In vergelijking met gewoon onderhuids vet wordt visceraal vet dieper opgeslagen. Visceraal vet zit namelijk rondom belangrijke organen zoals de alvleesklier, nieren en je lever.
Er bestaan veel methoden om een idee te krijgen van je algemene vetpercentage, maar het is vaak onduidelijk hoe je visceraal (orgaan) vet kan berekenen of meten.
Wellicht heb je ergens over visceraal vet gelezen en vraag je je nu af hoeveel je zelf hebt. Oftewel, hoe kan je visceraal vet meten?
Visceraal vet kan je berekenen op drie manieren. De eerste en minst accurate methode is een schatting van 10% van het totale lichaamsvet. De tweede methode is met een vetpercentage weegschaal die visceraal vet meten. De laatste en meest nauwkeurige viscerale vetmeting is de DEXA Scan, wat tussen de €50 en €129 per meting kost.
Visceraal vet berekenen
Buikomvang
De buikomvang geeft je een idee van de hoeveelheid visceraal vet, omdat je taille centimeters kan toenemen wanneer het visceraal vet tegen de buikwand aandrukt.
Je hoeft niet perse overgewicht te hebben om een hoger risico te hebben op hart- en vaatziekten. Ook mensen met een matig gewicht kunnen gevaar lopen als ze een grotere buikomvang en meer visceraal vet hebben.
Je buikomvang meet je als volgt:
- Verwijder dunne kleding rondom de buik en heupen
- Ga voor een accurate meting rechtop staan
- Houd het meetlint tussen het heupbeen (navel) en de onderkant van de ribben
- Adem rustig uit
- Breng nu het meetlint om de taille
- Houd het meetlint niet te strak of te losjes vast en zorg ervoor dat het meetlint recht om de rug zit
- Schrijf de meting op
- Voor een precieze meting herhaal je deze meting twee of drie keer
Bekijk de uitgebreide uitleg buikomvang meten.
Ideale buikomvang
De Hartstichting beschouwt dit als een gezonde buikomvang:
- 80 centimeter of minder voor vrouwen
- 94 centimeter of minder voor mannen
Bij de volgende afmetingen heb je mogelijk te veel visceraal vet en loop je een verhoogd risico op gezondheidsproblemen:
- 89 centimeter of minder voor vrouwen
- 102 centimeter of meer voor mannen
Taille-tot-lengte ratio
Hoewel de buikomvang een goede inschatting geeft van het visceraal vet en het algemene gezondheidsrisico, wordt het aangeraden om ook de body mass index (BMI) en de taille-hoogteverhouding uit te rekenen.
Taille-tot-lengte ratio
De taille-tot-lengte ratio meet de lichaamsvetverdeling en meet dus indirect ook het viscerale vet.
Een studie toonde aan dat de buikomvang en taille-tot-hoogte verhouding het risico op hoge bloeddruk konden inschatten.
Een ander onderzoek concludeerde dat de taille-lengte verhouding effectiever is in het opsporen van obesitas-gerelateerde ziekten dan de BMI en buikomvang.
Je kan deze verhouding simpel uitrekenen met de volgende formule:
(Buikomvang / Lengte) * 100
Boven de 50% heb je mogelijk te veel visceraal vet en loop je een verhoogd risico op obesitas-gerelateerde ziekten.
Visceraal vet meten met een vetpercentage weegschaal
Vetpercentage weegschalen kunnen verschillende aspecten van het lichaam meten waaronder lichaamsvet, visceraal vet, botten, spieren, watergewicht en meer.
De weegschaal stuurt een elektrische golf door het lichaam waar het vet op reageert. Dit heet ook wel bio-impedance.
Deze weegschalen kosten tussen de 35 en 200 euro waarbij duurdere varianten vaak nauwkeuriger en betrouwbaarder zijn.
Bekijk hier de top 5 vetpercentage weegschalen.
Waarom sommige meer visceraal vet hebben
Meerdere factoren beïnvloeden het viscerale vet van een individu. Deze omvatten:
- Genen: genetische aanleg speelt een grote rol bij de verdeling van het lichaamsvet. Sommige mensen hebben een grotere kans om ‘peervormig’ te zijn, terwijl andere mensen een grotere kans hebben om ‘appelvormig’ te zijn.
- Etniciteit en geslacht: visceraal vet komt minder vaak voor in de mediterrane landen, maar juist vaker bij Inheemse Amerikanen, Hispanics, Pima Indianen, en mensen in Zuid-Azië en India. Donkere vrouwen en blanke mannen hebben meestal meer visceraal buikvet dan mannen met een donkere huidskleur en vrouwen met een blanke huidskleur.
- Voedselinname: suikerhoudende voedingsmiddelen en -dranken, transvetten, bewerkte voedingsmiddelen en alcohol verhogen het risico op visceraal vet en obesitas. Een eiwitarm of vezelarm dieet heeft ook invloed op de buikomvang.
- Lichamelijke activiteit: een inactieve levensstijl leidt tot meer visceraal buikvet.
- Overige factoren: hormonale veranderingen, stress, onevenwichtigheid in darmbacteriën en slaaptekort hebben invloed op het viscerale vet.
Kortom, als je je viscerale vet gaat berekenen, houd er dan rekening mee dat meerdere factoren de uitslag kunnen beïnvloeden.
Visceraal vet is gevaarlijk
Het visceraal vet hangt nauw samen met meerdere gezondheidsaandoeningen.
Suikerziekte. Een studie toonde aan dat de taille-lengte ratio en de buikomvang het risico op suikerziekte kon voorspellen. Deze metingen waren zelfs beter dan de BMI.
Hartaandoening. Volgens de American Heart Association kan de buikomvang hartaanvallen beter voorspellen dan de body mass index. Dit geldt met name voor vrouwen met een appelvorm, zij hebben namelijk een hoger risico op hartaanvallen in vergelijking met appelvormige mannen.
Kanker. Een studie uit 2018 concludeert dat de buikomvang een belangrijke voorspeller is voor colorectale (darm) kanker en gastro-oesofagale (maag slokdarm) kanker.
Beroerte. Visceraal vet is een belangrijke indicator voor beroertes. De taille-lengte ratio kan het risico op een beroerte beter voorspellen dan de body mass index.
Sterfte. Uit een studie uit 2015 bleek dat mensen met een grotere buikomvang en meer visceraal vet gemiddeld korter leefden dan mensen met een gezonde buikomvang.
Ontsteking. Twee studies toonden aan dat meer visceraal vet en een grotere buikomvang de ontstekingen in het lichaam kan verhogen. Meer ontstekingen verhogen het risico op op de volgende gezondheidsaandoeningen:
- hart- en vaatziekten
- kanker
- depressie
- artritis
- ziekte van Alzheimer
Visceraal vet vermindert insulineproductie
Een grotere buikomvang, BMI of taille-lengte ratio betekent meer overtollig buikvet en meer visceraal vet. Visceraal orgaanvet is wat anders dan onderhuids vet op de armen of benen, omdat het orgaanvet zich namelijk diep in de buikholte bevindt.
Als het lichaam visceraal vet afbreekt, komen er vrije vetzuren en andere stoffen in de poortader. Vervolgens brengt de poortader het bloed van de darmen naar de lever.
Deze stoffen kunnen giftig zijn voor de alvleesklier (pancreas) waardoor de insuline productie vermindert en de cellen minder goed glucose kunnen opnemen.
Het gevaarlijke buikvet en de giftige stoffen zorgen dus voor insulineresistentie. Kortom, het buikvet maakt de alvleesklier lui. Wanneer de alvleesklier minder insuline afgeeft krijg je een verhoogd bloedsuiker.
Het is dus erg belangrijk om het visceraal vet te berekenen of te meten om zo een idee te krijgen van de insulinegevoeligheid.
Take home message
Visceraal vet ligt dieper opgeslagen rondom belangrijke organen zoals de alvleesklier, nieren en je lever. Visceraal vet is metabolisch actief wat veel schade kan veroorzaken.
10 procent van al het lichaamsvet bestaat uit visceraal vet bestaat. Om het visceraal vet te berekenen, bereken je eerst het totale lichaamsvet en neem daar vervolgens 10 procent van.
Twee geschikte methoden om een hoog visceraal vet gehalte vast te stellen zijn de buikomvang (taille) en de body mass index (BMI)
Factoren zoals de genen, geslacht, voedselinname, slaap, hormonale veranderingen en stress beïnvloeden het viscerale vet van een individu.