Jaarlijks krijgen ongeveer 34.000 Nederlanders een hartaanval en 15.000 à 16.000 een hartstilstand. 

Wanneer iemand plotseling naar zijn of haar borst grijpt en flauwvalt, zal de ene persoon het een hartaanval noemen, terwijl de ander het een hartstilstand zal noemen. 

Deze termen worden dus vaak door elkaar gebruikt, zelfs door medische professionals, maar ze zijn echt heel verschillend.

Dus wat is het verschil tussen hartaanval en hartstilstand?

Dit artikel belicht alle verschillen tussen een hartaanval en een hartstilstand, en geeft inzicht in de frequentie van hart- en vaatziekten in Nederland.

Hoe ontstaat een hartaanval?

Een hartaanval, ook wel bekend als een myocardinfarct, ontstaat wanneer een van de kransslagaders, die zuurstofrijk bloed naar het hart transporteert, geblokkeerd raakt. 

Deze blokkade wordt meestal veroorzaakt door de vorming van plaque, een mengsel van vetten, cholesterol en andere stoffen, op de wanden van de slagaders.

Na verloop van tijd kan deze plaque zich opbouwen en een bloedprop vormen, die de kransslagader gedeeltelijk of volledig kan blokkeren. 

Wanneer dit gebeurt, krijgt een deel van het hart niet langer voldoende zuurstof en voedingsstoffen, wat leidt tot beschadiging of zelfs afsterving van het hartweefsel. 

Dit staat bekend als een hartaanval. Typische symptomen zijn pijn op de borst, kortademigheid, misselijkheid en zweten.

Hoe ontstaat een hartstilstand?

Een hartstilstand treedt op wanneer het hart plotseling stopt met kloppen. Dit kan gebeuren als gevolg van een ernstige hartritmestoornis, zoals ventriculaire fibrillatie, waarbij het normale elektrische ritme van het hart verstoord raakt. 

Hierdoor trekt het hart onregelmatig samen en kan het niet meer effectief bloed pompen naar het lichaam en de vitale organen.

Andere mogelijke oorzaken van een hartstilstand zijn onder meer ernstige elektrolytstoornissen, verstikking, verdrinking, overdoses drugs, of plotselinge ernstige verwondingen. 

Tijdens een hartstilstand stopt de bloedcirculatie, waardoor het lichaam en de hersenen snel zuurstoftekort krijgen. 

Dit is een levensbedreigende situatie waarbij onmiddellijke reanimatie en defibrillatie cruciaal zijn om de bloedcirculatie te herstellen en de kans op overleven te vergroten.

Hart- en Vaatziekten in Nederland (Tabel)

Ongeveer 1,7 miljoen Nederlanders lijden aan hart- en vaatziekten, met dagelijks 103 sterfgevallen, waarbij 25 mensen jonger dan 75 jaar zijn. 

Mannen en vrouwen zijn beide slachtoffer, met respectievelijk 51 en 52 sterfgevallen per dag. 

Een alarmerende statistiek onthult dat 1 op de 5 mannen en vrouwen uiteindelijk aan deze ziekten zal overlijden. 

Elk jaar belanden ongeveer 644 mensen in het ziekenhuis vanwege deze aandoeningen.

Hartinfarcten zijn even verwoestend, met 34.800 ziekenhuisopnames per jaar en een dagelijks gemiddelde van 13 sterfgevallen. 

De gemiddelde leeftijd bij overlijden varieert tussen mannen (74 jaar) en vrouwen (81 jaar). 

Hartfalen treft bijna 38.000 mensen per jaar, waarvan 90% ouder is dan 65 jaar, met dagelijks 11 vrouwen en 9 mannen die aan deze ziekte overlijden.

Beroertes en TIA’s zijn ook alomtegenwoordig, met respectievelijk 40.000 en ruim 53.000 getroffenen per jaar. 

Bijna 9.000 mensen sterven jaarlijks aan een beroerte. Gemiddeld kunnen 2 op de 3 patiënten met een herseninfarct en 1 op de 3 met een hersenbloeding na 3 maanden weer zelfstandig leven.

Reanimatie buiten het ziekenhuis vindt plaats bij ongeveer 8.000 gevallen per jaar, waarbij omstanders in meer dan 75% van de gevallen het slachtoffer reanimeren. 

De gemiddelde leeftijd van de slachtoffers is 67 jaar, en de overlevingskans bij een hartstilstand is gemiddeld 23%.

Hart- en vaatziekten zijn dus een ernstig probleem in Nederland, waarbij dagelijks veel mensen worden getroffen. Hier heb ik de belangrijke cijfers in een tabel gezet:

Het Verschil tussen Een Hartaanval en Een Hartstilstand

Een hartaanval gebeurt wanneer een bloedvat naar het hart geblokkeerd raakt, waardoor er geen zuurstofrijk bloed naar een deel van het hart kan stromen. Bij een hartstilstand functioneert het hart plotseling niet meer correct en stopt het met kloppen.

Bij een hartaanval moet het geblokkeerde bloedvat snel worden geopend, anders sterft dat deel van het hart af. De symptomen van een hartaanval kunnen variëren van mild tot intens en kunnen zelfs helemaal afwezig zijn. In tegenstelling tot een hartstilstand blijft het hart meestal kloppen tijdens een hartaanval.

Een hartstilstand gebeurt plotseling en vaak zonder waarschuwing. Het hart stopt met kloppen vanwege een elektrisch probleem, wat leidt tot een onregelmatige hartslag. Dit verstoort de bloedtoevoer naar de organen en kan binnen enkele minuten tot de dood leiden als er geen behandeling wordt gegeven.

Het is belangrijk om te weten dat een hartaanval kan leiden tot een hartstilstand, maar niet alle hartaanvallen doen dat.

Een hartstilstand kan verschillende oorzaken hebben, zoals een abnormaal hartritme of stoppen met ademen.

Symptomen hartaanval en hartstilstand

Een hartaanval en een hartstilstand zijn twee verschillende medische noodgevallen die verband houden met het hart, maar ze hebben verschillende symptomen en vereisen verschillende vormen van behandeling.

Symptomen van een hartaanval

Pijn op de borst. Dit is vaak het meest voorkomende symptoom. De pijn kan variëren van een zwaar drukkend gevoel tot een brandend of knijpend gevoel in de borst. Het kan aanhouden en uitstralen naar de armen, rug, nek, kaak of maag.

Kortademigheid. Dit kan optreden samen met de pijn op de borst of zelfs voordat de pijn begint.

Misselijkheid en braken. Sommige mensen ervaren misselijkheid, braken, duizeligheid of flauwvallen tijdens een hartaanval.

Zweten. Overmatig zweten zonder inspanning kan een teken zijn van een hartaanval.

Onrust of angst. Sommige mensen ervaren gevoelens van angst, paniek of een gevoel van naderend onheil tijdens een hartaanval.

Symptomen van een hartstilstand:

Plotselinge bewusteloosheid. Een hartstilstand treedt plotseling op, vaak zonder waarschuwingssignalen. Het slachtoffer valt bewusteloos neer en vertoont geen tekenen van responsiviteit.

Geen ademhaling. Het slachtoffer ademt niet of ademt abnormaal, zoals snurken of gaspen.

Geen pols. Bij het controleren van de pols is er geen voelbare hartslag.

Het belangrijkste verschil tussen een hartaanval en een hartstilstand is dat een hartaanval optreedt wanneer de bloedtoevoer naar een deel van het hart wordt geblokkeerd, terwijl een hartstilstand optreedt wanneer het hart stopt met pompen, vaak als gevolg van een elektrische storing in het hart.

Take home message

Jaarlijks worden ongeveer 34.000 Nederlanders getroffen door een hartaanval, terwijl 15.000 à 16.000 anderen een hartstilstand ervaren. 

Maar is een hartstilstand hetzelfde als een hartinfarct?

De termen “hartaanval” en “hartstilstand” worden vaak door elkaar gebruikt, zelfs door medische professionals, maar ze verwijzen naar heel verschillende situaties. 

Verschil hartaanval en hartstilstand:

Een hartstilstand treedt op wanneer het hart plotseling stopt met kloppen als gevolg van een ritmestoornis, terwijl bij een hartaanval het hart nog klopt maar de bloedtoevoer naar het hart geblokkeerd is, waardoor hartweefsel afsterft. 

Mensen met een hartaanval ervaren vaak pijn op de borst en kortademigheid, terwijl bewustzijnsverlies vaak het eerste teken is bij een hartstilstand.

Ik hoop hiermee de verwarring te kunnen wegnemen en dat iedereen de termen op correcte wijze zal hanteren.

Mijn recente artikelen behandelden een aantal diverse onderwerpen, waaronder hoe vaak reanimatie werkt, of je kunt sterven aan een gebroken hart, of koud water een hartstilstand kan veroorzaken, of zout meestal niet de bloeddruk verhoogt, en de vijf belangrijkste doodsoorzaken bij bodybuilders.

Ik ben vastbesloten om educatief materiaal te blijven maken over medische onderwerpen en gratis beginnersgidsen beschikbaar te stellen, omdat gezondheid van onschatbare waarde is en betrouwbare informatie voor iedereen toegankelijk moet blijven. 

Jouw steun is cruciaal om dit doel te bereiken en ik nodig je uit om ook een kijkje te nemen op mijn YouTube-kanaal , waar ik de meest gestelde vragen zoals deze in slechts 1 minuut beantwoord.