaam veroorzaakt, hoewel er nog veel onbekend is over hun exacte giftigheid.

Deze onzichtbare dreiging benadrukt de noodzaak van bewustwording en actie. Als we willen dat betrouwbare bronnen van informatie over gezondheid toegankelijk blijven voor iedereen, is de steun van lezers cruciaal. 

Ik ben vastbesloten om educatief materiaal te blijven produceren over medische onderwerpen en gratis beginnersgidsen aan te bieden, naast het opzetten van gratis kanalen. 

Gezondheid is van onschatbare waarde en moet voor iedereen toegankelijk zijn. Vergeet ook niet een kijkje te nemen op mijn YouTube-kanaal, waar ik de meest gestelde vragen, zoals deze, in slechts één minuut beantwoord.

Lees ook een van mijn recente artikelen, variërend van zoutgevoeligheid tot de werking van karma en het moment waarop je echt volwassen bent.