Vitamine B5 is cruciaal voor de aanmaak en verbranding van vetten en koolhydraten. Vitamine B5 is daarnaast belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen.

Kortom, vitamine B5 is van levensbelang. Het is dus een belangrijke vitamine die maar weinig aandacht krijgt.

Dit artikel vertelt je alles over vitamine B5, wat het doet, hoe het werkt, waar het in zit, de gezondheidsvoordelen, ADH en de kans op een tekort of overdosering.

Wat is vitamine B5?

Vitamine B5 is een essentiële wateroplosbare B-vitamine. Vitamine B5 wordt ook wel pantotheenzuur genoemd omdat het in bijna alle voedingsmiddelen voorkomt (pantos = alles). 

Wat doet vitamine B5?

Vitamine B5 vervult verschillende belangrijke lichaamsfuncties.

Energie omzetting. Vitamine B5 helpt je voedsel in energie om te zetten. Zo kan vitamine B5 vetten zowel aanmaken als afbreken.

Bloed. Ook is het betrokken bij de aanmaak van rode bloedcellen. Dit heb je nodig om zuurstof door het gehele lichaam te vervoeren. 

Vitamine ondersteunt daarnaast de:

1. huid
2. ogen
3. haar
4. zenuwstelsel
5. spijsvertering
6. lever
7. aanmaak van stressgerelateerde hormonen (bijnieren)
8. productie van geslachtshormonen

Vitamine B5 heeft dus verschillende functies. Maar hoe vervult vitamine B5 die functies?

Hoe werkt vitamine B5?

De belangrijke functie van vitamine B5 is de aanmaak en afbraak van vetzuren. Dit doet vitamine B5 door co-enzym A en acyl-dragereiwitten aan te maken. 

Dit zijn belangrijke eiwitten die bij aanmaak processen en afbraakprocessen betrokken zijn.

Maar je lichaam zal eerst vitamine B5 ‘’functioneel’’ moeten maken, of anders gezegd, moeten activeren.

Hoe voeding in vitamine B5 wordt omgezet?

Vanuit de voeding heb je nog geen vitamine B5. 85% vanuit de voeding is CoA of fosfopantetheine. Dit wordt vervolgens door spijsverteringsenzymen in pantotheenzuur omgezet. 

Hier zijn drie spijsverteringsenzymen bij betrokken:

1. nucleosidases
2. fosforylases
3. peptidases

Vanuit de darmen wordt het pantotheenzuur in de bloedbaan opgenomen waarna je rode bloedcellen het vervoeren.  

Gezondheidsvoordelen vitamine B5

Vitamine B5 kan voor meerdere gezondheidsvoordelen zorgen.

Lager vetgehalte. Mensen met hyperlipidemie hebben mogelijk baat bij vitamine B5. Aangezien het een belangrijke rol speelt bij het vetmetabolisme zou vitamine B5 het vetgehalte mogelijk kunnen verlagen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat grote hoeveelheden pantethine (een vitamine B5 vorm) het lipidegehalte kan verlagen. Echter, dezelfde effecten lijken niet hetzelfde te zijn met pantotheenzuur. Pantethine is een bijproduct van vitamine B5.

Huidgezondheid. Pro vitamine B5 zorgt ervoor dat je huid gezond, glad en zacht blijft. Het is een diep hydraterende stof. Het kan namelijk vocht uit de lucht absorberen. Het is dus een vochtinbrenger. De chemische vitamine B5 vorm die in huidcrèmes en lotions wordt gebruikt heet dexpanthenol. Het kan de jeuk bij eczeem, luieruitslag, insectenbeten en poison ivy verlichten en zelfs de genezing bevorderen.

Huidgenezing. Onderzoek heeft zelfs aangetoond dat vitamine B5 het genezingsproces kan bevorderen. Hier kunnen mensen met huidwonden baat bij hebben. Zo kunnen voedingssupplementen het aantal acnegerelateerde puistjes verminderen.

Minder angst en stress. Vitamine kan angst en stress verminderen. Dit doet vitamine B5 door de bijnieren te ondersteunen.

Ontspanning. Vitamine B5 helpt je spieren te ontspannen. Om deze reden nemen sommige mensen vitamine B5 voor het slapengaan. Kortom vitamine B5 kan de spanning in het lichaam verlichten.

Om van deze gezondheidsvoordelen te profiteren moet je natuurlijk weten waar vitamine B5 precies in zit.

Waar zit vitamine B5 in?

Vitamine B5 zit in bijna alle plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen. Dit is logisch aangezien alle levende cellen vitamine B5 nodig hebben.

Vitamine B5 rijke voedingsmiddelen:

1. orgaanvlees 
2. verrijkte granen
3. kipfilet
4. rundvlees
5. avocado
6. champignons
7. zuivel
8. yoghurt
9. melk
10. noten en zaden
11. haver   
12. aardappelen
13. bruine rijst
14. eieren
15. broccoli

Daarnaast zijn er vitamine B5 verrijkte voedingsmiddelen. Hierbij wordt vitamine B5 aan voedingsmiddelen toegevoegd zoals aan energiedrankjes of ontbijtgranen.

Vitamine B5 zit in de meeste voedingsmiddelen. Het komt echter in kleine hoeveelheden voor. Om er voordeel uit te halen zul je er dus veel van moeten eten.

Naar schatting absorbeert het lichaam ongeveer 50% van het vitamine B5 uit voedingsmiddelen. Bewerkte voedingsmiddelen bevatten aanzienlijk minder vitamine B5.

Vitamine B5-supplement

Er zijn twee soorten vitamine B5-supplementen:

Orale supplementen. De meest gebruikte orale vitamine B5-supplementen zijn Calciumpantothenaat. 

Injecteerbare supplementen. De meest gebruikte injecteerbare vitamine B5-supplementen zijn D-pantothenylalcohol (D-panthenol)

Voor meerdere gezondheidsproblemen en aandoeningen worden Vitamine B5-supplementen ingenomen. We zullen ze allemaal kort op een rijtje zetten.

Haar en huid:

1. acne
2. kaalheid

Allergieën en overgevoeligheden:

1. astma
2. allergieën
3. coeliakie

Spieren, zenuwen en bewegingsapparaat

1. beenkrampen
2. neuralgie
3. reumatoïde artritis
4. ziekte van Parkinson
5. osteoartritis
6. spierdystrofie
7. multiple sclerose
8. carpaal tunnel syndroom
9. brandende voeten syndroom
10. diabetische zenuwpijn
11. convulsies

Overig

1. ADHD
2. alcoholisme
3. chronisch vermoeidheidssyndroom
4. bindvliesontsteking
5. colitis
6. blaasontsteking
7. depressie
8. roos
9. duizeligheid
10. hoofdpijn
11. vergrote prostaat
12. slapeloosheid
13. hartfalen
14. prikkelbaarheid
15. lage bloedsuikerspiegel
16. lage bloeddruk
17. gistinfecties
18. obesitas
19. ademhalingsstoornissen

Wees je er wel van bewust dat er maar weinig wetenschappelijke onderzoeken zijn die de werkzaamheid voor deze aandoeningen kan onderbouwen.

Vitamine B5-bijwerkingen

Mensen die dagelijks maar liefst 10 gram vitamine B5 innemen kunnen last krijgen van maagdarmklachten zoals diarree. Hoe dit precies ontstaat is niet bekend. 

Veel voorkomende vitamine B5-bijwerkingen:

1. gewrichtspijn
2. spierpijn
3. keelpijn
4. minder energie
5. zwakte
6. constipatie
7. hoofdpijn
8. diabetes mellitus
9. duizeligheid
10. buikpijn
11. misselijkheid
12. griepachtige verschijnselen
13. infectie van de urineweg
14. ontstoken alvleesklier
15. overgevoeligheidsreacties

Spierzwakte, geelzucht, en spierverslapping komen minder vaak voor.

Adequate inname vitamine B5

Hieronder een overzicht van de adequate inname vitamine B5 per leeftijd

Zwangeren en borstvoedende hebben met 6 tot 7 mg iets meer nodig.

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B5 is voor volwassenen 5 milligram. Doseringen tot 1 gram zijn voor de meeste mensen waarschijnlijk veilig.

Grotere hoeveelheden zullen de kans op bijwerkingen wel verhogen.

Aangezien er geen vitamine B5-vergiftigingen bekend zijn kon er ook geen maximum toelaatbare inname vastgesteld worden.

Vitamine B5-tekort

Vitamine B5 kan het beste via de urine gemeten worden. De gemiddelde vitamine B5 uitscheiding in de urine bedraagt 2,6 milligram per dag. Minder dan 1 milligram wijzen op een tekort.

Naast de urine kan ook de concentratie gemeten worden.

De normale vitamine B5 concentrate in het bloed varieert van 1,6 tot 2,7 mcmol/L. Een concentratie lager dan 1 mcmol/L wijst op een tekort.

Aangezien dit vitamine in bijna alle voedingsmiddelen voorkomt is een natuurlijk vitamine B5 tekort zeer zeldzaam. Het is alleen bij ernstige ondervoeding waargenomen.

Naast het vitamine B5-tekort zullen er dan ook andere B-vitamine tekorten zijn.

Vitamine B5 overdosis

Aangezien vitamine B5 een wateroplosbare vitamine is zal je een teveel via de urine uitscheiden. Echter, een overdosis vitamine B5 is mogelijk.

Symptomen van een overmatige vitamine B5-inname:

1. misselijkheid
2. brandend maagzuur
3. diarree
4. oedeem
5. uitdroging
6. depressie
7. bloedvatverkalking 
8. gewrichtspijn

Alle B vitamines

Naast vitamine B5 zijn er nog andere belangrijke B vitamines. De Vitamine B familie bestaat uit 8 verschillende vitaminen:

• Vitamine B1: thiamine
• Vitamine B2: riboflavine
• Vitamine B3: niacine
• Vitamine B5: pantothenaat
• Vitamine B6: pyridoxine
• Vitamine B7: biotine
• Vitamine B9: foliumzuur
• Vitamine B12: cobalamine 

Take home message

Vitamine B5 is een wateroplosbare vitamine dat betrokken is bij de aanmaak en afbraak van vetten en koolhydraten. Daarnaast is het belangrijk bij de aanmaak van rode bloedcellen.

Vitamine B5 kan je dus bijna beschouwen als een levensvitamine. Daarnaast is vitamine B5 gunstig voor een gezonde huid, ogen, lever en haar.

Vitamine B5 zit met name in kip, rundvlees, orgaanvlees, verrijkte granen, en bepaalde groenten. Met een gezond en gevarieerd dieet zal je genoeg vitamine B binnen krijgen.