Kan Koud Water Hartstilstand Veroorzaken? En Bij Wie Precies?

Koud water is razend populair, want onderzoek toont aan dat koud water een gunstige invloed heeft op zowel de lichamelijke als geestelijke gezondheid. 

Maar is er ook een keerzijde? De kou is namelijk een sterke kracht die niet onderschat moet worden.

Zo zullen koude temperaturen je bloedvaten vernauwen, waardoor je hart harder moet werken.

Je hebt vast ook wel eens iemand horen zeggen dat je een hartstilstand kan krijgen door een koude douche of ijsbad.

Maar klopt dat wel? Dus kan koud water hartstilstand veroorzaken?

KORT ANTWOORD

Zelfs bij een jong en gezond persoon kan een plotselinge onderdompeling in koud water leiden tot een hartstilstand. Daarom moeten bepaalde groepen voorzichtig zijn of koud water volledig vermijden, waaronder mensen met een hartaandoening zoals hartfalen, of wanneer je een verzwakt immuunsysteem hebt of ziek bent.

Het is waarschijnlijk prima als je een gezond hart hebt en al een tijdje in koud water zwemt zonder nadelige gevolgen.

Ik ga al jaren in het koude water, maar heb het in het begin rustig opgebouwd en nauwlettend naar mijn lichaam geluisterd. Bovendien zorgde ik ervoor dat ik nooit alleen ging.

Dit artikel legt uit hoe koud water hartstilstand kan veroorzaken, en bespreekt ook andere gevaren van koud water.

lopende douche

Hoe koud water een hartstilstand veroorzaakt

Een gezonde lichaamstemperatuur is van levensbelang, want vitale lichaamsprocessen verlopen bij ongeveer 37 ̊C optimaal.

Als je het te warm krijgt zal je lichaam de bloedvaten verwijden waardoor je warmte via het bloed aan de omgeving kwijtraakt en als je het te koud krijgt zal het lichaam de bloedvaten juist vernauwen en warmteverlies tegen te gaan.

Het vernauwen van de bloedvaten wordt ook wel vasoconstrictie genoemd en koud water kan ernstige vasoconstrictie veroorzaken wat tot een hartaanval kan leiden.

Het hart moet door de ernstige vasoconstrictie namelijk veel harder werken om al het bloed door je slagaders heen te pompen.

Kortom, het koude water belast het hart wat tot een hartaanval kan leiden.

Het Adrenaline kan je hartritme verstoren

Het koude water activeert de vecht-of-vlucht reactie waarbij je lichaam extra stresshormonen zoals adrenaline afgeeft. 

Door stresshormonen zullen je bloedvaten gaan vernauwen waardoor je minder warmte zult verliezen.

Echter, er zal ook meer bloed naar je borst gaan wat de belasting op het hart verhoogt.

Bovendien kan het hartritme door het extra adrenaline verstoord raken.

Als je een gezond hart hebt zal dit waarschijnlijk geen probleem zijn maar als je voor hartritmestoornissen gevoelig bent kan dit problematisch zijn.

Wist je dat sommige mensen al flauwvallen als er koel water op hun gezicht komt? Het koude water kan de hartslag namelijk ook verlagen. 

Koud water hartkloppingen

Door het koude water gaat de hartslag en bloeddruk omhoog.

Dit komt doordat de bloedvaten in je huid zich sluiten om zo verlies van warmte tegen te gaan.

Het hart moet harder werken waardoor er hartaanvallen kunnen optreden, zelfs bij jonge en gezonde mensen.

Wist je dat de inname van zeer koude dranken hartritmestoornissen kan veroorzaken zoals paroxysmale atriale fibrillatie.

Verdrinkingsgevaar door koud water

Plotselinge temperatuurveranderingen kunnen dus erg belastend zijn en in sommige gevallen kunnen ze zelfs te veel. 

Naast een hartstilstand kan er ook een onwillekeurige ademhalingsreflex optreden. Hierdoor kun je water in gaan slikken en zelfs verdrinken. 

Deze onwillekeurige ademhalingsreflex wordt veroorzaakt door het koude water. Verdrinking door het koude water kan ook bij goede zwemmers optreden. 

Daarnaast kunnen je spieren door het koude water onmiddellijk verlamd worden. Wees dus erg voorzichtig en ga niet in je eentje het koude water in.

Koud douchen opbouwen

Koud douchen kan goed voor je zijn.

Zo maakt je lichaam tijdens het koud douchen zelfs meer witte bloedcellen aan. Dit is tijdens een wetenschappelijk onderzoek met Wim Hof.

Echter, aanvankelijk zal koud douchen flink wat weerstand oproepen. Het is daarom belangrijk om het rustig op te bouwen en goed naar je lichaam te luisteren.

Een aantal tips kunnen je hierbij helpen. 

Beginnen is het moeilijkst, begin en eindig daarom juist met warmte. Dit maakt het makkelijker en je zal iets hebben om naar vooruit te kijken. Eventueel kun je koud water met warm water afwisselen.

Focus op het begin en dankzij het momentum ga je waarschijnlijk automatisch wat langer door. Geef jezelf een haalbare tijd en kijk wat er in de praktijk gebeurt.

Combineer het koude water met iets leuks zoals je favoriete podcasts of playlist waardoor je de kou met leuke dingen gaat associëren. 

Beloon jezelf na een koude douche met bijvoorbeeld iets lekkers. Hiermee kun je de gewoonte effectief versterken.

Door jezelf een eindtijd en uitweg te geven zal de kans dat je de koude douche helemaal afmaakt groter worden.

De eerste minuten zijn vaak het zwaarste, maar achteraf kun je een euforisch gevoel krijgen.

Vermijd grote maaltijden voor een koude douche, want dit kan een optimale bloedsomloop belemmeren. Het bloed zal dan namelijk naar het maag-darmkanaal gaan.

Take home message 

Koud douchen is momenteel letterlijk een ‘hot topic’ topic. Plotselinge temperatuursveranderingen zijn echter belastend voor het lichaam.

Dus kan koud water hartstilstand veroorzaken?

Koud water kan een hartstilstand veroorzaken. Dit komt doordat de bloedvaten door het koude water vernauwen waardoor het hart harder moet werken.

Als je een gezond hart hebt is dit waarschijnlijk geen probleem maar het kan problematisch zijn als je bijvoorbeeld een hartaandoening hebt, zoals hartfalen of gevoelig bent voor hartritmestoornissen.

Je kunt het koude water maar beter ook vermijden als je een zwakker immuunsysteem hebt of ziek bent.

Als je niet tot de risicogroepen behoort zou je het geleidelijk op kunnen bouwen. Hopelijk kunnen de hierboven beschreven tips je daarbij helpen.

Het koude water kan zowel de lichamelijke als geestelijke gezondheid bevorderen.

Over Diederik

Diederik heeft een medisch-wetenschappelijke achtergrond. In zijn vrije tijd schrijft hij onder andere over gezondheidskwesties voor Human Nature.

Bronnen

Buijze, G. A., Sierevelt, I. N., van der Heijden, B. C., Dijkgraaf, M. G., & Frings-Dresen, M. H. (2016). The effect of cold showering on health and work: a randomized controlled trial. PloS one, 11(9), e0161749.

Bleakley, C. M., & Davison, G. W. (2010). What is the biochemical and physiological rationale for using cold-water immersion in sports recovery? A systematic review. British journal of sports medicine, 44(3), 179-187.

Higgins, T. R., Greene, D. A., & Baker, M. K. (2017). Effects of cold water immersion and contrast water therapy for recovery from team sport: a systematic review and meta-analysis. The Journal of Strength & Conditioning Research, 31(5), 1443-1460.

Leeder, J., Gissane, C., van Someren, K., Gregson, W., & Howatson, G. (2012). Cold water immersion and recovery from strenuous exercise: a meta-analysis. British journal of sports medicine, 46(4), 233-240.